Nga tịch thu dự án dầu khí mà tập đoàn Mỹ Exxon đầu tư chính

Ngày 7/10, Tổng thống Nga Vladimir Putin ký sắc lệnh thành lập một công ty mới cho dự án dầu khí Sakhalin mà tập đoàn Mỹ Exxon Mobil làm chủ đầu tư lớn nhất ở vùng Viễn Đông.

Sắc lệnh mới cho phép Chính phủ Nga quyết định cổ đông nước ngoài nào có thể giữ lại cổ phần trong dự án này.

Exxon nắm 30% cổ phần trong Sakhalin-1, cùng các đối tác Nga Rosneft, ONGC của Ấn Độ và SODECO của Nhật Bản.

Khai thác dầu ở dự án Sakhalin-1 trong tháng 7 giảm xuống dưới 10.000 thùng/ngày, từ mức 220.000 thùng/ngày trước khi Nga mở chiến dịch quân sự ở Ukraine.

Từ tháng 3 năm nay, Exxon cố thoái vốn khỏi các dự án ở Nga và chuyển giao vai trò trong dự án Sakhalin-1 cho một đối tác, sau khi Nga bị áp các lệnh trừng phạt quốc tế.

Chính phủ Nga và Exxon mâu thuẫn, khiến tập đoàn đa quốc gia của Mỹ dọa đưa vụ việc ra toà trọng tài quốc tế.

Exxon từ chối bình luận về sắc lệnh mà Tổng thống Putin vừa ký.

SODECO của Nhật chưa đưa ra bình luận nào, nhưng một quan chức trong ngành cho biết phía Nhật đang thu thập thông tin và trao đổi với các đối tác. Nhật đã dừng mua dầu thô của Nga từ tháng 6.

Hồi tháng 4, Exxon tính phí tổn thất 4,6 tỷ USD cho các hoạt động làm ăn ở Nga và cho biết đang đàm phán với các đối tác để chuyển giao hoạt động ở dự án Sakhalin-1. Hãng cũng giảm các hoạt động khác và chuyển nhân viên khỏi Nga.

Tháng 8 vừa qua, ông Putin ký sắc lệnh mà Exxon nói rằng khiến họ khó có thể thoái vốn khỏi Sakhalin-1 an toàn. Hãng này sau đó có bước đi nhằm tiến tới việc đưa vấn đề ra toà trọng tài.

Sắc lệnh được ký ngày 7/10 cho thấy Chính phủ Nga sắp thành lập một công ty do chi nhánh của Rosneft quản lý, để quyết định các quyền của nhà đầu tư trong Sakhalin-1.

Các đối tác nước ngoài sẽ có thời gian 1 tháng trước khi công ty mới ra đời để đề nghị Chính phủ Nga chia cổ phần trong công ty mới.

Hồi tháng 7, ông Putin dùng cách tương tự để kiểm soát hoàn toàn Sakhalin-2, một dự án dầu khí khác ở Viễn Đông với các tập đoàn Shell của Anh, Mitsui và Mitsubishi của Nhật.