Lộ chương trình bí mật theo dõi hoạt động chuyển tiền giữa Mỹ tới hơn 20 nước

Trên 600 nhân viên thực thi pháp luật Mỹ đã truy cập vào một cơ sở dữ liệu ít được biết đến, chuyên theo dõi mọi giao dịch chuyển tiền trên 500 USD trong gần một thập kỷ.

Theo tờ Wall Street Journal, thông tin trên được rút ra từ một cuộc điều tra của thượng nghị sĩ Dân chủ Ron Wyden. Ông Wyden lo ngại rằng Bộ An ninh Nội địa Mỹ đã sử dụng công cụ này để có được 6 triệu hồ sơ trong khi tìm kiếm những người nhập cư bất hợp pháp.

Cơ sở dữ liệu trên thuộc Trung tâm Phân tích Hồ sơ Giao dịch (TRAC), một tổ chức phi lợi nhuận do Western Union thành lập vào năm 2014 trong khuôn khổ thỏa thuận với bang Arizona. Ban đầu công cụ được dùng để trấn áp hoạt động rửa tiền của các băng đảng ma túy Mexico, nhưng sau đó công cụ này đã trở thành một cách để cảnh sát liên bang, bang và địa phương Mỹ theo dõi các giao dịch chuyển tiền mà không cần lệnh của tòa án.

Trong một lá thư yêu cầu một cuộc điều tra liên bang về cơ sở dữ liệu nói trên, thượng nghị sĩ Wyden đã mô tả đây là “một bữa tiệc tự chọn gồm dữ liệu tài chính cá nhân của người Mỹ” mà chính phủ có thể truy cập trong khi bỏ qua các biện pháp bảo vệ thông thường đối với quyền riêng tư của người Mỹ.

TRAC chứa hơn 150 triệu hồ sơ chuyển tiền từ Mỹ đến hơn 20 quốc gia nước ngoài, cũng như giữa những người Mỹ trong nước.

Luật pháp Mỹ yêu cầu các cơ quan liên bang nhận trát đòi hầu tòa về hồ sơ ngân hàng và các ngân hàng phải báo cáo hoạt động đáng ngờ. Những luật đó không áp dụng cho các công ty dịch vụ tiền như Western Union, MoneyGram, Euronet, DolEx và Viamericas. Tất cả các công ty này đều đã gửi dữ liệu tới TRAC.

Ông Nathan Freed Wessler thuộc Liên đoàn Quyền tự do Dân sự Mỹ (ACLU) nói: “Hồ sơ tài chính cá nhân của những người bình thường đang bị rút một cách bừa bãi vào một cơ sở dữ liệu khổng lồ, mà hầu như cảnh sát nào cũng có quyền truy cập nếu muốn có. Lẽ ra không bao giờ nên bắt đầu chương trình này và phải đóng ngay bây giờ”.

Về phần mình, Giám đốc TRAC Rich Lebel cho biết chương trình này đã dẫn đến hàng trăm đầu mối và vụ bắt giữ liên quan đến những kẻ rửa tiền và băng đảng ma túy. Ông cũng lập luận rằng ngưỡng giao dịch 500 USD được đặt ra để cho phép phần lớn kiều hối mà người Mexico và những người di cư khác gửi về gia đình ở quê nhà.

Ông Lebel nói: “Đó là một công cụ điều tra của cơ quan thực thi pháp luật. Chúng tôi không phổ biến nó ra thế giới, nhưng chúng tôi cũng không tránh xa hay che giấu nó”.

Ông khẳng định TRAC chưa cung cấp dữ liệu cho ngành quốc phòng hay các cơ quan tình báo. Mặc dù trang web TRAC công khai, nhưng trang web cảnh báo rằng chỉ các quan chức thực thi pháp luật có email chính phủ hợp lệ mới có thể đăng ký truy cập.

Ông Lebel cũng cho biết TRAC chưa bao giờ xác định được trường hợp dữ liệu bị bên thứ ba truy cập không đúng cách hoặc bị vi phạm. Ông không tiết lộ nguồn tài trợ của TRAC đến từ đâu, chỉ nói rằng số tiền ban đầu của Western Union đã hết từ lâu.

Cuộc điều tra do nhân viên của ông Wyden thực hiện vào năm 2022 đã phát hiện ra rằng, các nhà điều tra của Bộ An ninh Nội địa làm việc cho Cơ quan Thực thi Di trú và Hải quan (ICE) đã thu thập khoảng 6 triệu hồ sơ từ Western Union và Maxitransfers kể từ năm 2019. Ông Wyden hiện muốn tổng thanh tra của Bộ Tư pháp điều tra về mối liên quan của Cục Điều tra Liên bang Mỹ và Cơ quan Phòng chống Ma túy với TRAC.