Kinh tế gặp khó, siết nồng độ cồn, cổ phiếu ngành bia vẫn lặng sóng mùa Euro

Giải bóng đá vô địch Châu Âu – UEFA EURO 2024 đã chính thức khởi tranh từ ngày 15/6, mang theo những kỳ vọng về sự bùng nổ trong tiêu thụ bia rượu khi người hâm mộ trên khắp thế giới sẵn sàng hòa mình vào không khí sôi động của giải đấu.

Tuy nhiên, trái với mong đợi của nhiều nhà đầu tư, cổ phiếu ngành bia tại Việt Nam vẫn duy trì trạng thái im lìm. Dù có những thời điểm tăng trưởng đáng chú ý trước thềm giải đấu, nhưng những thách thức từ bối cảnh kinh tế khó khăn, người dân thắt chặt chi tiêu và việc tăng cường kiểm soát nồng độ cồn đã khiến giá cổ phiếu các hãng bia không thể duy trì đà tăng trưởng mạnh mẽ.

Thực tế này đặt ra nhiều câu hỏi về triển vọng của cổ phiếu ngành bia trong thời gian tới, khi mà niềm hy vọng vào sự bùng nổ doanh thu từ mùa Euro vẫn chưa thể hiện rõ ràng trên thị trường chứng khoán.

CỔ PHIẾU NGÀNH BIA LẶNG SÓNG

Trước thềm giải đấu Euro 2024, cổ phiếu ngành bia mang đến những tín hiệu tích cực khi trong phiên giao dịch ngày 5/6, cổ phiếu hai doanh nghiệp bia lớn nhất trên sàn chứng khoán Việt Nam là Sabeco và Habeco đua nhau “tím lịm”.

Cụ thể, cổ phiếu SAB của Tổng Công ty Cổ phần Bia - Rượu - Nước giải khát Sài Gòn (Sabeco) đóng cửa ở mức giá trần 65.600 đồng/cổ phiếu, mức cao nhất trong hơn 7 tháng, với khối lượng giao dịch gần 2,9 triệu đơn vị. Tương tự, cổ phiếu BHN của Tổng Công ty Cổ phần Bia - Rượu - Nước giải khát Hà Nội (Habeco) cũng tăng kịch trần lên mức 40.950 đồng/cổ phiếu trong phiên 5/6, với khối lượng giao dịch 37.900 đơn vị.

Đà tăng trần của bộ đôi cổ phiếu đầu ngành bia được kỳ vọng sẽ thúc đẩy sức tiêu thụ bia tăng cao trong các trận đá giải Euro, đem lại doanh thu và lợi nhuận bùng nổ trong quý 2 và cả năm 2024 cho các doanh nghiệp ngành bia, qua đó tác động tích cực lên giá cổ phiếu.

Tuy nhiên, diễn biến thực tế lại không như mong đợi. Sau một giai đoạn tăng giá ngắn ngủi, cổ phiếu ngành bia nhanh chóng đi lùi ngay sau đó.

Cụ thể, từ mức giá 67.900 đồng/cổ phiếu tại ngày 7/6, cổ phiếu SAB đã giảm 10,3% xuống còn 60.900 đồng/cổ phiếu trong phiên giao dịch ngày 27/6. Tương tự, cổ phiếu BHN hiện đang giao dịch quanh mức 40.400 đồng/cổ phiếu, tương ứng giảm 1,6% so với mức tăng trần ngày 5/6.

Ngoài SAB và BHN, diễn biến giá một số cổ phiếu ngành bia khác cũng không ghi nhận biến động đáng kể. So với đầu năm 2024, thị giá cổ phiếu BHP của Công ty Cổ phần Bia Hà Nội - Hải Phòng chỉ tăng nhẹ 2,8%; cổ phiếu BQB của Công ty Cổ phần Bia Hà Nội - Quảng Bình tăng 2,9%; cổ phiếu THB của Công ty Cổ phần Bia Hà Nội - Thanh Hoá tăng 6,5%; cổ phiếu BSQ của Công ty Cổ phần Bia Sài Gòn - Quảng Ngãi tăng 7,3%...

Thậm chí, một số cổ phiếu ngành bia khác còn chứng kiến mức sụt giảm như HAD của Công ty Cổ phần Bia Hà Nội - Hải Dương giảm 14,3%; cổ phiếu BBM của Công ty Cổ phần Bia Hà Nội - Nam Định giảm 25%; cổ phiếu BSP của Công ty Cổ phần Bia Sài Gòn - Phú Thọ giảm 21,4% so với thời điểm đầu năm...

Diễn biến giá một số cổ phiếu ngành bia từ đầu năm đến nay

Một phần nguyên nhân khiến giá cổ phiếu ngành bia không tăng mạnh trong các mùa giải bóng đá lớn là do kết quả kinh doanh của các công ty không có sự đột phá. Theo thống kê, doanh thu và lợi nhuận của các hãng bia thường chỉ tăng nhẹ trong thời gian này, thậm chí có trường hợp đi lùi, do đó không đủ để tạo ra sự thay đổi lớn trên thị trường chứng khoán.

Xét về doanh thu, gần đây nhất trong năm 2022 diễn ra giải bóng đá World Cup, doanh thu của một số hãng bia lớn chỉ ghi nhận tăng nhẹ như Sabeco (mã chứng khoán: SAB) tăng 32,6%, đạt 34.979 tỷ đồng; Habeco (mã chứng khoán: BHN) tăng 20,8%, đạt 8.398 tỷ đồng; Bia Sài Gòn – Miền Trung (mã chứng khoán: SMB) tăng 16,5%, đạt 1.387 tỷ đồng, Bia Sài Gòn – Hà Nội (mã chứng khoán: BSH) tăng 11,4%, đạt 628,5 tỷ đồng…

Thậm chí, tại mùa giải Euro 2020, hai hãng bia lớn tại Việt Nam là Sabeco và Habeco cùng ghi nhận doanh thu giảm, lần lượt đạt 26.373 tỷ đồng và 6.950 tỷ đồng trong năm 2021, tương ứng giảm 5,7% và 6,7% so với cùng kỳ.

Bên cạnh đó, một số hãng bia khác cũng ghi nhận doanh thu sụt giảm như SMB giảm 1,3%, đạt 1.191 tỷ đồng; HAD giảm 15,8%, đạt 126,5 tỷ đồng…

Điều này cho thấy mặc dù Euro 2024 mang lại bầu không khí sôi động và kích thích tiêu dùng, tuy nhiên diễn biến giá cổ phiếu ngành bia vẫn không có sự bứt phá mạnh mẽ. Các doanh nghiệp ngành bia vẫn phải đối mặt với nhiều thách thức từ bối cảnh kinh tế khó khăn, người dân thắt chặt chi tiêu và các biện pháp kiểm soát nồng độ cồn nghiêm ngặt.

KHÓ KHĂN BỦA VÂY DOANH NGHIỆP NGÀNH BIA

Ông Nguyễn Văn Việt, Chủ tịch Hiệp hội Bia - Rượu - Nước giải khát Việt Nam (VBA) nhận định, ngành đồ uống có cồn đã có một thời gian dài chịu tác động của đại dịch Covid-19 cũng như chịu thêm tác động từ các chính sách quản lý chuyên ngành và Nghị định 100.

Ngoài ra, việc đứt gãy chuỗi cung ứng toàn cầu cũng đã khiến giá nguyên liệu ngành bia tăng phi mã. Hoạt động sản xuất, kinh doanh của các doanh nghiệp trong ngành bị thiệt hại nặng nề, thị trường tiêu thụ giảm 20 - 30%.

Trước những thực tế đó, trong năm 2023, ngành bia chứng kiến sự sụt giảm 11% về doanh thu và 23% lợi nhuận trước thuế. Trước đó, năm 2022, ngành này cũng chịu tăng trưởng âm 7%, theo thông tin từ VBA.

Đáng chú ý, mới đây Heineken - một trong những nhà sản xuất bia lớn trên thế giới đã thông báo tạm dừng hoạt động nhà máy bia tại Quảng Nam từ tháng 6 này do nhu cầu thị trường suy yếu và mô hình tiêu dùng thay đổi ở Việt Nam.

“Nền kinh tế tổng thể bao gồm cả ngành bia đã phải đối mặt với nhiều thách thức do suy thoái kinh tế dẫn đến sự sụt giảm niềm tin và nhu cầu của người tiêu dùng”, hãng bia đến từ Hà Lan cho biết.

Heineken đóng cửa nhà máy bia tại Việt Nam

Để thích ứng tình hình hiện tại và tiếp tục phát triển, Heineken cần tối ưu hóa hoạt động sản xuất, kinh doanh. Vì vậy, công ty quyết định tinh giản hoạt động để tiếp tục đầu tư và phát triển tại thị trường Việt Nam.

Động thái đóng cửa nhà máy bia tại Việt Nam của Heineken bất chấp sự sôi động của mùa giải Euro đã phản ánh phần nào những khó khăn mà các doanh nghiệp bia đang phải “gồng gánh”.

Tuy nhiên trong ngắn hạn, nhiều chuyên gia vẫn kỳ vọng các doanh nghiệp ngành bia tại Việt Nam sẽ được hưởng lợi từ các hoạt động thể thao lớn như Euro 2024 và Thế vận hội mùa hè (Olympic Paris 2024) diễn ra vào tháng 7 tới. Đây là các yếu tố chính hỗ trợ giá cổ phiếu, đưa dòng tiền tìm đến nhóm cổ phiếu ngành bia rượu.

Còn nhìn về dài hạn, Công ty Chứng khoán Funan nhận định, rủi ro quan trọng của ngành rượu, bia là sức cầu chưa có tín hiệu cải thiện bởi người dân có xu hướng thắt chặt chi tiêu, đặc biệt với những mặt hàng không thiết yếu như bia, rượu.

Do đó, doanh thu thị trường bia trong nước vẫn khó có thể quay về mốc trước đại dịch Covid-19, dẫn tới thị giá cổ phiếu ngành này khó có thể kỳ vọng có những bước chuyển mình trong tương lai.

Ngoài ra, việc Bộ Tài chính đề xuất điều chỉnh mức thuế suất thuế tiêu thụ đặc biệt với một số mặt hàng có hại cho sức khỏe, bao gồm rượu bia... tiếp tục là sức ép không nhỏ đến các doanh trong ngành.

Cũng có quan điểm thận trọng về triển vọng của mặt hàng bia rượu trong năm 2024, Công ty Chứng khoán SSI (SSI Research) nhận định mức tiêu thụ bia rượu trong năm nay có thể sẽ tiếp tục bị tác động đồng thời từ Nghị định 100 và thu nhập của người tiêu dùng giảm sút.

Thị trường bia ở Trung Quốc có xu hướng giảm và sau đó ghi nhận mức tăng trưởng sản lượng hạn chế kể từ năm 2011

SSI Research lấy dẫn chứng từ thị trường Trung Quốc khi Chính phủ nước này áp dụng luật lái xe nghiêm ngặt từ năm 2011 và có hiệu lực đến năm 2023, khiến mức tăng trưởng tiêu thụ bia đã chững lại đáng kể. “Do đó, chúng tôi cho rằng các luật nghiêm ngặt tương tự được áp dụng tại Việt Nam kể từ năm 2020 sẽ là yếu tố chính khiến mức tăng trưởng tiêu thụ bia chậm lại”, SSI Research nhận định.