Khởi nghiệp kinh doanh, có nên bán hàng cho người nhà?

Mua hàng của người quen, xong nhận được tin nhắn "Cám ơn anh đã ủng hộ". Từ ủng hộ là một từ sai trong kinh doanh. Người ta chỉ nên "Cảm ơn đã mua hàng" mà thôi!

Khi khởi nghiệp sản xuất kinh doanh dịch vụ một cái gì đó, có nên kêu gọi bạn bè, gia đình, người quen ủng hộ mình không? Câu trả lời là không. Chớ có dại dột.

Nhiều bạn ngạc nhiên, nhưng đó là sự thật. Tư duy của tiểu thương xưa nay nên khi mình mở ra làm ăn buôn bán, khách hàng mình nghĩ đầu tiên là người quen. Ví dụ nói với bạn bè, "Tôi mới mở quán cơm trưa trên phố A, ông nhớ ghé ủng hộ nha". Mở ra làm ăn là "nhờ 500 anh em ủng hộ".

Rồi khi bạn ghé ăn, dẫn đến rất nhiều lúng túng. Mình bán phải đặc biệt tí, thêm thịt thêm cơm, chứ giống khách khác thì cũng không ổn. Bạn ăn xong, mình không giảm giá cũng kỳ, mình lấy tiền cũng kỳ, mà không lấy tiền thì cũng kỳ nốt. Cảm giác MANG ƠN, nợ 1 món nợ tình cảm nó đè nặng trên người.

Dưới góc độ người ủng hộ, họ sẽ suy nghĩ khác. Nếu mình lấy tiền, nó sẽ nói trời ơi nó là bạn thân, giờ làm chủ quán, tao vô ăn mà nó cũng lấy tiền, giận. Còn nếu không lấy tiền, nó nói trời ơi sao không lấy, ngại quá bữa sau tao không dám qua nữa. Đứa não phức tạp hơn nó còn nghĩ "nó ỷ nó làm chủ rồi, khinh không lấy tiền tao", "ghét cái thái độ" nên đi kể tùm lum. Mà cái thể loại văn học này thì nhiều vô kể. Cuối cùng phải làm sao cho vừa lòng người đây, người ơi?

TỐT NHẤT là KHÔNG KỂ, KHÔNG TÂM SỰ chuyện kinh doanh của mình cho người thân bạn bè, kể cả cha mẹ vợ chồng con cái. Đó không phải là cái chia sẻ, nhiều bạn dại dột cái này, làm ăn mà cứ chia sẻ, họ hỏi cũng không nói. Họ quan tâm thì cám ơn, cười cười rồi không nói, nói sẽ có gì kể sau.

Còn háng xóm làng giêng (bỏ lộn dấu roài, đúng là hàng xóm láng giềng) thì càng tuyệt đối không kể chuyện làm ăn của mình. Họ sẽ tò mò qua hỏi, hoặc nghe ngóng thông tin, hỏi thăm thông tin của người này người kia, nhưng mình cũng không chia sẻ. Ai muốn biết, kêu họ qua, nói ngồi xuống, giờ muốn biết thông tin gì, mình cung cấp cho chính xác. Có cần văn bản này nọ có đóng dấu đỏ không? Họ tò mò nhiều chuyện là do thiếu việc làm, không bận rộn, nhàn cư vi bất thiện. Mình tuyển họ vô làm công nhân cho mình đi, giao việc từ sáng tới khuya là hết thời gian quan tâm đến xã hội.

Chuyện ai nấy làm. Không KÊU GỌI NGƯỜI THÂN ỦNG HỘ MUA HÀNG là nguyên tắc cơ bản trong kinh doanh. Họ mua thì bán, nhưng nói rõ họ cũng là NGƯỜI MUA NHƯ MỌI NGƯỜI MUA KHÁC. Ai vui vẻ thì làm, còn thấy khó chịu thì thôi sớm từ đầu, để khỏi rắc rối tốn thời gian về sau.

Những bạn làm sale, mới vô thấy bán khí thế, nhưng toàn cho người quen người nhà...thì người đó quá dở. Vì người thân của nó mua xong thì hết mối. Một số bạn tuyển nhân viên kinh doanh, thấy nó có quan hệ gia tộc nhiều, mừng quá mời vào, tuy nhiên bán xong cho người nhà rồi...thì hết biết bán cho ai, bèn nghỉ việc.

CŨNG ĐỪNG BAO GIỜ TẬP TRUNG THỜI GIAN BÁN CHO ĐỐI TƯỢNG ỦNG HỘ. Ủng hộ thì không lâu dài được. Nhớ nhé các bạn. Đừng có nghĩ chồng mình làm hiệu trưởng cái trường đó mà mở căng tin bán cho học trò, giáo viên để họ ủng hộ. Họ ủng hộ cũng chỉ vài ba bữa, mà uy tín của chồng mình lại không được tốt, lỡ nó ăn của vợ mình rồi thì chồng mình khiển trách họ không mạnh miệng được nữa (Tôi ăn của vợ ông rồi, ông nói nặng lời là tôi nghỉ ăn). Chưa kể là vài bữa chồng thôi chức hiệu trưởng, thì căng tin đó bán cho ai? Họ ăn vì sợ ông chồng chứ có phải nhu cầu ăn uống đâu?

Làm kinh doanh, cách xây dựng khách hàng đúng là phải tìm khách ổn định, tìm khách có nhu cầu. Việc mua hàng phải xuất phát từ NHU CẦU. Người ta không có nhu cầu thì tạo cho người ta nhu cầu. Hãng xe Suzuki muốn bán xe ô tô cho Ấn Độ, họ đã viện trợ cho nước bạn xây dựng hệ thống chỗ đậu xe, rồi đường sá cao tốc nối các tỉnh các vùng, quảng cáo sự tiện lợi của ô tô trên tivi mỗi ngày, tạo ra nhu cầu mua xe cho người dân nước này tăng vọt. Suzuki hiện có thị phần rất lớn ở Ấn Độ.

Mấy lời nhắn nhủ cho các bạn mới khởi nghiệp. Tự xây dựng hệ thống khách mới toanh, rồi biến họ thành khách ruột, khách quen, bạn hàng, mua vì NHU CẦU PHẢI MUA chứ không vì QUAN HỆ, GIÚP ĐỠ, ỦNG HỘ.

Đã chọn làm kinh tế, thì phải có năng lực tạo nhu cầu cho người khác, biến không thành có thì mới gọi là người có tài.

(Biên soạn theo Tony Buổi Sáng)