Ngân hàng Trung ương Nhật sẽ “thuê” các ngân hàng để thúc đẩy cho vay

Ngân hàng Trung ương Nhật Bản (BoJ) sẽ tạo ra phiên bản riêng của mình từ chương trình cho vay “Main Street” của Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) nhằm chuyển thêm tiền cho các DN nhỏ với mục tiêu ngăn chặn đại dịch coronavirus đẩy nền kinh tế vào tình trạng

Trả tiền cho các ngân hàng cho vay

Quyết định được đưa ra tại một cuộc họp khẩn cấp vào thứ Sáu tuần trước (22/5) nhấn mạnh những lo ngại của các nhà hoạch định chính sách Nhật rằng, nếu không có các bước mạnh mẽ hơn để bơm tín dụng cho các DN, đại dịch có thể dẫn đến sự gia tăng đột biến về phá sản và mất việc làm.

Thống đốc BoJ Haruhiko Kuroda tháng trước đã yêu cầu các nhân viên của mình nghiên cứu một cơ chế nhằm khuyến khích các tổ chức tài chính khai thác các chương trình cho vay của chính phủ để cung cấp tín dụng cho các DN nhỏ. Mục đích chính của cuộc họp khẩn cấp Thứ Sáu là hoàn thiện các chi tiết của cơ chế này.

Theo một phác thảo về cơ chế này được công bố phát hành vào tháng Tư, BoJ sẽ bơm tiền mặt cho các ngân hàng thương mại để cho vay đối với các DN nhỏ sử dụng các chương trình hỗ trợ tài trợ do chính phủ đưa ra. BoJ cũng sẽ trả lãi 0,1% cho các ngân hàng để thúc đẩy hoạt động cho vay như vậy.

“Việc công bố về cơ chế này là một động thái hiếm hoi của BoJ, với mục tiêu nó khuyến khích các ngân hàng sử dụng các chương trình tài trợ của chính phủ”, một nguồn tin quen thuộc với hoạt động của BoJ nói với Reuters. “Thời gian là điều cốt yếu, vì vậy thật hợp lý khi khuyến khích các ngân hàng sử dụng các khuôn khổ hỗ trợ hiện có của Chính phủ”, nguồn tin nói trên cho biết với điều kiện giấu tên vì không được phép nói chuyện công khai.

Cơ chế mới của BoJ vay mượn nhiều yếu tố Công cụ cho vay Main Street của Fed được thiết kế nhằm mục đích hỗ trợ cho các công ty nhỏ vay tiền đầu tư của Bộ Tài chính Mỹ.

Cũng giống như chương trình của Fed, cơ chế của BoJ về cơ bản sử dụng các bảo đảm của chính phủ để bù đắp mọi tổn thất phát sinh nếu các khoản cho vay đối với các DN nhỏ trở nên tồi tệ. Do đó, các ngân hàng thương mại có thể tăng cường cho vay mà không sợ phải chịu những khoản nợ xấu lớn, và thậm chí được trả lãi khi vay tiền từ BoJ. Bởi vậy không ít nhà phân tích đã ví cơ chế này như việc “thuê” các ngân hàng cho vay đối với DN.

Có cứu vãn được nền kinh tế

Nền kinh tế Nhật Bản đã rơi vào suy thoái lần đầu tiên kể từ năm 2015 trong quý vừa qua, thậm chí có thể là cuộc suy thoái sâu nhất sau chiến tranh khi mà đại dịch coronavirrus đã tàn phá hoạt động sản xuất – kinh doanh của các doanh nghiệp cũng như chi tiêu của người tiêu dùng.

Theo đó nền kinh tế lớn thứ ba thế giới suy giảm 3,4% trong 3 tháng đầu năm so với cùng kỳ năm trước do xuất khẩu và chi tiêu xã hội sụt giảm mạnh vì đại dịch.

Để hỗ trợ nền kinh tế và các DN trong nước, bên cạnh việc duy trì lãi suất ở mức thấp kỷ lục, BoJ đã triển khai một loạt các biện pháp như thúc đẩy mua nợ DN và tạo ra một cơ sở cung cấp các khoản vay không lãi suất cho các tổ chức tài chính để khuyến khích họ đẩy mạnh cho vay hỗ trợ nền kinh tế.

Tuy nhiên, tình hình vẫn không mấy được cải thiện và thậm chí còn có chiều hướng xấu đi khi tác động của đại dịch ngấm sâu hơn đến mọi ngóc ngách của nền kinh tế. Theo dự báo của giới chuyên gia, kinh tế Nhật có thể tiếp tục suy giảm 21,5% trong quý hiện tại, mức suy giảm mạnh nhất kể từ khi dữ liệu chính thức của Nhật được công bố trở lại vào năm 1995.

Trong bối cảnh đó, BoJ đã buộc phải triển khai thêm các giải pháp để hỗ trợ. Nhất là khi hầu hết các giải pháp mà BoJ đã triển khai cho đến nay đều nhắm vào các công ty lớn có khả năng tiếp cận tốt hơn với các khoản vay ngân hàng và thị trường tín dụng. Trong khi đó các DN nhỏ mới là những đối tượng chịu tác động nặng nề nhất từ cuộc khủng hoảng dịch bệnh này và nếu không có biện pháp hỗ trợ, tình trạng phá sản, kéo theo đó là mất việc làm chắc chắn sẽ tăng nhanh trong thời gian tới.

Theo các nhà phân tích, trong bối cảnh đại dịch làm dấy lên lo ngại về sự phá sản đang gia tăng, BoJ buộc phải phối hợp chặt chẽ hơn với chính phủ nhằm ngăn chặn một cuộc khủng hoảng kinh tế toàn diện. Phát biểu trước Quốc hội tuần trước đó, Thống đốc BoJ Haruhiko Kuroda cũng khẳng định: “Hiện những gì quan trọng nhất đối với chúng tôi là thực hiện các bước để làm trôi chảy tài chính doanh nghiệp và ổn định thị trường. Chúng tôi sẽ làm bất cứ điều gì có thể trong vai trò một NHTW và sẽ hợp tác chặt chẽ với Chính phủ”.

Bình luận trực tiếp vào cơ chế mới này của BoJ, Nhà kinh tế trưởng Nhật bản của BNP Paribas cho biết, các tổ chức tài chính sẽ vui vẻ tăng cường cho vay bằng cách sử dụng cơ sở này. “Nó là công cụ cho vay Main Street (của Fed) mang thương hiệu của BoJ”.