Lo nhà đầu tư Trung Quốc tham gia, hồ sơ thầu cao tốc Bắc – Nam liệt vào “tài liệu mật”?

Trước những thông tin và lo ngại về việc nhà đầu tư Trung Quốc tham gia vào dự án cao tốc Bắc – Nam, Thứ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Vũ Đại Thắng khẳng định, dự án nào cũng phải rà soát an ninh quốc phòng, không có trường hợp ngoại lệ.

Trước đó, tại cuộc họp báo Chính phủ Thường kỳ ngày 4/9, Thứ trưởng Bộ Giao thông Vận tải (GTVT) Nguyễn Ngọc Đông cho biết, hiện đã có kết quả sơ tuyển thầu đường bộ cao tốc Bắc - Nam nhưng đây là tài liệu mật, không thể công bố. Tuyên bố này đã làm dấy lên những tranh cãi về việc nên hay không đóng dấu tài liệu mật đối với kết quả sơ tuyển nhà thầu đường bộ cao tốc Bắc – Nam.

Nhìn nhận về tính khả thi của các dự án giao thông trọng điểm, đặc biệt là dự án cao tốc Bắc – Nam, bên lề buổi toạ đàm "Nâng cao chất lượng dòng vốn FDI vào Việt Nam", Thứ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Vũ Đại Thắng khẳng định: Dự án nào cũng phải rà soát an ninh quốc phòng, không có trường hợp ngoại lệ, Luật Đầu tư cũng đã ghi rất rõ. Nghị quyết 50 của Bộ Chính trị về định hướng hoàn thiện thể chế, chính sách, nâng cao chất lượng, hiệu quả hợp tác đầu tư nước ngoài đến năm 2030 đã có bước thay đổi quan trọng.

Theo Thứ trưởng Vũ Đại Thắng, đó là hợp tác chứ không phải là thu hút. Qua đó, thể hiện rõ sự bình đẳng, chủ động của chúng ta trong làm việc với các nhà đầu tư nước ngoài và đề cao trách nhiệm của họ. Nhiều dự án FDI có vốn ảo, đăng ký lớn nhưng thực hiện bé, đặc biệt là các dự án bất động sản đăng ký hàng tỷ USD nhưng vốn thực hiện rất nhỏ.

Thời gian tới hàng loạt chính sách liên quan đến giám sát, quản lý đầu tư cùng với sự vào cuộc của các cấp, ngành sẽ hạn chế được tình trạng vốn ảo, đăng ký to nhưng thực hiện nhỏ. Việc cấp phép, cấp giấy chứng nhận đầu tư các dự án nước ngoài là chính quyền địa phương. Đồng thời, dự án mà gây ra ảnh hưởng tới môi trường và an ninh quốc phòng thì chính quyền địa phương có thể dừng ngay dự án đó. Bộ Chính trị chỉ đạo rà soát ngay trước khi được cấp để đảm bảo các dự án vốn đầu tư nước ngoài đáp ứng được yêu cầu của chúng ta về an ninh quốc phòng.

Trong khi đó, nhiều chuyên gia bày tỏ lo lắng nếu nhà thầu Trung Quốc thắng thầu dự án cao tốc Bắc – Nam sẽ tái diện việc đội vốn, chậm tiến độ và rủi ro.

TS. Nguyễn Trí Hiếu, Chuyên gia kinh tế, cho rằng khả năng nhà thầu Trung Quốc có mặt trong dự án đường cao tốc Bắc – Nam là điều hoàn toàn có thể. Nếu họ đạt được các tiêu chí mà Bộ GTVT đưa ra thì việc trúng thầu là đương nhiên.

Đặc biệt, điểm mạnh của nhà thầu Trung Quốc là năng lực tài chính, kinh nghiệm dự án và các chuyên gia. Tuy nhiên, đối với những dự án giao thông mang tầm quốc gia ngoài vai trò kết nối giao thông còn gắn liền với vấn đề an ninh nên cần có sự cân nhắc để doanh nghiệp Việt Nam tham gia xây dựng.

Đối với việc bảo đảm thông tin đấu thầu dự án, TS. Nguyễn Trí Hiếu cho rằng, trong thời gian doanh nghiệp nộp hồ sơ dự thầu thì chủ đầu tư phải giữ kín bí mật các thông tin liên quan đến người đấu thầu, chủ đầu tư… Việc “bảo mật thông tin” nhằm tránh tình trạng nhà đầu tư với người dự thầu đi “cửa sau” với nhau dẫn tới tiêu cực.