Nga với lệnh cấm SWIFT

Một số bạn cho rằng Nga bị trừng phạt cấm tham gia hệ thống SWIFT cũng tương tự như bị cắt Internet, không có Internet thì chết, vậy không có SWIFT thì không thanh toán cho các thương vụ mua bán quốc tế được thì Nga cũng sẽ ngoắc ngoải.

Thực ra không phải vậy, SWIFT không giống như Internet, bởi SWIFT không phải là toàn bộ hệ thống thanh toán toàn cầu, nó chỉ là một thành phần của hệ thống thanh toán toàn cầu mà thôi. Tuy SWIFT là tổ chức thanh toán quốc tế lớn nhất thế giới, đã liên kết được hơn 11.000 tổ chức tài chính tại hơn 200 quốc gia, nhưng SWIFT không phải là kênh thanh toán quốc tế duy nhất, nó chỉ chiếm khoảng 50% các khoản thanh toán xuyên biên giới mà thôi.

Ngoài SWIFT ra, còn có hệ thống Clearing House của UK, hệ thống CIPS (Cross - Border Interbank Payment System) của Trung Quốc, hệ thống SPFS (Sistema Peredachi Finansovykh Soobscheniy) của Nga… cũng là những hệ thống thanh toán quốc tế có tính năng như SWIFT.

CIPS được thành lập năm 2012, đi vào hoạt động năm 2015, hiện có 1.189 ngân hàng đại diện cho khoảng 100 quốc gia đã sử dụng. Trong số các ngân hàng này có 569 ngân hàng hoạt động ở Trung Quốc đại lục, 355 ngân hàng khác ở châu Á (trong đó có 30 ngân hàng Nhật Bản, 19 ngân hàng Đài Loan, 16 ngân hàng Singapore, 6 ngân hàng Hàn Quốc), 154 ngân hàng ở châu Âu, 42 ngân hàng ở châu Phi, 26 ngân hàng ở Bắc Mỹ, 23 ở khu vực Úc & Thái Bình Dương và 17 ở châu Mỹ Latinh.

CIPS cũng được coi là một giải pháp thay thế khả thi cho hệ thống thanh toán SWIFT, hiện tại khối lượng giao dịch trung bình hàng ngày của CIPS đạt 49 tỷ USD, tăng trưởng 150% so với một năm trước (gần 18.000 tỷ USD một năm).

Hiện tại đã có 23 ngân hàng Nga tham gia hệ thống CIPS của Trung Quốc, tỷ lệ đồng nhân dân tệ được các công ty Nga sử dụng để thanh toán cho hàng nhập khẩu của Trung Quốc đã tăng lên 15% tổng số tiền thanh toán trong năm 2017. Ngoài ra, Ngân hàng Trung ương Nga nắm giữ 14% dự trữ ngoại hối bằng đồng nội tệ của Trung Quốc. Tháng 9/2018, tăng mạnh so với mức 1% của một năm trước đó, đồng thời cắt giảm tỷ trọng của đồng đô la Mỹ từ 46% xuống 23%.

Như vậy có thể nói cả Trung Quốc và Nga đã chuẩn bị từ nhiều năm trước cho tình huống bị Mỹ và Châu Âu gây khó dễ cho họ trong việc thanh toán bằng đô la Mỹ qua hệ thống SWIFT.

Chưa biết chừng chính hệ thống CIPS của Trung Quốc lại là người được hưởng lợi lớn trong vụ cấm Nga SWIFT này, việc kết nối hệ thống CIPS của Trung Quốc với hệ thống SPFS của Nga đang ở giai đoạn chọn đồng tiền thanh toán là Nhân dân tệ hay Rup Nga có thể được khai thông bằng cách Nga đồng ý chọn Nhân dân tệ.