Ngành thép lao đao trước làn sóng thép ngoại nhập giá rẻ tràn vào

Thời gian gần đây, thép giá rẻ nhập khẩu từ các nước Nga, Ấn Độ, Trung Quốc… vào Việt Nam tăng nhanh khiến cho hoạt động sản xuất, kinh doanh của ngành thép trong nước gặp nhiều khó khăn.

Căng thẳng thương mại Mỹ - Trung đã ảnh hưởng đến kinh tế toàn cầu và trật tự cung cầu của ngành gang thép. Các nhà máy thép lớn trên thế giới như ArcelorMittal phải giảm sản lượng 3 triệu tấn, U.S. Steel tuyên bố dừng sản xuất 2 lò cao.

Trái ngược với điều đó, sản lượng của các nhà máy sản xuất gang thép tại Trung Quốc, Ấn Độ, Nga lại không giảm mà còn tăng. Khi nhu cầu sử dụng nội tại không lớn, hầu hết sản lượng thép sản xuất ra được nhà máy xuất khẩu sang các nước khác, trong đó có Việt Nam.

Theo số liệu của Tổng cục Hải Quan, tính chung 9 tháng đầu năm 2019, nhập khẩu sắt thép các loại tăng 4,6% về lượng so với cùng kỳ năm 2018, đạt 10,81 triệu tấn, trị giá 7,21 tỷ USD.

Toàn bộ giá sắt thép nhập khẩu vào Việt Nam trong 9 tháng đầu năm giảm 8,2% so với cùng kỳ năm 2018. Trong đó Trung Quốc, Hàn Quốc, Nhật Bản, Ấn Độ, Nga là những nước có sản lượng thép nhập khẩu vào Việt Nam lớn nhất.

Để tiêu thụ được lượng thép cuộn cán nóng sản xuất xuất ra, trong vòng nửa năm lại đây, Ấn Độ và Nga đã giảm giá bán tới hơn 20%. Lượng thép Ấn Độ bán về Việt Nam trước đây mỗi tháng khoảng 70.000 tấn, nay tăng mạnh lên hơn 200.000 tấn/tháng.

Giá thép cán nóng giảm đồng nghĩa với việc giá thép cán nguội, mạ kẽm và thép ống cũng giảm, điều này ảnh hưởng đến kế hoạch sản xuất và tiêu thụ của ngành thép trong nước. Nhiều nhà máy chịu thua lỗ do phải giảm giá đối với hàng tồn kho để cạnh tranh với thép ngoại nhập giá rẻ.

Trước sức ép cạnh tranh từ thép ngoại nhập giá rẻ, sản lượng sản xuất của Formosa Hà Tĩnh đã có sự sụt giảm. Tháng 7/2019, sản lượng thép cuộn cán nóng của Formosa đạt khoảng 350 ngàn tấn thì đến hết tháng 9 chỉ khoảng 300 ngàn tấn.

Không những sản lượng sản xuất mà sản lượng thép tiêu thụ trong nước của công ty cũng sụt giảm. Đối với sản phẩm thép cuộn cán nóng, tháng 7/2019 tiêu thụ trong nước khoảng 320 ngàn tấn thì đến tháng 9 giảm xuống chỉ còn khoảng 250 ngàn tấn.

Hoạt động sản xuất, tiêu thụ thép của Formosa Hà Tĩnh bị sụt giảm kéo theo hoạt động nhập khẩu các nguyên liệu đầu vào để sản xuất cũng bị giảm sút đang ảnh hưởng lớn đến kết quả thu ngân sách của Nhà nước.

Ngành thép là ngành công nghiệp nặng cơ sở của mỗi quốc gia. Sản phẩm thép là vật tư, nguyên liệu chủ yếu của nhiều ngành kinh tế quan trọng như ngành cơ khí, ngành xây dựng. Nếu ngành sản xuất thép giảm sút sẽ ảnh hưởng đến phát triển chung của nền kinh tế. Chính vì vậy, Chính phủ cần sớm có các giải pháp kịp thời, phù hợp để thúc đẩy sự phát triển của ngành thép trong nước, tạo động lực cho sự tăng trưởng kinh tế.