Hơn 19.500 tỷ đồng khách nộp trước cho Novaland: “Của để dành” có thành “của nợ”?

Khách hàng đã gửi đơn lên Công an TP HCM liên quan đến dự án Khu đô thị Aqua City của Novaland. Tính đến cuối tháng 3/2024, Novaland đang ghi nhận hơn 19.500 tỷ đồng người mua trả tiền trước ngắn hạn.

Khách hàng gửi đơn lên Công an TP HCM

Công ty Cổ phần Tập đoàn Địa ốc No Va (Novaland, mã cổ phiếu NVL) vừa phát đi thông cáo về việc Cơ quan Cảnh sát Điều tra TP HCM yêu cầu Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Đồng Nai cung cấp hồ sơ, tài liệu liên quan đến Khu đô thị Aqua City.

Theo Novaland, trong bối cảnh thị trường bất động sản hai năm qua gặp rất nhiều khó khăn. Với sự chỉ đạo của Chính phủ, chia sẻ của khách hàng, cộng đồng, nhà đầu tư, đối tác... những khó khăn của các doanh nghiệp bất động sản nói chung và Novaland nói riêng đã từng bước được tháo gỡ.

Đối với các cụm dự án do Novaland là đơn vị phát triển như Aqua City tại tỉnh Đồng Nai, NovaWorld Phan Thiet tại tỉnh Bình Thuận, NovaWorld Ho Tram tại tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu hay các dự án tại địa bàn TP HCM đều đang được triển khai thi công xây dựng trở lại. Theo Novaland, những dự án này cũng nằm trong danh sách ưu tiên tháo gỡ pháp lý của các bộ ngành và chính quyền địa phương nơi có dự án.

Dưới áp lực khó khăn về tài chính kéo dài, một số ít khách hàng không đủ kiên nhẫn đồng hành với Novaland, không chọn cách thức giải quyết tranh chấp theo thủ tục tố tụng dân sự tại cơ quan tòa án hoặc trọng tài. Thay vào đó gửi đơn đến các cơ quan chức năng, trong đó có Cơ quan Cảnh sát Điều tra tại TP HCM. Chính vì vậy, Cơ quan Cảnh sát Điều tra TP HCM đã và đang thực hiện công tác xác minh thông tin theo trình tự, thủ tục luật định để có phản hồi chính thức đến khách hàng.

Phía Novaland thông tin thêm, ngoài các cơ quan chức năng có liên quan, tập đoàn này cũng nhận được yêu cầu xác minh thông tin và cung cấp hồ sơ của các dự án. "Chúng tôi đang tích cực phối hợp với Cơ quan Cảnh sát Điều tra Công an TP.HCM để làm rõ", thông cáo của Novaland nêu rõ.

“Của để dành” có thành “của nợ”?

Theo báo cáo tài chính hợp nhất quý I/2024 của Novaland, tính đến ngày 31/03/2024, doanh nghiệp này đang ghi nhận 19.530 tỷ đồng tại danh mục người mua trả tiền trước ngắn hạn, cao gấp 4 lần doanh thu về bán hàng và cung cấp dịch vụ của Novaland trong năm 2023.

Thuyết minh báo cáo tài chính doanh nghiệp cho biết, người mua trả tiền trước ngắn hạn chủ yếu là các khoản tiền trả trước của khách hàng theo các hợp đồng chuyển nhượng bất động sản để bán cho các dự án của Tập đoàn. Các khoản tiền này sẽ được ghi nhận là doanh thu khi Tập đoàn hoàn thành và bàn giao các bất động sản đã xây dựng hoàn thành cho khách hàng.

Hay nói cách khác, nếu Novaland xây dựng hoàn thành và bàn giao bất động sản cho khách, hơn 19.500 tỷ đồng có thể được chuyển hóa thành doanh thu trong năm 2024. Như vậy, Novaland hứa hẹn một năm bùng nổ.

Tuy nhiên, như Báo Thanh tra đã đề cập, nhiều khó khăn đang bủa vây Novalad, khi doanh nghiệp này kinh doanh thua lỗ hơn 600 tỷ đồng trong quý I/2024. Lưu chuyển tiền thuần từ hoạt động kinh doanh âm 2.507 tỷ đồng (trong khi cùng kì âm 1.412 tỷ đồng).

Lượng tiền tại Novaland rơi xuống mức thấp kỷ lục trong nhiều năm gần đây. Tại ngày 31/3/2024, tiền và các khoản tương đương tiền của Novaland chỉ còn 3.138 tỷ đồng, giảm 2.74 tỷ đồng so với hồi đầu năm. Trước đó, tiền và các khoản tương đương tiền hồi cuối năm 2022 của Novaland là 8.600 tỷ đồng, năm 2022 là 17.249 tỷ đồng, năm 2020 khoảng 11.559 tỷ đồng. Ngoài ra, trong 2 năm này, Novaland còn ghi nhận thêm đầu tư tài chính ngắn hạn 837 tỷ đồng (năm 2021) và 722 tỷ đồng (năm 2022), phần lớn trong đó là tền gửi tiết kiệm.

Tính đến ngày 31/12/2024, hàng tồn kho tập đoàn khoảng 140.882 tỷ đồng, tăng khoảng 1.946 tỷ đồng so với hồi đầu năm. Trong đó, chủ yếu là bất động sản đang xây dựng với 131.770 tỷ đồng; bất động sản để bán đã xây dựng hoàn thành 9.146 tỷ đồng; hàng hoá bất động sản gần 111 tỷ đồng.

Tại ngày 31/3/2024, Novaland đang gánh khoản nợ phải trả lên đến 191.778 tỷ đồng, cao gấp 4,2 lần vốn chủ. Bao gồm, nợ vay tài chính khoảng 58.232 tỷ đồng, trong đó, nợ dư nợ trái phiếu là 38.626 tỷ đồng. Thời gian qua, Novaland và các công ty trong hệ sinh thái của mình thường xuyên nằm trong danh sách những đơn vị chậm thanh toán gốc, lãi trái phiếu.

Có thể thấy, trong bối cảnh nhiều dự án chưa được tháo gỡ các vấn đề về pháp lý, tình hình kinh doanh thua lỗ, âm nặng dòng tiền và nợ lớn, hàng tồn kho chủ yếu nằm ở bất động sản đang xây dựng, việc hoàn thiện các dự án và bàn giao đúng tiến độ cho khách hàng đang trở thành nhiệm vụ rất khó khăn. Trong trường hợp này, hơn 19.500 tỷ đồng khách hàng trả tiền trước sẽ có nguy từ của “để dành” thành “của nợ”, kéo theo đó là những hệ luỵ như việc đơn thư, kiện tụng của khách hàng đối với Novaland.

Liên quan đến hàng chục nghìn tỷ đồng khách hàng trả tiền trước của Novaland, Báo Thanh tra đã liên hệ làm việc với phía tập đoàn, tuy nhiên, không nhận được câu trả lời.