Hai gã khổng lồ TSMC và Samsung định xây siêu nhà máy tại Trung Đông?

Trong một diễn biến đáng chú ý của ngành công nghiệp bán dẫn toàn cầu, hai gã khổng lồ sản xuất chip hàng đầu thế giới - TSMC và Samsung - đang xem xét khả năng xây dựng các tổ hợp nhà máy quy mô lớn tại Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất (UAE).

Động thái này có thể đánh dấu một bước ngoặt quan trọng cho cả ngành công nghiệp chip và tham vọng công nghệ cao của khu vực Trung Đông.

Theo nguồn tin thân cận, các lãnh đạo cấp cao của hai công ty gần đây đã có chuyến thăm UAE để thảo luận về dự án này. TSMC, nhà sản xuất chip hàng đầu thế giới, đang cân nhắc xây dựng một tổ hợp nhà máy có quy mô tương đương với những cơ sở lớn nhất và tiên tiến nhất của họ tại Đài Loan. Những dự án này, nếu được thực hiện, có thể đòi hỏi khoản đầu tư lên tới hơn 100 tỷ USD.

Các cuộc thảo luận vẫn đang ở giai đoạn đầu và phải đối mặt với những trở ngại kỹ thuật và các rào cản khác. Điều này có nghĩa là dự định này có thể không thành hiện thực.

Đứng sau những cuộc đàm phán này là Mubadala, quỹ đầu tư quốc gia của Abu Dhabi với danh mục đầu tư trị giá khoảng 300 tỷ USD. Mubadala đang tích cực tìm kiếm cơ hội để biến UAE thành trung tâm công nghệ cao của khu vực, đặc biệt chú trọng vào lĩnh vực trí tuệ nhân tạo (AI) và bán dẫn.

Một phát ngôn viên của Mubadala cho biết MGX, công ty quốc doanh đi đầu trong các khoản đầu tư AI của Abu Dhabi, coi sản xuất bán dẫn là trụ cột trong chiến lược phát triển của mình và "thường xuyên đối thoại với các đối tác trên toàn thế giới", mặc dù hiện tại chưa có kế hoạch cụ thể nào cho một cơ sở tại UAE.

Các cuộc thảo luận với TSMC và Samsung phản ánh tham vọng công nghệ ngày càng tăng của UAE và cả nỗ lực toàn cầu nhằm mở rộng sản xuất chip, phần lớn là để đáp ứng nhu cầu của làn sóng AI. Chi phí đã tăng vọt trong những năm gần đây, đến mức một nhà máy chip tiên tiến duy nhất có thể tốn tới 20 tỷ USD.

Tuy nhiên, con đường phía trước không hề dễ dàng. Các quan chức chính phủ và giám đốc điều hành trong ngành chỉ ra nhiều thách thức kỹ thuật và chính trị cần được giải quyết. Một trong những vấn đề lớn nhất là nguồn nước sạch - yếu tố then chốt trong sản xuất chip. Phần lớn nước của UAE được sản xuất thông qua quá trình khử mặn biển và sẽ cần được xử lý kỹ lưỡng để đáp ứng tiêu chuẩn siêu sạch của ngành.

Bên cạnh đó, việc thu hút và duy trì nguồn nhân lực kỹ thuật cao cũng là một thách thức không nhỏ. UAE hiện chưa có hệ sinh thái sản xuất chip phát triển.

Một yếu tố quan trọng khác cần được cân nhắc là mối quan hệ thương mại giữa UAE và Trung Quốc. Điều này đã thu hút sự chú ý của chính phủ Mỹ, vốn lo ngại về việc các chip AI tiên tiến có thể rơi vào tay Trung Quốc. Các cuộc đàm phán giữa TSMC, Samsung và các quan chức Mỹ đang diễn ra nhằm thiết lập cơ chế giám sát phù hợp.

"Chúng tôi đã làm việc rộng rãi với UAE về các lĩnh vực công nghệ tiên tiến trong hai năm qua, và quan hệ đối tác đang đi đúng hướng", một phát ngôn viên của Hội đồng An ninh Quốc gia Mỹ cho biết.

Mặc dù vẫn còn nhiều trở ngại, nhưng tiềm năng của dự án này là không thể phủ nhận. Nếu thành công, nó có thể mở ra một kỷ nguyên mới cho ngành công nghiệp bán dẫn toàn cầu, đồng thời đẩy nhanh quá trình chuyển đổi kinh tế của UAE từ một cường quốc dầu mỏ sang trung tâm công nghệ cao.

Các nhà sản xuất chip không kỳ vọng sẽ sớm có giải pháp cho những lo ngại của Mỹ về Trung Quốc, và việc xây dựng các nhà máy có thể sẽ không bắt đầu cho đến khi điều đó xảy ra, theo những người tham gia vào các cuộc thảo luận.

Đa dạng hóa nền kinh tế

UAE là thành viên của Tổ chức Các nước Xuất khẩu Dầu mỏ (OPEC), và Abu Dhabi, thủ đô của nước này, là nhà sản xuất dầu và khí đốt tự nhiên lớn. Giống như các cường quốc tài nguyên thiên nhiên khác trong khu vực, Abu Dhabi đã tìm cách đa dạng hóa nền kinh tế trong những thập kỷ gần đây, sử dụng nguồn thu từ dầu mỏ để đầu tư vào các ngành công nghiệp như sản xuất nhôm.

UAE gần đây đã đạt được tiến bộ trong nỗ lực trở thành một thành viên quan trọng trong lĩnh vực công nghệ tiên tiến. Giám đốc điều hành OpenAI Sam Altman đã trao đổi với các nhà đầu tư tại UAE, cùng với các nơi khác, về việc mở rộng đáng kể sản xuất chip, năng lượng và các yếu tố đầu vào thiết yếu khác để phát triển AI.

Các tổ chức của UAE đã thiết lập mối quan hệ với các công ty lớn khác trong lĩnh vực AI, bao gồm khoản đầu tư gần 500 triệu USD vào startup Anthropic và cũng đang đàm phán về việc tham gia vào vòng gọi vốn mới nhất cho OpenAI của ông Altman. Công ty AI hàng đầu của quốc gia, G42, đã nhận được khoản đầu tư 1.5 tỷ USD từ Microsoft trong năm nay.

Hơn nữa, MGX - công ty do nhà nước hậu thuẫn đang dẫn dắt các khoản đầu tư AI nổi bật của Abu Dhabi - gần đây đã công bố kế hoạch hợp tác với BlackRock và Microsoft để thành lập một quỹ đầu tư lên tới 100 tỷ USD nhằm mở rộng và xây dựng các trung tâm dữ liệu AI.

Việc thu hút các nhà sản xuất chip hàng đầu thế giới như TSMC và Samsung sẽ đánh dấu một bước tiến quan trọng trong chiến lược công nghệ cao của UAE. Nó không chỉ giúp quốc gia này đa dạng hóa nền kinh tế, vốn phụ thuộc nhiều vào dầu mỏ, mà còn có thể biến UAE thành một trung tâm sản xuất chip quan trọng trên bản đồ công nghệ toàn cầu.