Hiệu quả sử dụng vốn lưu động của doanh nghiệp ngày một suy giảm

Nghiên cứu mới đây của PWC Việt Nam mới đây cho thấy hiệu quả từ hoạt động kinh doanh đang ngày càng xấu đi mặc dù lợi nhuận hoạt động cao hơn. Báo cáo cũng ghi nhận có 24,1 tỉ đô la đang bị “tồn đọng” trong vốn lưu động thuần của các doanh nghiệp Việt Nam, tăng gấp đôi so với năm ngoái.

Báo cáo “Tăng trưởng bền vững và khả năng thanh khoản" (“Cash for growth or growth for cash?”) của PwC Việt Nam mới đây cho biết hiệu quả sử dụng vốn lưu động của các doanh nghiệp tại Việt Nam được ghi nhận là suy giảm trong giai đoạn năm tài chính 2017-2018.

Theo PWC Việt Nam, tỷ lệ hiệu quả chuyển đổi tiền mặt (CCE) trong năm 2018 đã giảm 5%, tương đương với dòng tiền hoạt động kinh doanh (OCF) thấp hơn 5 đô la trong mỗi 100 đô la doanh thu tạo ra. Đây là chỉ số đo lường hiệu quả của công ty trong việc chuyển đổi lợi nhuận thành tiền mặt.

Lý do chính được giải thích tiền mặt tạo ra ít hơn là vì công ty đã “mắc kẹt” trong các khoản vốn lưu động, trong đó bao gồm các khoản phải thu, hàng tồn kho và khoản phải trả.

So sánh cho thấy hiệu quả sử dụng vốn lưu động của các doanh nghiệp tại Việt Nam tiếp tục kém hơn đa số các nước thuộc khu vực châu Á cũng như các khu vực và quốc gia phát triển như châu Âu, Mỹ và châu Úc. Chẳng hạn, doanh nghiệp Việt Nam có chu kỳ tiền mặt (C2C) cao hơn 9 ngày so với trung vị châu Á và cao hơn đến 13 ngày so với Malaysia.

Một xu hướng khác cũng được dẫn ra là các công ty sử dụng đòn bẩy tài chính ngày càng nhiều hơn, đặc biệt là vay ngắn hạn để tài trợ cho vốn lưu động.

Trong đó, các doanh nghiệp có tốc độ tăng trưởng nhanh (với tăng trưởng doanh thu trong 4 năm gần nhất cao hơn mức trung vị), lại càng tăng vay ngắn hạn. Theo đó chỉ số tăng trưởng nợ vay ngắn hạn trong 4 năm gần nhất (CAGR) ở mức 13,5%, cao hơn nhiều so với mức tăng trưởng doanh thu.

“Hiệu quả sử dụng vốn lưu động đã và đang bị đánh đổi để đạt được tăng trưởng doanh thu, điều này ảnh hưởng nghiêm trọng tới năng lực hoạt động bền vững của doanh nghiệp”, ông Mohammad Mudasser, Lãnh đạo Dịch vụ tư vấn Quản lý vốn lưu động của PwC Việt Nam nhận định.

Theo PWC Việt Nam, việc quản lý vốn lưu động đóng vai trò quan trọng giúp doanh nghiệp kiểm soát và "giải phóng" lượng tiền mặt đang còn “mắc kẹt” ở các khoản phải thu, khoản nợ phải trả hay hàng tồn kho.

Tính toán của báo cáo cho thấy các doanh nghiệp có thể kiếm thêm được 11,3 tỉ đô la nếu khả năng kiểm soát vốn lưu động nằm ở nhóm tốt nhất trong ngành kinh doanh của họ. Trong đó, cơ hội cao nhất nằm ở việc cải thiện hàng tồn kho (chiếm 38%).