Kinh tế Mỹ có nguy cơ rơi vào suy thoái

Lạm phát tăng chóng mặt có thể sẽ buộc Cục Dự trư Liên bang Mỹ (Fed) phải phản ứng mạnh tay để kiểm soát giá cả, dẫn tới việc tăng trưởng bị bóp nghẹt.

Tờ Wall Street Journal mới đây đã có một cuộc khảo sát và khả năng xảy ra suy thoái Mỹ trong 12 tháng tới là 28%, so với mức 18% vào tháng 1 năm nay và 13% cách đây một năm.

“Nguy cơ suy thoái kinh tế Mỹ đang tăng lên do một loạt cú sốc nguồn cung xảy ra trong nền kinh tế, trong bối cảnh Fed nâng lãi suất để chống lạm phát”, chuyên gia kinh tế trưởng Joe Brusuelas của RSM US LLP phát biểu.

Cũng trong cuộc khảo sát này, các chuyên gia kinh tế mạnh tay cắt giảm dự báo tăng trưởng kinh tế Mỹ năm nay. Theo đó, dự báo tổng sản phẩm trong nước (GDP) của Mỹ sau khi điều chỉnh theo lạm phát tăng 2,6% trong quý 4 năm nay so với cùng kỳ năm ngoái. Mức dự báo tăng này giảm tròn 1 điểm phần trăm so với dự báo đưa ra cách đây 6 tháng, dù vẫn cao hơn mức tăng trưởng bình quân hàng năm 2,2% của nền kinh tế lớn nhất thế giới trong thập kỷ trước khi xảy ra đại dịch Covid-19.

Nguy cơ xảy ra suy thoái không xuất hiện một mình mà đi kèm với đó là lạm phát cao tới mức đáng báo động. Theo báo cáo mới nhất từ Bộ Lao động Mỹ, chỉ số giá tiêu dùng (CPI) của nước này trong tháng 3/2022 tăng 7,9% so với cùng kỳ năm ngoái, mức tăng mạnh nhất kể từ tháng 1/1981. Tình trạng này đặt Fed vào một thế khó: Fed muốn nền kinh tế “hạ nhiệt” tới mức đủ để kéo lạm phát xuống, nhưng chỉ cần thắt chặt quá tay một chút là sẽ khiến đầu tư sụt giảm và thất nghiệp tăng vọt.

Khả năng kinh tế Mỹ suy thoái hiện nay thấp hơn so với mức gần 35% vào tháng 9/2019. Ở thời điểm đó, kinh tế Mỹ giảm tốc do Fed nâng lãi suất trong năm 2018 và do chiến tranh thương mại Mỹ-Trung. Vài tháng sau, Fed đã phải vực dậy tăng trưởng bằng cách khởi động chu kỳ cắt giảm lãi suất đầu tiên kể từ năm 2008.

Tháng trước, Fed có đợt nâng lãi suất lần đầu tiên kể từ năm 2018, với mức tăng 0,25 điểm phần trăm, và dự báo có thêm 5-6 lần nâng nữa trong năm nay. Trong đó, Fed không loại trừ khả năng có ít nhất một đợt nâng lãi suất với bước nhảy 0,5 điểm phần trăm, điều chưa từng xảy ra kể từ năm 2000. Nếu vậy, đây sẽ là chu kỳ thắt chặt chính sách tiền tệ quyết liệt nhất trong 15 năm trở lại đây của Fed.

Trong cuộc khảo sát của Wall Street Journal, khoảng 84% chuyên gia được hỏi cho rằng Fed sẽ nâng lãi suất 0,5 điểm phần trăm trong cuộc họp vào đầu tháng 5. Hơn 57% dự báo Fed sẽ có thêm ít nhất hai lần nâng lãi suất như vậy nữa trong thời gian đến hết năm 2022.

Trung bình, các chuyên gia trong cuộc khảo sát dự báo Fed sẽ nâng lãi suất lên mức 2,125% vào cuối năm 2022 và lên 2,875% vào cuối năm 2023. Các mức dự báo này gần sát với dự báo mà Fed đưa ra.

Tuy nhiên, các chuyên gia dự báo lạm phát ở Mỹ tiếp tục cao dai dẳng. Tính bình quân, họ cho rằng lạm phát sẽ ở mức 7,5% trong tháng 6 năm nay và giảm dần về 5,5% vào tháng 12 – một tốc độ tăng giá vẫn còn cao. Đến 2023, lạm phát được dự báo giảm về 2,9%, vẫn cao hơn nhiều so với mục tiêu lạm phát 2% mà Fed đề ra.