Hơn 56.000 tỉ đồng cho vay cầm cố cổ phiếu

Dù giao dịch trên thị trường chứng khoán sụt giảm, hoạt động cho vay ký quỹ vẫn sôi động.

Thanh khoản của thị trường chứng khoán 9 tháng năm 2019 sụt giảm 41% so với cùng kỳ năm trước, tổng giá trị giao dịch giảm 32,9%. Thanh khoản èo uột cùng với việc thị trường tích lũy đi ngang khiến doanh thu nhiều công ty chứng khoán sụt giảm mạnh.

Thế nhưng hoạt động cho vay ký quỹ (margin) cầm cố chứng khoán vẫn khá sôi động. Khoản lãi thu được từ việc cho vay margin đóng góp từ 30-70% doanh thu của các công ty chứng khoán. Theo ước tính tại 38 công ty chứng khoán, tổng dư nợ cho vay đạt hơn 56.400 tỉ đồng đến cuối tháng 9.2019, tăng 22% so với cuối năm 2018. Trong số dư nợ cho vay đa số là cho vay hợp đồng margin và chỉ một phần nhỏ là tiền ứng trước.

Lãi suất cho vay cầm cố cổ phiếu hiện dao động từ 9,5 - 14%/năm và trở thành nguồn thu “khủng” cho nhiều công ty. Đây là nguyên nhân chính trong việc chạy đua tăng vốn, hay huy động vốn thông qua phát hành trái phiếu của nhiều công ty chứng khoán để cung cấp dịch vụ cho vay đối với khách hàng.

Ví dụ Công ty chứng khoán SSI có số dư nợ cho vay đến hết tháng 9.2019 là 5.365,6 tỉ đồng, trong đó riêng cho vay ký quỹ đạt hơn 5.310 tỉ đồng, giảm nhẹ so với số cuối năm 2018. Mức lãi từ cho vay riêng trong quý 3/2019 của SSI là 180 tỉ đồng, chiếm 21% tổng doanh thu hoạt động và tăng 15,4% so với cùng kỳ năm trước. Lũy kế 9 tháng năm nay, SSI có lãi từ hoạt động cho vay và phải thu hơn 515 tỉ đồng, chiếm 23% tổng doanh thu hoạt động.

Tại Công ty chứng khoán TP.HCM (HSC), số dư cho vay đến hết tháng 9.2019 đạt 4.684,7 tỉ đồng. Trong đó riêng dư nợ cho vay ký quỹ là 4.669,7 tỉ đồng, tăng thêm 1.526,7 tỉ đồng so với cuối năm 2018. Kết quả sau 9 tháng, lãi thu được từ cho vay và phải thu đạt 362,7 tỉ đồng, giảm 11% so với cùng kỳ năm trước. Khoản lãi này cũng chiếm 31,5% tổng doanh thu hoạt động của HSC trong 9 tháng vừa qua.

Một công ty chứng khoán dù không nằm trong top đầu về thị phần môi giới nhưng số cho vay “khủng” là Công ty chứng khoán Yuanta Việt Nam. Đến hết tháng 9.2019, số dư nợ cho vay của Yuanta Việt Nam là 1.652,5 tỉ đồng, tăng thêm gần 420 tỉ đồng so với số dư cuối năm 2018. Trong đó riêng cho vay hoạt động margin đạt 1.624 tỉ đồng. Điều này đưa đến lãi từ hoạt động cho vay và phải thu khác trong 9 tháng lên gần 125 tỉ đồng, tăng gấp hơn 3 lần so với cùng kỳ năm trước. Khoản lãi này cũng chiếm đến 71% tổng doanh thu hoạt động của Yuanta Việt Nam…