Nghị sĩ Mỹ đề xuất dự luật siết chặt quan hệ thương mại với Trung Quốc

Các nhà lập pháp đảng Cộng hòa Mỹ giới thiệu lại dự luật thu hồi quy chế thương mại bình thường vĩnh viễn (PNTR) mà Washington đã có với Bắc Kinh trong 20 năm qua.

Hôm 18/3, nghị sĩ đảng Cộng hòa gồm Tom Cotton, Jim Inhofe và Rick Scott đã đề xuất dự luật thu hồi quy chế thương mại bình thường vĩnh viễn (PNTR) với Trung Quốc. Dự luật này có tên gọi "Đạo luật Quan hệ thương mại Trung Quốc".

Nội dung đề xuất trong dự luật yêu cầu Tổng thống Mỹ có nhiệm vụ phải phê duyệt quan hệ thương mại thường xuyên hàng năm, đồng thời trao cho Quốc hội quyền thay thế các quyết định của tổng thống.

Theo nghị sĩ Tom Cotton, Trung Quốc khiến tình trạng mất việc làm trong lĩnh vực sản xuất của Mỹ gia tăng, đã đến lúc phải bảo vệ việc làm của người Mỹ và buộc Bắc Kinh phải chịu trách nhiệm về cách hành xử của nước này.

Ông Tom Cotton và các nghị sĩ khác nỗ lực gây sức ép lên chính quyền của Tổng thống Mỹ Joe Biden, hối thúc ông Biden thực thi chính sách cứng rắn, cương quyết với Bắc Kinh.

Luật này đang được đưa ra ngay khi chính quyền mới của Mỹ chuẩn bị cho cuộc gặp cấp cao đầu tiên với Bắc Kinh. Theo đó, Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken và Cố vấn An ninh quốc gia Nhà Trắng Jake Sullivan sẽ tham dự cuộc họp với đại diện bên phía Trung Quốc là Ủy viên Quốc vụ viện Dương Khiết Trì và Ngoại trưởng Vương Nghị.

Quy chế quan hệ thương mại bình thường vĩnh viễn (PNTR) đã được Quốc hội Mỹ thông qua và được Tổng thống Mỹ khi đó là ông Bill Clinton ký thành luật vào năm 2000, cho phép hai bên điều chỉnh mối quan hệ thương mại song phương dựa trên các quy tắc của Tổ chức Thương mại thế giới (WTO).

Ban đầu, Mỹ cho rằng quy chế này sẽ là cách để đưa Trung Quốc đến các chuẩn mực chính trị và kinh tế. Thứ trưởng Ngoại giao Robert Zoellick dưới thời George Bush lập luận rằng việc tăng cường thương mại với Trung Quốc và đưa nước này tiến sâu hơn vào hệ thống quốc tế sẽ khiến Bắc Kinh trở thành một "bên liên quan, có trách nhiệm".

Tuy nhiên, Washington ngày càng tỏ ra thất vọng với các chính sách của Bắc Kinh trên mặt trận thương mại và nhân quyền. Các nghị sĩ Tom Cotton, Jim Inhofe và Rick Scott đã đề xuất nhiều dự luật nhằm vào Trung Quốc trong những năm gần đây - khi quan hệ song phương xấu đi nhanh chóng dưới thời cựu Tổng thống Donald Trump.

Năm ngoái, Tom Cotton, Jim Inhofe và Rick Scott từng giới thiệu "Đạo luật về trách nhiệm giải trình các công ty nước ngoài", được cựu Tổng thống Donald Trump thông qua. Theo đạo luật này, các công ty nước ngoài niêm yết ở Mỹ phải nộp báo cáo tài chính đã được kiểm toán để Uỷ ban Giám sát Kế toán Công ty đại chúng Mỹ (PCAOB) xem xét trong vòng 3 năm.

Tháng trước, Hạ viện Mỹ ban hành lại luật cấm nhập khẩu tất cả hàng hóa có nguồn gốc từ khu tự trị Tân Cương của Trung Quốc. Quyết định này được đưa ra do lo ngại về tình trạng lao động cưỡng bức đang diễn ra tại khu tự trị này.