Kế hoạch nền kinh tế “không đô la” của Putin đang dần trở thành hiện thực

Nga đang hành động theo cam kết của Tổng thống Vladimir Putin nhằm thu hẹp vai trò của đồng đô la trong nền kinh tế nước này khi căng thẳng giữa Washington và Moscow vẫn còn.

Sự thay đổi này là một phần trong chiến lược nhằm loại bỏ đồng đô la trong nền kinh tế Nga và hạ thấp tính dễ bị tổn thương trước các lệnh trừng phạt của Hoa Kỳ. Nhưng trong khi ngân hàng trung ương đã có thể nhanh chóng giảm một nửa số đô la nắm giữ vào năm ngoái, thì tiến trình giao dịch hiện tại của Nga đang bị chậm lại do việc sử dụng đô la từ lâu đã ăn sâu vào nhiều giao dịch.

Theo số liệu của ngân hàng trung ương, tỷ giá Euro trong xuất khẩu của Nga đã tăng trong quý thứ tư liên tiếp, bằng với chi phí của đồng tiền Hoa Kỳ. Lượng đồng tiền chung châu Âu này đã gần như vượt qua đồng đô la trong các giao thương mại với Liên minh châu Âu và Trung Quốc, đồng thời giao dịch bằng đồng rúp với Ấn Độ cũng tăng mạnh.

“Có một sự khích lệ mạnh mẽ để thay đổi, không chỉ đối với Nga mà cả các đối tác thương mại của họ. Liên minh châu Âu hiện cũng đang phải đối mặt với áp lực thương mại từ Hoa Kỳ khiến họ phải cố gắng giảm sự phụ thuộc vào đồng đô la”, Dmitry Dolgin, một nhà kinh tế tại Ngân hàng ING ở Moscow cho biết

Đồng euro đang tiến gần đến việc thay thế đồng đô la như là loại tiền tệ được lựa chọn cho xuất khẩu của Nga sang Liên minh châu Âu, với việc tổng giá trị của nó tăng lên 42% trong quý đầu tiên từ con số 32% một năm trước đó.

“Nga vẫn dựa vào đồng đô la trong hơn một nửa giao dịch hàng năm, trị giá 687,5 tỷ USD của mình, tuy nhiên, các công ty muốn giao dịch bằng đồng đô la phải chịu sự chậm trễ vì các công ty phương Tây phải kiểm tra với Hoa Kỳ xem các giao dịch có được phép hay không, trên cơ sở các cấm vận của Hoa Kỳ với Nga”, Bộ trưởng Tài chính Nga Anton Siluanov cho biết vào tháng 12.

“Giá trị giao dịch của đồng Euro cũng tăng trong thương mại trị giá tới 108 tỷ đô la của Nga với Trung Quốc, nhảy vọt lên hơn một phần ba đối với xuất khẩu trong quý đầu tiên của năm 2019 từ con số gần như không có gì vào đầu năm 2018. Sự thay đổi này, bao gồm doanh số bán hàng hóa và hợp đồng kinh tế, đã được tăng tốc bởi sự phát triển của cơ sở hạ tầng thanh toán tại ngân hàng trung ương và các nhà cho vay khác”, theo Sofya Donets, một nhà kinh tế tại Renaissance Capital ở Moscow.

Sự thay đổi mạnh mẽ nhất có thể thấy ở Nga, đó là trong thương mại trị giá 11 tỷ USD với Ấn Độ. Đồng rúp chiếm 3/4 tổng số thanh toán xuất khẩu giữa hai thị trường sau khi họ đồng ý về phương thức thanh toán mới, thông qua các loại tiền tệ riêng của quốc gia cho các thỏa thuận quốc phòng trị giá hàng tỷ đô la.

“Xu hướng không đô la trong thương mại của Nga có thể sẽ tiếp tục bởi vì cơ sở hạ tầng cho các giao dịch bằng các loại tiền thay thế đang được cải thiện,” Donets cho biết. “Mặc dù vậy, Nga không thế từ bỏ việc sử dụng đồng đô la hoàn toàn, đặc biệt là đối với giao dịch dầu mỏ”.