Lãi vay giảm chậm, lợi nhuận của ngân hàng tăng

Biên lãi ròng (NIM) tăng mạnh vào quý 3/2020 trong bối cảnh lãi suất huy động giảm, cho thấy lãi suất cho vay của các ngân hàng chưa giảm tương ứng với mức giảm lãi suất huy động.

Theo dữ liệu của Fiin Group, biên lãi ròng (NIM) của 21 ngân hàng niêm yết tăng 9,7 điểm cơ bản trong quý 3/2020 so với quý 2/2020 lên 0,89%. Đây là mức NIM cao nhất tính theo quý và cũng là mức tăng lớn nhất kể từ quý 1/2018 - giai đoạn tăng trưởng mạnh của ngành ngân hàng.

Để có được mức NIM cao này, các ngân hàng vẫn duy trì mức lãi suất cho vay bình quân ở mức cao. Cụ thể, lãi suất cho vay trung bình của 20 ngân hàng niêm yết (trừ BVB - Ngân hàng Bảo Việt) cũng tăng lên 9,2% từ mức 9% trong quý 2/2020. Thu nhập lãi cho vay khách hàng của 20 ngân hàng (trừ BVB) đã tăng 5,2% trong khi thu nhập lãi từ chứng khoán nợ chỉ tăng 0,8% so với quý 2/2020. Điều này cho thấy tăng trưởng NIM và thu nhập lãi thuần phần lớn đến từ cho vay khách hàng.

Fiin Group nhận định: Trong bối cảnh lãi suất huy động giảm, thu nhập lãi và các khoản tương tự tăng 4,5% so với quý 2/2020 trong khi chi phí lãi và các khoản tương tự giảm 2,6%. Điều này cho thấy lãi suất cho vay của các nhà băng chưa giảm tương ứng với mức giảm lãi suất huy động trong thời gian vừa qua. Tính chung đến cuối quý 3/2020, cho vay khách hàng tăng trưởng 5,8%, thấp hơn tăng trưởng tiền gửi của khách hàng ở mức 7,3% và đây là xu hướng tiếp diễn từ quý 1/2020. Điều này khác với xu hướng các năm trước, cho thấy ảnh hưởng của Covid-19 đến các ngành kinh tế ở mức khá lớn khiến cầu tín dụng giảm.

Bên cạnh đó, xu hướng tín dụng cá nhân tăng tốc trở lại góp phần vào việc tăng thu nhập lãi thuần và NIM của các ngân hàng, do đây là các khoản vay có lãi suất cao hơn và biên lãi ròng lớn. Hai ngân hàng có tín dụng cá nhân tăng trưởng mạnh nhất trong quý 3/2020 là MBB (từ 1,1% cuối quý 2 lên 10,9% cuối quý 3) và VIB (từ 8,2% cuối quý 2/2020 lên 16,7% cuối quý 3/2020).

Với tín dụng tăng trưởng thấp nhưng NIM tăng mạnh, thu nhập lãi thuần (chưa trừ dự phòng) tăng 14,8% so với quý 2/2020 và 9,4% so với cùng kỳ năm trước. Tính trong 9 tháng năm 2020, thu nhập lãi thuần của các ngân hàng tăng 7,6% so với cùng kỳ năm trước.

Fiin Group dự báo trong quý 4/2020, NIM của các ngân hàng vẫn sẽ ở mức cao do lãi suất huy động tiếp tục giảm. Đồng thời, lãi thuần từ hoạt động dịch vụ và các hoạt động còn lại vẫn tăng trưởng so với quý 3/2020, trong khi hiệu quả hoạt động (CIR) cũng tăng trong quý cuối của năm như những năm trước. Ngoài ra, các ngân hàngg sẽ cân đối kết quả kinh doanh với việc trích lập dự phòng để phần nào dự trù cho tương lai khi Thông tư 01 của Ngân hàng Nhà nước hết hiệu lực. Vì vậy, với điều kiện dịch Covid-19 được kiểm soát tốt, lợi nhuận sau thuế của 21 ngân hàng niêm yết sẽ tăng 10,2% so với năm 2019, giảm đáng kể so với mức tăng trưởng các năm trước. Tuy nhiên, đây vẫn là mức khả quan trong bối cảnh dịch bệnh chưa chấm dứt và kết quả kinh doanh của doanh nghiệp theo dự đoán là suy giảm.