Hà Nội tính dùng phương án từ 40 năm trước để cứu sông Tô Lịch

Hà Nội đang lấy ý kiến các chuyên gia về đề án bơm nước sông Hồng vào hồ Tây sau đó xả vào sông Tô Lịch để làm sạch dòng sông chết này - một ý tưởng được cho là có từ gần 40 năm trước.

UBND thành phố Hà Nội vừa xin ý kiến các nhà khoa học hoàn thiện Dự án Xây dựng trạm bơm bổ cập nước hồ Tây và cải thiện chất lượng nước sông Tô Lịch. Theo đề án này, nước từ sông Hồng sẽ được bổ cập vào hồ Tây sau đó điều tiết ra sông Tô Lịch, để pha loãng và làm sạch con sông này.

Ông Võ Tiến Hùng, Tổng giám đốc Công ty thoát nước Hà Nội cho hay, đề án nêu trên do UBND TP. Hà Nội làm chủ đầu tư, Công ty và Viện kỹ thuật tài nguyên nước (Đại học Thủy Lợi) là đơn vị tư vấn.

Cụ thể, thành phố dự tính đặt trạm bơm cố định nằm cách chân cầu Nhật Tân khoảng 600 m, về phía hạ lưu. Hệ thống đường ống xả sau máy bơm gồm 4 ống đường kính 600 mm, kết nối vào đường ống chung có đường kính 1.200 mm, dẫn đến bể xử lý nước cạnh công viên nước hồ Tây. Tổng chiều dài đường ống dẫn nước khoảng 1.960 m, chạy dọc theo ngõ 464 Âu Cơ - Lạc Long Quân vào ngõ 612 Lạc Long Quân đến mương tiêu cạnh hồ Tây, vào bể lắng xử lý phù sa sông Hồng.

Trong đề án, thành phố Hà Nội cũng cho biết, sẽ xây dựng một con đập cao su (có đường kính 1,5 m, cao 2,5 m) ở cuối nguồn sông Tô Lịch, cách thượng lưu 11,7 km. Với đập cao su này, đơn vị liên quan sẽ khống chế cao độ mực nước trên sông, đảm bảo mục tiêu khai thác giao thông thủy và giải quyết úng ngập trong mùa mưa bão.

UBND TP. Hà Nội cho rằng, dự án trên mang tính bền vững và sẽ khắc phục được một số hạn chế mà các vấn đề về quy hoạch cũng như các dự án khác đang triển khai nhưng chưa giải quyết được tình trạng ô nhiễm ở hồ Tây và sông Tô Lịch.

Nước từ sông Hồng được bơm vào hồ Tây, khi đạt mực nước cần thiết sẽ cho mở các cửa xả ra sông Tô Lịch. Với phương án này, mỗi ngày TP. Hà Nội dự kiến bơm hơn 134.000 m3 nước vào hồ Tây (bơm 26 ngày/tháng). Khái toán kinh phí cho dự án khoảng 150 tỷ đồng.

Giải pháp bổ cập nước hồ Tây và thông qua hồ Tây tạo dòng chảy cho sông Tô Lịch được chuyên gia Liên Xô đề cập lần đầu tiên 1981, trong đồ án quy hoạch tổng thể phát triển Hà Nội

Cùng với việc tạo dòng chảy cho sông Tô Lịch, thành phố Hà Nội cũng đang xây dựng hệ thống tuyến đường ống tách nước thải ra khỏi con sông này. Cụ thể, từ năm 2016, thành phố Hà Nội đã khởi công dự án nhà máy xử lý nước thải Yên Xá với công suất 270.000 m3/ngày đêm.

Khẳng đinh nội dung đề án trên không có gì mới, thậm chí, ý tưởng này từng có gần 40 năm trước, ông Tô Anh Tuấn, nguyên Giám đốc Sở Quy hoạch kiến trúc Hà Nội cho biết, giải pháp bổ cập nước hồ Tây và thông qua hồ Tây tạo dòng chảy cho sông Tô Lịch được chuyên gia Liên Xô đề cập lần đầu tiên 1981, trong đồ án quy hoạch tổng thể phát triển Hà Nội".

Do đó, ông Tuấn cho rằng, đề án lần này phải chứng minh được những ưu điểm so với các đề án trước đây về kinh tế, xã hội và môi trường; đồng thời cần tính tới chuyện sau khi hồ Tây, sông Tô Lịch đã được làm sạch thì khai thác thế nào để nâng cao giá trị văn hoá, cảnh quan.

Trong khi đó, ông Đồng Minh Sơn, nguyên Phó chủ tịch UBND TP. Hà Nội lại khẳng định, việc dẫn nước để làm loãng nước sông khu vực nội thành và dẫn dòng chảy đã được tính toán trước đây, chẳng hạn như lấy nước vào sông Đáy qua cống Cẩm Đình, cống ở sông Nhuệ. Nhưng giờ mực nước thấp không tự chảy được nên mới phải tính bổ cập nước bằng hệ thống máy bơm, ông Sơn nói và cho rằng việc bơm bước sông Hồng "cứu" sông Tô Lịch là cần thiết, nhưng về lâu dài thành phố cần có những đề án tổng thể hơn để giải quyết môi trường của sông, hồ trong nội thành.