Kịp thời hỗ trợ thông quan hàng hóa nhập khẩu phòng chống dịch Covid-19

Trước diễn biến dịch Covid-19 hết sức phức tạp, cùng với nhiều doanh nghiệp (DN) còn phản ánh gặp vướng mắc, khó khăn về thủ tục hải quan khi xuất nhập khẩu hàng hóa phải nộp một số chứng từ giấy bất hợp lý, Tổng cục Hải quan vừa có văn bản hỏa tốc chỉ đạo các cục hải quan địa phương kịp thời hỗ trợ thủ tục thông quan hàng hóa nhập khẩu đối với các mặt hàng phục vụ phòng, chống Covid-19.

Khảo sát về mức độ hài lòng của DN trong thực hiện thủ tục xuất nhập khẩu năm 2020, do Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI), Dự án Tạo thuận lợi thương mại (USAID) do Hoa Kỳ hỗ trợ, cùng Tổng cục Hải quan phối hợp thực hiện, mới công bố cho thấy: dù mức độ hài lòng của cộng đồng DN đối với ngành hải quan đã đã tăng khá cao, nhưng vẫn có nhiều DN phản ánh, một số công chức hải quan còn yêu cầu người khai hải quan nộp các chứng từ ngoài hồ sơ hải quan/hoặc các chứng từ giấy mặc dù DN đã khai báo điện tử và gửi qua hệ thống cho cơ quan hải quan. Trong bối cảnh đại dịch Covid-19 đang diễn biến hết sức phức tạp, tác động khó khăn nhiều mặt đến hoạt động xuất nhập khẩu, thực trạng nêu trên vẫn thấy các DN phản ánh, kiến nghị.

Trước thực trạng nêu trên, ngày 11/8/2021, Tổng cục Hải quan đã ban hành công văn hỏa tốc chỉ đạo các cục hải quan địa phương hỗ trợ thông quan hàng hóa phòng chống dịch Covid-19. Liên quan đến kiến nghị của DN vẫn phải nộp các chứng từ giấy, ông Mai Xuân Thành - Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Hải quan - khẳng định: Người khai hải quan không phải in, nộp tờ khai hải quan và các chứng từ khác thuộc bộ hồ sơ hải quan mà các chứng từ này đã được nộp qua hệ thống dữ liệu điện tử của hải quan, không phải cung cấp thông tin, chứng từ không đúng các qui định pháp luật.

Theo Tổng cục Hải quan, người khai hải quan cần căn cứ vào Thông tư 38/2015/TT-BTC đã được bổ sung tại Thông tư 39/2018/TT-BTC của Bộ Tài chính, để nộp đầy đủ hồ sơ cho cơ quan hải quan. Trong trường hợp, vẫn phải nộp các chứng từ bản giấy là bản chính (bản công chứng/chứng thực) theo qui định của pháp luật, thì người khai hải quan có thể được chậm nộp (khai thông tin ở phần ghi chú trên tờ khai điện tử), nhưng phải Scan chứng từ bản giấy có xác nhận bằng chữ ký số gửi cho cơ quan hải quan. Chi cục trưởng chi cục hải quan sẽ xem xét và gia hạn thời gian chậm nộp bản giấy trong thời hạn không quá 30 ngày, kể từ ngày đăng ký tờ khai hải quan.

Đối với các DN hoặc chi cục hải quan thuộc khu vực thực hiện giãn cách/cách ly/phong tỏa để phòng chống Covid-19, nếu người khai hải quan không thể nộp chứng từ chậm nộp đúng hạn 30 ngày, thì kể từ khi hết giãn cách/cách ly/phong tỏa theo thông báo của cơ quan có thẩm quyền, trong thời hạn 5 ngày làm việc, người khai hải quan phải nộp bản giấy các chứng từ chậm nộp. Nếu tiếp tục quá thời hạn 5 ngày, có dấu hiệu vi phạm, cơ quan hải quan sẽ thực hiện kiểm tra sau thông quan, áp dụng tiêu chí phân luồng đỏ để kiểm tra, đánh giá việc chấp hành pháp luật của người khai hải quan thuộc diện này. Lực lượng chống buôn lậu, quản lý rủi ro của hải quan sẽ tăng cường thu thập thông tin, đánh giá rủi ro đối với các trường hợp chậm nộp bản giấy các chứng từ thuộc hồ sơ hải quan đã được chậm nộp để kịp thời kiểm tra, xử lý các vi phạm (nếu có).

Đối với giấy phép, khi tiếp nhận bản Scan do người khai hải quan gửi kèm, công chức hải quan tiếp nhận phải cập nhật thông tin trừ lùi trên hệ thống E-Customs5, kiểm tra, đối chiếu thông tin để đảm bảo còn đủ số lượng hàng hóa như khai báo trên tờ khai. Tuy nhiên, nếu cơ quan hải quan phát hiện lượng hàng ghi trên giấy phép đã được sử dụng để nhập khẩu hoặc không còn đủ số lượng để nhập khẩu thì sẽ bị xử lý theo qui định của pháp luật.

Để kịp thời thông quan hàng hóa nhập khẩu là vật tư, thiết bị y tế, thuốc tân dược, vắc xin, sinh phẩm xét nghiệm…. phục vụ công tác phòng, chống dịch Covid-19, Tổng cục Hải quan đã thành lập Tổ hỗ trợ, xử lý vướng mắc về thủ tục hải quan ở 3 cấp. Trong đó, cấp chi cục tiếp nhận, kiểm tra hồ sơ và thực hiện ngay thủ tục hải quan các lô hàng nhập khẩu, thời gian hoàn thành kiểm tra hồ sơ không qua 02 giờ, kiểm tra thực tế hàng hóa không quá 8 giờ. Thường xuyên rà soát thông tin bản lược khai hàng hóa, đối với các lô hàng nhập khẩu là vật tư, thiết bị y tế, thuốc tân dược, vắc xin, sinh phẩm xét nghiệm… thì thông báo và hướng dẫn thủ tục hải quan cho người nhập khẩu kịp thời thực hiện thủ tục thông quan. Niêm yết công khai số điện thoại cán bộ, công chức hỗ trợ thủ tục hải quan theo các mảng nghiệp vụ (xuất xứ, trị giá, mã số, kiểm tra chuyên ngành) và tiếp nhận, xử lý các vướng mắc của người khai hải quan 24/7. Nếu vướng mắc vượt thẩm quyền chi cục, thì báo cáo cấp Cục để hướng dẫn xử lý.

Tại cấp cục, trong thời hạn 03 giờ sau khi nhận được vướng mắc do chi cục hải quan báo cáo, phải hướng dẫn và xử lý ngay. Trường hợp vượt quá thẩm quyền, báo cáo ngay lãnh đạo Tổng cục.

Ở cấp Tổng cục, tiếp nhận và xử lý ngay các vướng mắc thông quan do Cục Hải quan báo cáo trong thời hạn 03 giờ làm việc. Nếu vượt quá thẩm quyền, cũng sẽ báo cáo cấp có thẩm quyền cao hơn xử lý.

Tổng cục Hải quan cũng đã yêu cầu Cục Hải quan các tỉnh, thành phố chỉ đạo các chi cục hải quan tăng cường giám sát, kiểm tra thực hiện thủ tục hải quan, kiểm tra, giám sát hải quan của các công chức, nhằm đảm bảo các yêu cầu kiểm tra hồ sơ hải quan, kiểm tra thực tế hàng hóa đúng qui định của Luật Hải quan. Tổ chức thanh tra, kiểm tra đột xuất thực hiện nhiệm vụ của công chức hải quan tại các chi cục, nếu phát hiện vi phạm kỷ luật, thực hiện không đúng qui trình nghiệp vụ, có thái độ gây khó khăn, phiền hà, kéo dài thời gian thông quan hàng hóa thì tạm đình chỉ công tác để xem xét trách nhiệm và xử lý.