McDonald’s Vietnam và cú “mắc xương” theo trend!

Chàng trai 21 tuổi có nick name Mèo Béo đã yêu đơn phương một cô gái. Cậu sống tiết kiệm, ăn uống tằn tiện để dành toàn bộ số tiền kiếm được gửi tặng cô nhưng cuối cùng cũng bị cự tuyệt. Trước khi tìm đến cái chết, Mèo Béo đăng tải hình ảnh một chú mèo trước đĩa rau với nội dung: "Tôi không muốn ăn rau, tôi muốn ăn McDonald's".

Cộng đồng mạng chưa lắng nỗi xót xa, thương cảm cho chàng trai si tình thì McDonald's Vietnam đã tung ra dòng quảng cáo trên ứng dụng đặt đồ ăn trực tuyến: "Không thích ăn rau thì ăn gà dính phô mai BBQ". Động thái trên lập tức khiến thương hiệu đồ ăn nhanh này bị chỉ trích dữ dội vì dùng một câu chuyện thương tâm để PR cho sản phẩm của mình.

Cùng với lời xin lỗi, McDonald's cũng cho hay sẽ rà soát nghiêm khắc quy trình kiểm duyệt nội dung, kiểm điểm với các nhân sự nội bộ có liên quan và rút kinh nghiệm tránh để không xảy ra những trường hợp không đáng có sau này.

Cú bắt trend lần này của McDonald’s Vietnam bị “mắc xương” hẳn không phải là lần đầu, lại có thể không là lần cuối với bất kỳ nhãn hàng, công ty nào. Bởi ngoài sự thiếu hiểu biết, vừa không nắm rõ các giá trị nền tảng mang tính phổ quát vừa không hiểu rõ các giá trị văn hóa bản địa nên dễ dẫn tới những “tai nạn” tưởng là… xui rủi, kỳ thực đó là hệ quả đã được báo trước.

Loại bỏ mọi “lý thuyết màu xám”, các công thức được “đọc kỹ hướng dẫn trước khi sử dụng” thì việc chào mời, dẫn dụ, thuyết phục người khác (rộng hơn là khách hàng) trước một sự kiện, sự việc, sự vật đều cần đến yếu tố đầu tiên là hiểu-biết một cách tường tận, tinh tế từ sản phẩm, mục tiêu đến đối tượng tiếp nhận sản phẩm ấy, quá trình để đạt được mục tiêu đã lập thành. Nó phải là sự chú tâm, tận tụy từ bên trong để biểu thị thành thái độ, ứng xử trong cách tiếp cận của bên ngoài. Chứ không thể, không phải là kiểu quy trình ngược - tức chỉ đơn nhất “bắt trend” theo kiểu chú mục cái bên ngoài, bởi bản chất của “trend” đã là một kiểu trào lưu có tính nhất thời, rất dễ “phát” nhưng cũng chóng “tàn”!

Vậy nên, càng trong tâm thế ấy càng đòi hỏi đội ngũ marketer, những “nhà sáng tạo nội dung số” phải đủ tỉnh táo, dư hiểu biết, thừa dự cảm để mọi sự đón-bắt phải vừa bất ngờ (thú vị) vừa phù hợp (đồng thuận). Bằng không, sẽ bị phản tác dụng, kéo theo phản ứng tiêu cực kéo dài, khoét sâu.

Trở lại mẫu quảng cáo hồi năm 2017 của Dove cũng sẽ thấy hãng này đã bỏ quên một nguyên tắc sơ đẳng là tạo bất bình đẳng trong chính đối tượng khách hàng: nhờ xài Dove mà từ người phụ nữ da màu thành… phụ nữ da trắng. Liệu có phải là tai nạn hay một phần nhận thức cái gọi là “da trắng thượng đẳng” mỉa mai thay lại được/bị sử dụng trong chiến dịch kêu gọi bình đẳng. Và Dove đã phải trả giá cho mẫu quảng cáo bị lên án là phân biệt chủng tộc này.

Cho nên, cần nắm rõ các giá trị văn hóa - đạo đức - nhân quyền vốn mang tính phổ quát là vậy; bên cạnh là những giá trị bản địa mà mỗi quốc gia, dân tộc, cộng đồng đã hình thành như một tập quán, thói quen, ứng xử. Chỉ khi sở hữu cái vốn nền tảng nội dung ấy thì các hình thức đi trước (để đón đầu) các xu hướng, tức viết trước trend, tạo từ khóa và các hashtag - điểm nhấn để lan tỏa cùng trend và sau cùng - viết sau trend để người đọc - khách hàng quyết định chọn lựa sản phẩm mới có thể phát huy hiệu quả truyền thông.

…

Theo số liệu của BuzzMetrics, mỗi trend ở Việt Nam kéo dài khoảng 1 tuần. Thời gian vàng là ở 3 - 4 ngày đầu, sẽ lôi kéo sự quan tâm đông đảo nhất. Do đó, tận dụng thời điểm, gia tăng tốc độ, ứng biến linh hoạt, phục vụ đa dạng; và tất nhiên phải hội tụ sáng tạo là công thức dành cho những marketer áp dụng trong thời chuyển đổi trạng thái liên tục này.

McDonald’s Vietnam đã đưa ra lời xin lỗi chân thành nhưng điều đó không có nghĩa là động thái “tha lỗi” hay không từ người tiêu dùng lại tựa “thức ăn nhanh”, nó cần hơn thế là 1 tuần, tức đu trend thì có thể chừng đó ngày nhưng khi phản trend và bị sập bẫy bởi trend thì có khi không dừng lại ở tuần, tháng hay năm…

Vì thế, hãy cẩn trọng trước trend!