Môi giới chứng khoán thời công nghệ: Thay đổi hay biến mất?

Quá trình chuyển đổi số đã khiến một bộ phận môi giới truyền thống ở các công ty chứng khoán chịu nhiều ảnh hưởng. Để thích nghi với xu hướng đó, các môi giới truyền thống cần thay đổi để tiếp tục tồn tại và phát triển.

Các công ty chứng khoán liên tục nâng cấp và đổi mới công nghệ để mang lại trải nghiệm sản phẩm tốt nhất cho khách hàng. Trong đó, một vài công ty hiện đã đưa trí tuệ nhân tạo (AI) vào nghiệp vụ tư vấn chứng khoán để thay thế một phần con người.

Bộ phận môi giới chứng khoán truyền thống sẽ chịu nhiều tác động nhất từ quá trình chuyển đổi số. Điều này có thể thấy khá rõ khi các công ty chứng khoán trong top 10 về thị phần giao dịch đang ưu tiên giảm phí hoặc miễn phí giao dịch cho những khách hàng tự mua bán cổ phiếu bằng phần mềm công nghệ mà không sử dụng dịch vụ môi giới tư vấn. Thậm chí, có công ty chứng khoán còn tư vấn cho khách hàng hoàn toàn bằng phần mềm công nghệ và AI mà không tuyển dụng bất cứ một môi giới nào.

Nhiều chính sách được công ty chứng khoán triển khai mà qua đó có thể thấy rằng hoạt động và vai trò của môi giới truyền thống bị thắt chặt thêm. Mới đây, một công ty chứng khoán đã đưa ra chính sách mới, đồng thời điều chỉnh mức hoa hồng từ năm 2024. Cụ thể, để duy trì hợp đồng lao động chính thức, nhân viên môi giới cần đạt mức phí giao dịch hàng tháng cao hơn 30% so với mức cũ. Còn để hưởng trọn vẹn 100% hoa hồng, ngoài chỉ tiêu về phí giao dịch, các chỉ tiêu khác cần đạt gồm dư nợ margin, số lượng giao dịch hợp đồng phái sinh, số lượng khách hàng mới, số lượng khách hàng quay trở lại giao dịch…

Trước đây, môi giới chỉ cần đạt đủ định mức về phí giao dịch sẽ nhận đủ 100% hoa hồng. Hiện tại, nếu không đủ tất cả các yêu cầu đặt ra, môi giới chỉ có thể đạt tối đa 70% hoa hồng, hoặc thấp hơn, tùy trường hợp. Các chính sách này ảnh hưởng trực tiếp đến thu nhập hàng tháng của những người làm nghề môi giới chứng khoán.

Công nghệ là xu hướng của quá trình chuyển đổi số, nhưng theo người viết, nó chưa thể thay thế hoàn toàn con người trong thời điểm này, bởi còn nhiều bất cập phát sinh mà AI “bất lực”.

Chẳng hạn, mỗi khi hệ thống giao dịch bị lỗi, khách hàng sẽ phải gọi lên tổng đài của công ty chứng khoán yêu cầu xử lý, thay vì chỉ cần gửi một tin nhắn cho nhân viên môi giới và được giải quyết ngay lập tức.

Hay khi công việc bận rộn, họ không thể giao dịch cổ phiếu và đành bỏ qua cơ hội mua bán tốt. Trong khi đó, câu chuyện này có thể được giải quyết bằng dịch vụ có môi giới hỗ trợ. Đối với những nhà đầu tư cao tuổi hoặc không am hiểu về công nghệ, họ sẽ gặp rất nhiều khó khăn khi không có môi giới.

Tuy nhiên, điều đó không có nghĩa là các nhân viên môi giới chứng khoán sẽ không bị lung lay vị thế. Trong quá trình chuyển đổi mang tính chất toàn cầu, họ vẫn cần phải thay đổi bản thân để thích ứng với thời đại công nghệ 4.0 ngày càng phát triển.

Thay vì chỉ quản lý và tư vấn duy nhất tài khoản chứng khoán của khách hàng như hiện tại, môi giới truyền thống cần gia tăng thêm kiến thức để nâng cấp bản thân trở thành nhà quản lý tài chính cá nhân hoặc cao hơn nữa là trở thành nhà quản lý tài sản. Khi đó, môi giới sẽ cung cấp thêm dịch vụ tư vấn quản lý tài chính và phân bổ danh mục đầu tư của khách hàng vào các kênh chứng khoán, bất động sản, vàng, bảo hiểm, tiết kiệm… giúp tài sản của khách hàng tăng lên để thực hiện các mục tiêu tài chính đã đề ra.

Một xu hướng khác có thể thấy rõ ở các nước phát triển là phần lớn nhà đầu tư cá nhân sẽ đầu tư gián tiếp vào cổ phiếu thông qua các quỹ đầu tư. Do đó, môi giới truyền thống cần bổ sung, nâng cấp và tích lũy thêm kiến thức, kinh nghiệm để phù hợp với những công việc ở quỹ đầu tư như tìm kiếm khách hàng, tư vấn khách hàng. Công việc cần bổ sung bao gồm cả phân tích vĩ mô, ngành, doanh nghiệp và các dự án để tìm kiếm cơ hội đầu tư, quản trị danh mục đầu tư của quỹ.

Chỉ có thay đổi, thích ứng thì cộng đồng môi giới mới không bị bỏ lại phía sau, gia nhập đường đua mới trên thị trường tài chính. Điều này càng đặc biệt quan trọng hơn trong bối cảnh ngành chứng khoán đang có những cơ hội mới để đón đầu dòng vốn nước ngoài khi hệ thống KRX đi vào vận hành, thị trường được nâng hạng.