Muốn gỡ khó, sao lại áp giá sàn vé bay?

Áp dụng giá sàn vé bay sẽ triệt tiêu cơ hội cạnh tranh giảm giá của các hãng hàng không, khách hàng mất nhiều cơ hội mua vé bay giá rẻ, đi lại bằng đường hàng không có nguy cơ giảm, tác động tiêu cực đến thị trường du lịch.

Mới đây, hãng hàng không Quốc gia Vietnam Airlines (VNA) lại đề xuất áp giá sàn vé máy bay, thông tin này đã gây ra nhiều lo ngại khách hàng sẽ chịu thiệt thòi, không được hưởng vé giá rẻ, cũng như ảnh hưởng bất lợi cho ngành du lịch đang cần đà phục hồi.

Không phải lĩnh vực độc quyền

Trao đổi với PV Infonet về đề xuất trên của VNA, luật sư Mai Thị Thảo – (Phó Giám đốc Văn phòng Luật sư TAT Law firm) cho biết, đề xuất của VNA chưa thực sự phù hợp, bởi theo Điều 28 Luật Cạnh tranh thì Nhà nước sẽ chỉ áp đặt giá đối với doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực độc quyền Nhà nước nhằm kiểm soát, tránh trường hợp thống lĩnh thị trường, gây thiệt hại cho người tiêu dùng.

Vị nữ luật sư phân tích: “Hiện nay, hoạt động kinh doanh vận tải hàng không không phải là lĩnh vực độc quyền Nhà nước. Do đó, căn cứ theo khoản 1 Điều 5 Luật giá thì Nhà nước thực hiện quản lý giá theo cơ chế thị trường; tôn trọng quyền tự định giá, cạnh tranh về giá của tổ chức, cá nhân sản xuất, kinh doanh theo quy định của pháp luật.

Điều này nghĩa là, các doanh nghiệp kinh doanh vận tải hàng không có quyền đưa ra giá vé, miễn là không vượt qua giá trần mà Nhà nước quy định. Ngược lại, doanh nghiệp có quyền bán vé máy bay giá rẻ để tạo áp lực cạnh tranh đối với các doanh nghiệp khác.

Doanh nghiệp cân bằng được chi phí bỏ ra và lợi nhuận, lại tạo được “vé rẻ” có lợi cho người tiêu dùng, cho xã hội thì không có lý do gì để Nhà nước phải ra giá sàn khống chế việc doanh nghiệp giảm giá vé. Vì vậy, việc việc áp giá sàn vé máy bay tại Việt Nam là không hợp lí, vừa trái với quy luật cung - cầu của thị trường, vừa trái với Luật Giá".

Theo bà Thảo, việc áp dụng giá sàn sẽ triệt tiêu cơ hội cạnh tranh giảm giá của các hãng hàng không, đồng thời người dân không có nhiều vé máy bay giá rẻ, điều này sẽ khiến số lượng người đi lại bằng đường hàng không có nguy cơ giảm. Từ đó, tác động tiêu cực đến nhiều thị trường điển hình là lĩnh vực du lịch.

Với đề xuất của VNA, người tiêu dùng sẽ gặp bất lợi lớn. Người tiêu dùng sẽ không được mua vé máy bay giá 0 đồng, ngược lại phải "chi" tiền cao hơn mới mua được vé để đi. Đây chẳng khác nào đặt lợi ích của doanh nghiệp lên hàng đầu, vừa không có lợi cho người tiêu dùng, vừa triệt tiêu sự cạnh tranh giữa các hãng.

Ai là người được hưởng lợi?

Theo đề xuất của VNA, đề xuất áp giá sàn vé may bay là bài toán để hãng hàng không vượt qua khó khăn trong giai đoạn dịch Covid-19, giảm bớt cạnh tranh giữa các hãng.

Theo đó, có 2 phương án thực hiện giá sàn vé máy bay, đó là áp bằng 35% mức giá trần theo từng cự ly hoặc áp theo chi phí biến đổi trung bình 1 ghế theo từng nhóm cự ly của các hãng hàng không giá rẻ.

Ví dụ như hiện nay, giá trần cho nhóm đường bay 500 - 850km là trần 2,2 triệu đồng/vé sẽ tăng lên 2,25 triệu đồng/vé; Tương tự, nhóm đường bay 850 - 1.000km có giá trần từ 2,79 triệu đồng/vé sẽ tăng lên 2,89 triệu đồng/vé... Với cự ly nêu trên, giá sàn được đề xuất lần lượt là 570.000 - 787.500 đồng/vé, 755.000 - 1 triệu đồng/vé.

Tuy nhiên, khi thông tin này vừa được nêu ra thì đã gặp luồng ý kiến phản đối.

Theo đó, việc VNA đề nghị áp giá sàn cho tất cả các hãng bay là thể hiện tư duy độc quyền bởi hiện tại Cục Hàng không Việt Nam đã có quy định về giá trần.

Việc áp giá sàn là một trong những biểu hiện của hạn chế cạnh tranh bởi theo Luật Giá thì Nhà nước chỉ áp giá trần mà không áp giá sàn. Do đó, việc áp giá sàn không khuyến khích tính cạnh tranh trên thị trường, không phù hợp với quy luật cung – cầu của thị trường và không có lợi cho người tiêu dùng.

Tác động của đại dịch Covid-19 đã và đang làm cho các hãng hàng không lỗ nặng, tuy nhiên hiện nay chỉ riêng Vietnam Airlines được “bơm vốn” cứu trợ trên 10.000 tỷ đồng.

Trong khi các ngành chức năng, người dân tham gia kích cầu thị trường du lịch, hàng không để giúp các ngành này giảm bớt khó khăn thì VNA lại đề xuất áp giá sàn vé máy bay, có khác nào trống đánh xuôi, kèn thổi ngược.

Trước đó, vào năm 2017, Vietnam Airlines và Pacific Airlines (khi đó là Jetstar Pacific Airlines) - 2 hãng bay thuộc Tổng công ty Hàng không Việt Nam cũng đã từng đề xuất áp giá sàn vé bay từ 600.000 - 1,2 triệu đồng tùy theo chặng và cũng vấp phải sự phản ứng mạnh từ thị trường.