Luật Chứng khoán sửa đổi: nhiều nội dung đổi mới quan trọng, tạo động lực cho thị trường chứng khoán phát triển

Với những nội dung được cụ thể hóa trong Luật Chứng khoán sửa đổi vừa được Quốc hội thông qua, Việt Nam đang nỗ lực xây dựng một khung pháp lý hiện đại, minh bạch và hội nhập quốc tế, qua đó tăng tính cạnh tranh trên toàn cầu. Đó là đánh giá của ông Nguyễn Quang Huy, Giám đốc Khoa Tài chính – Ngân hàng, Trường Đại học Nguyễn Trãi khi trao đổi với phóng viên của Tạp chí Chứng khoán.

PV: Thưa ông, ông có đánh giá như thế nào về những điểm mới, nổi bật của Luật Chứng khoán sửa đổi vừa được Quốc hội thông qua vào ngày 29/11/2024?

Ông Nguyễn Quang Huy: Theo đánh giá của tôi, Luật Chứng khoán sửa đổi lần này đưa ra nhiều nội dung đổi mới quan trọng nhằm giải quyết các vấn đề của TTCK Việt Nam, đồng thời tạo động lực phát triển bền vững trong giai đoạn mới.

Một trong những thay đổi đáng chú ý là việc cụ thể hóa các quy định về công bố thông tin và quản trị công ty. Theo đó, các doanh nghiệp niêm yết sẽ phải tuân thủ chặt chẽ hơn các tiêu chuẩn công bố thông tin tài chính, các giao dịch liên quan đến cổ đông lớn và các bên có liên quan. Quy định này không chỉ nhằm bảo vệ nhà đầu tư mà còn tạo ra sự minh bạch cần thiết để ngăn chặn tình trạng thao túng thị trường hay xung đột lợi ích.

Cơ quan quản lý TTCK được trao thêm quyền xử lý vi phạm, giám sát hoạt động giao dịch và thực thi các biện pháp nhằm bảo vệ nhà đầu tư. Đây là bước đi phù hợp để nâng cao hiệu quả quản lý thị trường và gia tăng tính ổn định hệ thống, đồng thời, cũng phù hợp với thông lệ quốc tế.

Một điểm đáng chú ý khác là các quy định về phát hành chứng khoán. Việc nâng tiêu chuẩn niêm yết và hỗ trợ niêm yết kép sẽ mở ra cơ hội cho các doanh nghiệp trong nước tiếp cận TTCK quốc tế, đồng thời thu hút dòng vốn ngoại thông qua các quỹ đầu tư nước ngoài.

PV: Ông kỳ vọng những quy định mới tại Luật Chứng khoán sửa đổi sẽ có tác động như thế nào đến sự phát triển của thị trường, thưa ông?

Ông Nguyễn Quang Huy: Với những điều chỉnh tại Luật Chứng khoán sửa đổi, TTCK Việt Nam được kỳ vọng sẽ làm tốt hơn vai trò huy động vốn trung và dài hạn cho các doanh nghiệp. TTCK hoạt động hiệu quả sẽ trở thành nơi doanh nghiệp có thể huy động vốn với chi phí hợp lý hơn và thời gian linh hoạt hơn. Điều này không chỉ giúp giảm tải áp lực cho hệ thống ngân hàng mà còn thúc đẩy tính bền vững trong chiến lược tài chính doanh nghiệp.

Trong bối cảnh các doanh nghiệp Việt Nam đang chịu sự phụ thuộc lớn vào hệ thống ngân hàng để huy động vốn, một TTCK hiệu quả sẽ đóng vai trò là “làn gió mới” để giảm tải áp lực này. Thay vì sử dụng tín dụng ngắn hạn với lãi suất cao, doanh nghiệp có thể tận dụng TTCK để huy động vốn trung và dài hạn, giúp cải thiện cấu trúc tài chính và giảm rủi ro nợ vay.

Tăng tính minh bạch, hiệu quả và bền vững là yêu cầu tất yếu để phát triển, là yếu tố cốt lõi đối với bất kỳ TTCK nào trên thế giới. Tôi cho rằng việc Luật Chứng khoán sửa đổi được thông qua với những quy định tăng cường tính minh bạch thì tác động tích cực tới thị trường không chỉ trong ngắn hạn, mà còn tạo ra niềm tin dài hạn cho nhà đầu tư.

Minh bạch không chỉ là yêu cầu từ phía cơ quan quản lý mà còn là trách nhiệm của các doanh nghiệp niêm yết. Các quy định mới yêu cầu công bố thông tin chính xác, kịp thời và đầy đủ sẽ giúp TTCK Việt Nam gia tăng uy tín trong mắt nhà đầu tư trong và ngoài nước.

Về quy định mới về quản trị công ty trong Luật, tôi cho rằng đây là bước đi đột phá. Các doanh nghiệp niêm yết không chỉ được yêu cầu tuân thủ các chuẩn mực quản trị trong nước mà còn phải từng bước áp dụng các tiêu chuẩn quốc tế, như IFRS (Chuẩn mực Báo cáo Tài chính Quốc tế).

Việc này không chỉ giúp doanh nghiệp hoạt động minh bạch, hiệu quả mà còn giúp tăng chất lượng cổ phiếu, chất lượng hàng hóa trên thị trường, từ đó thu hút dòng vốn đầu tư dài hạn.

Với các quy định nghiêm ngặt hơn về quản trị và công bố thông tin, TTCK Việt Nam sẽ từng bước cải thiện tính minh bạch và hiệu quả hoạt động, thu hút hơn nữa các nhà đầu tư cả trong và ngoài nước.

PV: Theo ông, Luật Chứng khoán sửa đổi được ban hành sẽ tác động như thế nào đến mục tiêu nâng hạng TTCK?

Ông Nguyễn Quang Huy: Có thể thấy rằng, Việt Nam đã được đưa vào danh sách theo dõi nâng hạng từ cận biên lên thị trường mới nổi của MSCI và FTSE. Tuy nhiên, để chính thức được nâng hạng, TTCK Việt Nam cần đáp ứng nhiều tiêu chí khắt khe về tính thanh khoản, quyền lợi nhà đầu tư và chất lượng quản trị.

Theo tôi, Luật Chứng khoán sửa đổi đã thể hiện rõ nỗ lực của Việt Nam trong việc hội nhập quốc tế, hướng tới mục tiêu nâng hạng.

Các quy định mới sẽ tạo điều kiện thuận lợi hơn cho nhà đầu tư nước ngoài tham gia thị trường, từ đó gia tăng dòng vốn ngoại. Những cải thiện trong Luật Chứng khoán sẽ giúp tạo dựng một TTCK có tính cạnh tranh cao, đáp ứng được các tiêu chuẩn quốc tế về quản trị, công bố thông tin và bảo vệ nhà đầu tư.

Khi được triển khai hiệu quả, Luật sẽ không chỉ đưa TTCK Việt Nam đạt mục tiêu nâng hạng mà còn tạo nền tảng để thị trường phát triển bền vững và cạnh tranh trên phạm vi toàn cầu. Với sự gia tăng của dòng vốn đầu tư quốc tế, doanh nghiệp Việt Nam sẽ có thêm nguồn lực để mở rộng sản xuất kinh doanh, đồng thời góp phần thúc đẩy tăng trưởng kinh tế.

PV: Vậy áp dụng Luật Chứng khoán sửa đổi, cần có thêm những giải pháp thực thi ra sao, thưa ông?

Ông Nguyễn Quang Huy: Mặc dù Dự thảo Luật Chứng khoán sửa đổi mang lại nhiều kỳ vọng, tuy nhiên việc triển khai sẽ gặp không ít thách thức. Tôi cho rằng cần có những giải pháp thực thi sau:

• Nâng cao năng lực giám sát bằng công nghệ: Sử dụng công nghệ hiện đại như trí tuệ nhân tạo (AI) để giám sát giao dịch và ngăn chặn các hành vi thao túng.

• Tăng cường đào tạo nhà đầu tư và doanh nghiệp: Xây dựng các chương trình nâng cao hiểu biết về luật, quyền lợi và trách nhiệm của các bên liên quan.

• Phối hợp giữa các cơ quan quản lý: Tăng cường sự hợp tác giữa UBCKNN, cơ quan quản lý ngân hàng và các cơ quan thuế để đồng bộ hóa khung pháp lý.

Tựu chung lại, Luật Chứng khoán sửa đổi không chỉ là bước tiến pháp lý quan trọng mà còn là chiến lược dài hạn để TTCK Việt Nam phát triển bền vững và cạnh tranh quốc tế. Với những thay đổi, cải thiện, TTCK sẽ giúp tăng khả năng huy động vốn trung và dài hạn cho doanh nghiệp, giảm áp lực lên hệ thống ngân hàng và tăng cường tính minh bạch, hiệu quả. Tôi tin rằng với những bước tiến quan trọng như vậy, TTCK Việt Nam sẽ không chỉ đạt mục tiêu nâng hạng mà còn trở thành một trong những thị trường cạnh tranh, hấp dẫn trên toàn cầu.

PV: Xin cảm ơn ông!

(Huyền Trang - Tạp chí Chứng khoán)