05/11/2020 Cập nhật ĐHCĐ 2024

Kết quả bầu cử Mỹ 2020: Thách thức nào đang chờ đón tân Tổng thống?

Dù kết quả bầu cử Mỹ 2020 như thế nào thì những vấn đề của nước Mỹ mà tân tổng thống phải đối mặt và đưa ra lời giải đều là như nhau.

Thách thức trong lòng nước Mỹ

Năm 2020, dịch bệnh Covid-19 bùng phát trên thế giới và lây lan với tốc độ chóng mặt. Nước Mỹ trở thành tâm dịch khi số người nhiễm bệnh và tử vong cao nhất thế giới, điều đó đặt ra không ít nghi ngờ về cách xử lý dịch bệnh của Chính quyền Tổng thống Donald Trump.

Thời gian đầu khi dịch bệnh bùng phát, chính quyền và giới y tế chưa thấy rõ mức độ nghiêm trọng của dịch bệnh nên chưa có biện pháp quyết liệt để ngăn chặn. Khi tình hình dịch bệnh diễn biến phức tạp, số người chết quá lớn, Mỹ rơi vào tình trạng sốc, nhiều bang, thành phố quyết định đóng cửa địa phương, cấm tổ chức tụ tập đông người. Đặc biệt, Tổng thống Donald Trump phải tuyên bố tình trạng khẩn cấp quốc gia, tiến hành “giãn cách xã hội”, kích hoạt “Đạo luật sản xuất quốc phòng”,... để chống dịch.

Với các biện pháp khá quyết liệt, đến cuối tháng 4, Mỹ đã sản xuất đủ vật tư y tế phục vụ phòng, chống dịch, xây dựng được phác đồ điều trị bệnh, điều tiết các bệnh viện không để tình trạng quá tải và đẩy mạnh nghiên cứu, phát triển vaccine điều trị virus SARS-CoV-2.

Tuy nhiên một thực tế là cho đến nay, Mỹ vẫn là quốc gia bị ảnh hưởng nặng nề nhất của Covid-19 trên thế giới. Sau vài tuần số ca mắc mới giảm, duy trì ở mức 50.000 mỗi ngày, từ giữa tháng 10 tới nay, Mỹ liên tục chứng kiến số ca mắc mới ở mức xấp xỉ 80.000 ca/ngày. Giới chuyên gia nhận định điều đó có nghĩa làn sóng dịch thứ ba đã tấn công nền kinh tế lớn nhất thế giới.

Đại dịch Covid-19 xuất hiện cũng đã khiến kinh tế Mỹ chao đảo. Trước khi Covid-19 xuất hiện, nền kinh tế nước này tăng trưởng mạnh với tỷ lệ thất nghiệp thấp nhất trong vòng 50 năm qua (3,5%), tốc độ tăng trưởng GDP bình quân là 2,5% trong 3 năm đầu nhiệm kỳ của Tổng thống Donald Trump (cao hơn so với người tiền nhiệm Barack Obama).

Nhưng giờ đây, Covid-19 đã khiến nền kinh tế Mỹ rơi vào suy thoái, chấm dứt chuỗi tăng trưởng kỷ lục kéo dài 127 tháng. Đến quý III/2020, nhờ các gói cứu trợ của chính phủ nên chi tiêu của người tiêu dùng đã gia tăng, kinh tế Mỹ đã phục hồi khi tăng trưởng quý III/2020 đạt 33,1%. Mặc dù vậy sẽ còn phải mất nhiều thời gian để kinh tế Mỹ mới phục hồi từ ảnh hưởng của dịch Covid-19.

Bên cạnh đó, phân biệt sắc tộc, bất bình đẳng thu nhập luôn là vấn đề nhức nhối, tạo hố sâu ngăn cách trong xã hội. Tình trạng chia rẽ trong nội bộ nước Mỹ ngày càng sâu sắc, thể hiện qua sự phân cực chính trị giữa đảng Cộng hòa và đảng Dân chủ.

Sự chia rẽ sâu sắc

Nhìn lại lịch sử Mỹ, chưa có cuộc bầu cử tổng thống nào mà không gay cấn và trở thành tâm điểm thu hút sự quan tâm của cử tri Mỹ cũng như dư luận thế giới. Việc ứng cử viên nào trở thành tổng thống Mỹ 4 năm tới sẽ không chỉ chi phối đời sống chính trị, kinh tế và xã hội Mỹ, mà còn tác động mạnh mẽ tới cục diện khu vực và toàn cầu.

Tuy nhiên, có thể khẳng định cuộc bầu cử năm 2020 là cuộc bầu cử kịch tính nhất từ trước tới nay tại Mỹ bởi nó diễn ra trong bối cảnh chưa từng có trong lịch sử với một loạt diễn biến khó lường cũng như có nhiều yếu tố tác động.

Nhiều nhà phân tích bình luận, Tổng thống Trump và cựu Phó Tổng thống Biden được ví như hai thái cực trái ngược với những cách tiếp cận khác biệt trong việc giải quyết các vấn đề quốc gia đại sự.

Trong khi đó, Tổng thống Trump liên tục hạ thấp tác động của dịch Covid-19 và đặt nhiều kỳ vọng vào việc tìm ra một loại vaccine hiệu quả vào cuối năm nay, với cam kết "trở lại trạng thái bình thường vào năm 2021", tích trữ đủ nhu yếu phẩm và đảm bảo lực lượng lao động trọng yếu có đủ nguồn lực cần thiết sẵn sàng đương đầu với các đại dịch trong tương lai. Ông cũng duy trì lập trường xóa bỏ Đạo luật Chăm sóc sức khỏe giá cả phải chăng (ACA) còn gọi là Obamacare, và thay thế đạo luật này bằng một chương trình tốt hơn.

Tổng thống Trump đặt ưu tiên hàng đầu là khôi phục nền kinh tế đầu tàu thế giới về mức trước khi đại dịch ập đến. Ông cam kết tạo ra 10 triệu việc làm mới trong 10 tháng và 1 triệu doanh nghiệp nhỏ mới. Ông cũng hứa sẽ tiếp tục hành động dựa trên thành quả từ việc cắt giảm thuế trong nhiệm kỳ đầu, trong đó có việc tiếp tục giảm thuế và cấp tín dụng để thuyết phục các công ty sử dụng lao động Mỹ thay vì tuyển dụng ở nước ngoài. Ông tuyên bố sẽ "thiết lập các thỏa thuận thương mại công bằng để bảo vệ việc làm của người Mỹ". Tổng thống Donald Trump tin rằng, điều kiện chính để giúp kinh tế hồi phục trở lại là mở cửa lại nền kinh tế và trường học.

Trong khi đó, ông Joe Biden với khẩu hiệu "Build back better" (Xây dựng lại tốt hơn), chủ trương bãi bỏ các khoản cắt giảm thuế của chính quyền đương nhiệm, đề xuất tăng thuế doanh nghiệp, nâng thuế thu nhập cá nhân và thúc đẩy mức lương tối thiểu 15 USD/h. Ông đưa ra kế hoạch tăng thuế lên 4 nghìn tỷ USD để hỗ trợ cho các chương trình liên bang, đưa nước Mỹ ra khỏi suy thoái, bao gồm hỗ trợ trực tiếp cho người dân, hỗ trợ cho các bang, tăng trợ cấp thất nghiệp… Kế hoạch này đi ngược lại chủ trương cắt giảm thuế của Tổng thống Donald Trump.

Còn ông Joe Biden lại chỉ trích cách Tổng thống Donald Trump đối phó với khủng hoảng khiến tình trạng bạo lực ngày càng gia tăng, gây chia rẽ nước Mỹ.

Trong khi đó, ông Biden lại mong muốn khôi phục vị thế của Mỹ trên trường quốc tế, cam kết tung ra một "cơn sóng thần" những đổi thay trong cách nước Mỹ xử lý các vấn đề quốc tế. Cựu Phó Tổng thống Biden ủng hộ mạnh mẽ các mối quan hệ giữa Mỹ và các đồng minh, đặc biệt là NATO.

Với Trung Quốc, dù cáo buộc nước này phải chịu trách nhiệm về những hành vi thương mại không công bằng, ông Biden tỏ ý sẽ giải quyết vấn đề thông qua một nỗ lực quốc tế thay vì phát động cuộc chiến thương mại. Đại diện đảng Dân chủ cũng tuyên bố nếu đắc cử sẽ khôi phục tư cách thành viên của Mỹ trong Tổ chức Y tế thế giới (WHO) và có thể tái gia nhập Hiệp định Paris về biến đổi khí hậu…

Theo các nhà phân tích, nhìn vào đường lối tranh cử của hai ứng cử viên Trump và Biden, có thể thấy rõ rệt sự chia rẽ trong xã hội và hệ thống chính trị ở Mỹ. Nhưng sự chia rẽ này thực tế đã tồn tại từ lâu và trở thành bản chất của nền chính trị lưỡng đảng, đồng thời cũng là động lực cho sự phát triển. Lịch sử nước Mỹ đã từng trải qua các thời kỳ chia rẽ sâu sắc nhưng nước Mỹ đều nhanh chóng vượt qua, không những vậy nó còn mang đến sự thay đổi tích cực.

Bởi vậy, những chia rẽ hiện nay ở nước Mỹ sẽ không thể giải quyết trong một vài nhiệm kỳ tới, nếu ai đắc cử Tổng thống thứ 46 của Mỹ cũng đều phải đối mặt với thực trạng này và cần phải tìm cách thích nghi.