Kinh tế Mỹ sẽ tiếp tục chậm lại trong quý đầu 2020

Hiện dịch viêm phổi cấp do virus corona đang bùng phát và đã lan sang Mỹ. Tuy nhiên cho đến nay, các nhà kinh tế vẫn chưa thấy nó có tác động lớn đến tăng trưởng kinh tế mặc dù họ đã nhìn thấy tác động ngay lập tức đến du lịch. Thế nhưng nó chắc chắn có thể có một số tác động, thậm chí rất khó để định lượng tác động của sự lây lan nhanh chóng loại virus chết người này.

Kinh tế Mỹ chỉ tăng trưởng 2,1% trong quý 4/2019. Còn tính chung trong năm 2019, nền kinh tế lớn nhất thế giới chỉ tăng trưởng với tốc độ là 2,3%, thấp nhất kể từ năm 2016. Báo cáo được công bố giữa tuần trước cho thấy chi tiêu đầu tư kinh doanh tiếp tục suy yếu; trong khi chi tiêu tiêu dùng cũng chậm lại khi chỉ tăng 1,8%, giảm từ mức 3,2% trong quý 3. Mặc dù vậy chi tiêu của khu vực dân cư vẫn mạnh, qua đó đóng góp 0,2% vào tăng trưởng chung.

“Con số quan trọng thực sự là doanh số bán hàng cuối cùng cho người mua tư nhân trong nước. Con số đó cho thấy tăng trưởng 1,4%. Điều đó về cơ bản cho thấy nhu cầu trong nước đã chậm lại rất nhiều kể từ giữa năm nay”, Jonathan Millar - chuyên gia kinh tế Mỹ của Barclays nói. “Chi tiêu của người tiêu dùng đã chậm lại rất nhiều trong vài quý vừa qua. Chi tiêu kinh doanh vẫn còn yếu (đầu tư cố định của các doanh nghiệp) là âm trong quý thứ ba liên tiếp. Điều đó thật đáng lo ngại”.

Millar dự kiến tăng trưởng GDP của Mỹ chỉ ở mức 1,5% trong quý đầu năm 2020 một phần cũng do việc cắt giảm sản lượng của Boeing. Tuy nhiên điều đó sẽ đảo ngược trong quý thứ ba, khi ông dự kiến tăng trưởng sẽ đạt mức 2,5%, sau tăng 2% trong quý thứ hai.

“Đầu tư tư nhân vẫn là một điểm sáng; xuất khẩu ròng cũng vậy, nhưng chỉ vì hàng nhập khẩu giảm mạnh... Xuất khẩu ròng đã đóng góp 1,5 điểm phần trăm vào GDP, nhiều nhất kể từ năm 2009”, Marc Chandler - chiến lược gia thị trường trưởng của Bannockburn Global Forex cho biết. Tuy nhiên, “hàng tồn kho là một trở ngại lớn, một phần là do lĩnh vực ô tô”.

Hiện dịch viêm phổi cấp do virus corona đang bùng phát và đã lan sang Mỹ. Tuy nhiên cho đến nay, các nhà kinh tế vẫn chưa thấy nó có tác động lớn đến tăng trưởng kinh tế mặc dù họ đã nhìn thấy tác động ngay lập tức đến du lịch. Thế nhưng nó chắc chắn có thể có một số tác động, thậm chí rất khó để định lượng tác động của sự lây lan nhanh chóng loại virus chết người này.

“Chúng ta đã nhận một cú đánh mạnh từ Boeing và điều không chắc chắn là virus corona sẽ gây ra bao nhiêu đòn cho sản xuất. Nó sẽ có bao nhiêu tác động trực tiếp đến nhu cầu ở Trung Quốc và hiệu ứng lan tỏa cho phần còn lại của thế giới? Có vẻ như chúng ta sẽ tăng trưởng dưới 2% trong quý đầu tiên”, Diane Swonk - Nhà kinh tế trưởng tại Grant Thornton nói. “Vấn đề là dưới 2% ở mức nào vẫn là điều chưa biết”.

Mặc dù tăng trưởng GDP quý 4 tại Mỹ tốt hơn một chút so với dự báo của bà là 1,7%. “Ngay từ cái nhìn đầu tiên, con số đã che giấu điểm yếu của nhu cầu nội địa... Tin tốt là lãi suất đã được cắt giảm, nhưng tin xấu là vẫn chưa đủ. Điều đó là chưa đủ để xoay chuyển con tàu để đầu tư kinh doanh”, Swonk nói.

Fed đã thực hiện lần cắt giảm lãi suất cuối cùng trong năm 2019 là vào tháng 10 và phát đi tín hiệu có thể dừng chu kỳ cắt giảm lãi suất này. Chủ tịch Fed Jerome Powell hôm thứ Tư tuần trước cho biết, Ngân hàng Trung ương vẫn đang tạm dừng cắt giảm. Nhưng ông lưu ý rằng Fed đang theo dõi diễn biến toàn cầu, bao gồm cả diễn biến của virus corona và tuyên bố của Fed chỉ ra rằng chi tiêu của người tiêu dùng đang yếu.

“Virus chắc chắn sẽ là một cú đánh mạnh vào sự tăng trưởng của Trung Quốc. Nó sẽ có một cú đánh đối với chi tiêu của Trung Quốc”, Millar nói và nhấn thêm rằng vẫn còn quá sớm và không chắc chắn để thấy tác động đến nền kinh tế Hoa Kỳ. “Chúng ta có thể thấy tác động nhiều hơn của nó ở Mỹ nhưng chúng ta chỉ không biết vào thời điểm này. Nó rất không chắc chắn”.

Hiện các công ty đa quốc gia của Mỹ đang kinh doanh tại Trung Quốc đã cảm thấy sự ảnh hưởng. Hiện nhiều điểm kinh doanh của Starbucks và McDonald ở Trung Quốc bị đóng cửa và các công ty công nghệ lo ngại về chuỗi cung ứng.

Chưa hết, theo Millar, tác động của Boeing cũng có nguy cơ lớn hơn dự báo, vì nó cũng sẽ ảnh hưởng đến các nhà cung cấp của hãng sản xuất máy bay. “Chúng tôi đang giả định rằng việc ngừng sản xuất Boeing 737Max làm giảm tốc độ tăng trưởng GDP quý 1 khoảng 0,5 điểm phần trăm, nhưng tác động có thể còn lớn hơn nếu có sự lan tỏa từ việc sa thải…”, ông lưu ý trong một email.