Lần đầu tiên Việt Nam lọt top 20 nước thu hút FDI nhiều nhất thế giới

Báo cáo đầu tư 2021 của Hội nghị Liên hợp quốc về Thương mại và Phát triển (UNCTAD) mới công bố cho thấy, với số vốn FDI 16 tỷ USD năm 2020, lần đầu tiên, Việt Nam lọt top 20 nước thu hút FDI nhất thế giới.

Trong năm 2020, dẫn đầu top thu hút vốn đầu tư nước ngoài (FDI) là Mỹ với 156 tỷ USD (năm 2019 là 261 tỷ USD), Trung Quốc vị trí thứ 2 với 149 tỷ USD, Hồng Kông (Trung Quốc) 149 tỷ USD, Singapore 94 tỷ USD (năm 2019 là 114 tỷ USD), Ấn Độ 64 tỷ USD… Việt Nam ở vị trí 19 với thu hút FDI năm 2020 là 16 tỷ USD, tăng 5 bậc so với năm 2019 và cao hơn Nhật (vị trí thứ 20) với 10 tỷ USD.

Theo báo cáo này, dòng vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài toàn cầu dự kiến sẽ chạm đáy vào năm 2021, và phục hồi một phần với mức tăng khoảng 10 - 15%. Dòng vốn FDI toàn cầu năm 2020 đã giảm 35% xuống còn 1.000 tỷ USD từ mức 1.500 tỷ USD năm 2019.

Đặc biệt, việc đóng cửa biên giới trên khắp thế giới để đối phó với đại dịch Covid-19 đã làm trì hoãn các dự án đầu tư hiện có, và triển vọng suy thoái khiến các doanh nghiệp đa quốc gia (MNE) phải đánh giá lại những dự án mới. Sự sụt giảm trong vốn FDI nghiêm trọng hơn ở các nền kinh tế phát triển. Tại các nền kinh tế này, vốn FDI đã giảm tới 58%. FDI vào các nền kinh tế đang phát triển giảm ít hơn, chỉ ở mức 8%. Theo đó, các nền kinh tế đang phát triển hiện chiếm 2/3 tổng vốn FDI toàn cầu, tăng so với mức gần 1/2 trong năm 2019.

Tác động của đại dịch đối với dòng vốn FDI toàn cầu tập trung vào nửa đầu năm 2020. Số lượng dự án mới giảm, các thương vụ mua bán sáp nhập cũng giảm khiến dòng vốn đầu tư vào cổ phần giảm 50%.

Xét theo khu vực địa lý, FDI giảm trên khắp thế giới, ngoại trừ châu Á. Dòng vốn FDI giảm không đồng đều ở các khu vực đang phát triển, ở mức -45% tại Mỹ Latinh và Caribbean, -16% ở châu Phi.

Ngược lại, dòng FDI chảy sang châu Á tăng 4%, chiếm một nửa tổng vốn FDI toàn cầu vào năm 2020. FDI vào các nền kinh tế đang chuyển đổi giảm 58%. Đại dịch tiếp tục làm suy giảm nguồn vốn FDI ở các nền kinh tế có cấu trúc yếu và dễ bị tổn thương.

Trong bối cảnh đó, UNCTAD cho rằng việc tăng cường đầu tư để hỗ trợ phục hồi bền vững và toàn diện sau đại dịch hiện là một ưu tiên chính sách toàn cầu. Điều này đòi hỏi phải thúc đẩy đầu tư vào cơ sở hạ tầng và chuyển đổi năng lượng, cũng như tăng cường tính tự cường của các quốc gia và chú trọng lĩnh vực chăm sóc sức khỏe.

Với tổng số vốn 16 tỷ USD FDI, Việt Nam lần đầu tiên nằm trong top 20 nước và vùng lãnh thổ thu hút nhiều FDI nhất trong năm 2020. Vị trí mà Việt Nam nắm giữ hiện tại là thứ 19, tăng 5 bậc so với năm 2019 bất chấp ảnh hưởng của đại dịch Covid-19.

Việt Nam cũng được đánh giá còn nhiều dư địa để cạnh tranh nguồn vốn FDI trong xu hướng chuyển dịch sản xuất toàn cầu hiện nay với các đối thủ lớn khác, điển hình như Trung Quốc.