Ngân hàng trung ương Trung Quốc tiếp tục nới lỏng tiền tệ

Ngân hàng Nhân dân Trung Quốc (PBoC) vừa quyết định cắt giảm tiếp tỷ lệ dự trữ bắt buộc nhằm giải phóng thêm thanh khoản cho các ngân hàng thương mại qua đó khuyến khích các ngân hàng cho vay hỗ trợ nền kinh tế chống lại những tác động tiêu cực của dịch Covid-19.

Hỗ trợ nền kinh tế chống dịch…

Dịch viêm đường hô hấp cấp do chủng mới của virus corona (hay được gọi là Covid-19) xuất hiện ở thành phố Vũ Hán vào cuối tháng 12/2019. Kể từ đó đến nay, dịch bệnh đã cướp đi sinh mạng của hơn 3.100 người ở nước này. Dịch bệnh đã gây nhiều khó khăn cho nền kinh tế. Nhiều nhà máy phải đóng cửa vì dịch, việc đi lại, giao thương bị hạn chế… khiến chuỗi cung ứng bị đứt gãy.

Trong bối cảnh đó, PBoC hôm 20/2 đã phải cắt giảm lãi suất cho vay cơ bản (LPR) kỳ hạn 1 năm từ 4,15% xuống còn 4,05%; lãi suất kỳ hạn 5 năm cũng được cắt giảm 5 điểm cơ bản từ 4,8% xuống còn 4,75%. Trước đó, PBoC đã giảm 10 điểm cơ bản lãi suất của công cụ cho vay trung hạn (MLF), đồng thời bơm 300 tỷ NDT (khoảng 42,8 tỷ USD) vào thị trường tài chính thông qua các hợp đồng repo ngược và công cụ cho vay trung hạn (MLF).

Tuy nhiên, theo giới phân tích, PBoC có thể sẽ sớm nới lỏng hơn tiền tệ để hỗ trợ nền kinh tế trong bối cảnh các doanh nghiệp của nước này, đặc biệt là các doanh nghiệp vừa và nhỏ đang lao đao vì dịch Covid-19.

Trong một thông báo phát đi hôm thứ Tư tuần trước sau cuộc họp của Hội đồng Nhà nước diễn ra hôm thứ Ba dưới sự chủ trì của Thủ tướng Trung Quốc Lý Khắc Cường, các nhà lãnh đạo của đất nước nhấn mạnh sự cần thiết phải cải thiện hỗ trợ tài chính cho các doanh nghiệp bị ảnh hưởng bởi dịch Covid-19, bao gồm cả việc giảm tỷ lệ dự trữ bắt buộc (RRR) cho các ngân hàng.

“Đã thành tiền lệ, những lời kêu gọi này sẽ được thực hiện gần như ngay lập tức, vì vậy chúng tôi hy vọng PBoC sẽ công bố cắt giảm RRR trong vài ngày tới”, Ting Lu - Nhà kinh tế trưởng về Trung Quốc tại Nomura cho biết trong một lưu ý hôm thứ Năm tuần trước. “Chúng tôi hy vọng (mức cắt giảm RRR) sẽ là 50 điểm cơ bản cho sáu ngân hàng quốc doanh lớn nhất và 100 điểm cơ bản cho các ngân hàng khác, bao gồm ngân hàng cổ phần, ngân hàng thương mại đô thị và nông thôn và liên minh tín dụng nông thôn”, Lu nói.

… song vẫn thận trọng

Đúng như dự báo của chuyên gia này, PBoC cuối tuần trước đã quyết định cắt giảm thêm tỷ lệ RRR 50-100 điểm cơ bản cho các ngân hàng đáp ứng theo các tiêu chí về tài chính toàn diện; ngoài ra các ngân hàng cổ phần đủ tiêu chuẩn cũng được cắt giảm RRR 100 điểm cơ bản. Đây là lần thứ hai trong năm nay PBoC thực hiện cắt giảm tỷ lệ RRR và là lần cắt giảm thứ 9 kể từ đầu năm 2018. Theo thông báo phát đi trên trang web của PBoC, quyết định này sẽ chính thức có hiệu lực kể từ ngày 16/3 và sẽ giải phóng 550 tỷ nhân dân tệ (79 tỷ USD) cho các ngân hàng.

Động thái này cũng phù hợp với xu hướng nới lỏng đang lan rộng trên khắp thế giới cũng với sự lây lan của dịch Covid-19. Chẳng hạn Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) vừa bất ngờ cắt giảm lãi suất khẩn cấp tới 50 điểm cơ bản xuống còn 1%-1,25%. Ngân hàng Trung ương Anh giữa tuần trước cũng đã cắt giảm lãi suất trong một động thái khẩn cấp tương tự.

Tuy nhiên, ngay cả với với việc cắt giảm tỷ lệ RRR lần này, PBoC cho đến nay vẫn tỏ ra khá thận trọng trong việc nới lỏng tiền tệ so với nhiều ngân hàng trung ương lớn khác trên toàn cầu.

“Khó có thể xả ra việc PBoC sẽ cắt giảm mạnh lãi suất như một số ngân hàng trung ương khác, đặc biệt là Fed, bởi việc cắt giảm lãi suất có thể không mang lại hiệu quả như các biện pháp tài chính và hành chính để nối lại các hoạt động kinh tế trong giai đoạn này”, Becky Liu - Chiến lược gia vĩ mô Trung Quốc tại Standard Chartered Plc ở Hồng Kông nói. “Các biện pháp tài chính bao gồm giảm thuế và miễn thuế” cũng như các khoản vay với lãi suất thấp có thể sẽ hữu ích hơn, vị chuyên gia này nói.

Trong khi theo các nhà phân tích, sự thận trọng đó của PBoC cũng phần nào bắt nguồn từ nỗi lo về khối nợ khổng lồ tại Trung Quốc vốn đã tăng vọt trong thập kỷ sau cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu, phần lớn là do gói kích thích trị giá 4 nghìn tỷ nhân dân tệ và làn sóng cho vay của ngân hàng vào thời điểm đó. Sự gia tăng mạnh mẽ của kích thích sẽ có nghĩa là chính phủ và ngân hàng trung ương sẽ cần phải tạm thời gác lại nỗ lực kiểm soát tỷ lệ đòn bẩy nợ trong nền kinh tế của mình, điều đó có thể tiềm ẩn rủi ro cho hệ thống tài chính và cả nền kinh tế trong tương lai.

“Lãi suất thấp hơn có thể không giúp ích gì cho nền kinh tế, trong khi có thể thúc đẩy bong bóng giá cổ phiếu và nó sẽ sụp đổ sau đó”, Larry Hu - nhà kinh tế trưởng Trung Quốc tại Macquarie cho biết trong một báo cáo công bố hôm thứ Tư.

Tuy nhiên theo các nhà phân tích, nếu PBoC không cắt giảm lãi suất, trong khi nếu Fed tiếp tục cắt giảm lãi suất tại cuộc họp diễn ra ngày 17-18/3 tuần này, đồng nhân dân tệ của Trung Quốc sẽ có khả năng tăng giá so với đồng USD và điều này sẽ không có lợi cho nền kinh tế Trung Quốc vốn đang giảm tốc mạnh.