Hà Nội lên kế hoạch thay thế buýt chạy xăng bằng buýt điện

TP Hà Nội đang lên kế hoạch triển khai lộ trình chuyển đổi 100% xe buýt chạy xăng sang chạy điện theo chỉ đạo của Chính phủ.

Xe buýt điện 'hút khách'

Sau khoảng 9 tháng vận hành, 9 tuyến xe buýt điện đang ngày càng thu hút hành khách, với công nghệ hiện đại, dịch vụ tiện nghi và ưu thế kết nối các khu đô thị. Nhiều hành khách thời gian qua thường xuyên sử dụng buýt điện đều bày tỏ hài lòng về chất lượng dịch vụ, phục vụ như: Không gian rộng, sạch sẽ, hàng ghế được sắp xếp hợp lý, dễ quan sát cảnh quan bên ngoài, trang bị công nghệ hiện đại, an toàn..

Theo báo cáo của Trung tâm Quản lý giao thông công cộng Hà Nội, riêng trong 6 tháng đầu năm, các tuyến xe buýt điện đã vận chuyển hơn 122 triệu lượt hành khách và lượng khách đang không ngừng tăng lên.

Ông Thái Hồ Phương, Phó Giám đốc Trung tâm cho biết, năm 2022, Hà Nội mở mới thêm 6 tuyến buýt điện, gồm: Hào Nam - khu đô thị Ocean Park, Bến xe Giáp Bát - khu đô thị Ocean Park, Long Biên - Cửa Nam - khu đô thị Smart City, khu liên cơ quan sở, ngành Hà Nội - khu đô thị Times City, khu đô thị Smart City - công viên nước Hồ Tây, khu đô thị Smart City - Vincom Long Biên. Dự kiến, trong những năm tới, TP Hà Nội tiếp tục mở thêm các tuyến khác. Ba tuyến buýt điện được khai thác từ năm 2021 gồm: Bến xe Mỹ Đình - Ngã Tư Sở - KĐT Ocean Park, Mỹ Đình (Hàm Nghi) - Thái Hà - KĐT Ocean Park, Long Biên - Cầu Giấy - KĐT Smart City.

Còn các chuyên gia giao thông đánh giá, xe buýt điện giúp giảm phát thải khí nhà kính bền vững, bảo vệ môi trường tốt hơn. Đây cũng là loại phương tiện đóng vai trò quan trọng trong việc cung cấp dịch vụ vận chuyển hiện đại hơn so với buýt chạy xăng dầu, góp phần giảm phương tiện cá nhân.

Bên cạnh đó, buýt điện không khoán về thời gian chuyến đi, điểm chờ muộn, lái xe chủ động thời gian chuyến đi. Trong khi với hệ thống buýt chạy xăng dầu hiện nay, lái, phụ xe thường bị áp thời gian chuyến để đảm bảo nhanh.

Kế hoạch thay thế buýt chạy xăng

Theo thống kê của Tổng công ty Vận tải Hà Nội (Transerco), đơn vị này đang vận hành 83 tuyến buýt đấu thầu và 1 tuyến buýt BRT đặt hàng, với tổng số phương tiện gần 1.100 xe. Từ năm 2016 đến nay, Transerco đã tập trung đầu tư gần 600 xe buýt mới tiêu chuẩn khí thải Euro 3, 4 để thay thế các phương tiện cũ. Số phương tiện dưới 5 tuổi hiện là khoảng 800 xe, chiếm trên 73% tổng số phương tiện.

Quyết định 876/QĐ-TTg năm 2022 phê duyệt Chương trình hành động về chuyển đổi năng lượng xanh, giảm phát thải khí carbon và khí methane (khí mê-tan) của ngành GTVT, trong lĩnh vực giao thông đô thị, từ năm 2025, 100% xe buýt thay thế, đầu tư mới sử dụng điện, năng lượng xanh. Tỷ lệ đảm nhận của vận tải hành khách công cộng tại Hà Nội đạt 45 - 50%. Từ năm 2030, tỷ lệ phương tiện sử dụng điện, năng lượng xanh đạt tối thiểu 50%; 100% xe taxi thay thế, đầu tư mới sử dụng điện, năng lượng xanh. Đến năm 2050, 100% xe buýt, xe taxi sử dụng điện, năng lượng xanh; tỷ lệ đảm nhận của vận tải hành khách công cộng tại các đô thị đặc biệt, đô thị loại I lần lượt đạt ít nhất 40% và 10%.

Transerco dự kiến tổng số phương tiện đủ điều kiện đưa vào lộ trình xem xét chuyển sang xe buýt điện từ năm 2025 là 225 xe, chiếm 21,3% đoàn phương tiện hiện có. Các phương tiện vẫn còn niên hạn sử dụng sau khi đấu thầu lại từ năm 2025 sẽ được thay thế dần trong 2 - 4 năm kể từ khi đấu thầu lại.

Theo kế hoạch chuyển đổi dần từ buýt chạy xăng dầu sang buýt điện, Transerco đang rà soát thời hạn tính khấu hao phương tiện để xác định đơn giá khấu hao phương tiện tại quyết định số 1494 của Thành phố Hà Nội, đảm bảo thời gian thu hồi đủ vốn đầu tư phương tiện, sau đó sẽ dần thay thế sang xe buýt điện đối với các tuyến buýt đang vận hành.

Căn cứ kế hoạch lộ trình chuyển sang sử dụng xe buýt điện, năng lượng xanh, Transerco đề xuất TP Hà Nội chỉ đạo xây dựng lộ trình triển khai xe buýt điện để các doanh nghiệp vận hành xây dựng phương án chuẩn bị; nghiên cứu điều chỉnh chỉ tiêu kỹ thuật vận hành phù hợp với đặc điểm kỹ thuật của xe buýt điện và điều chỉnh định mức năng suất ngày xe đối với xe buýt điện không quá 250 km/xe/ngày.

Ngoài ra, thành phố cần có chính sách nhất quán và bố trí đủ nguồn ngân sách trợ giá, đảm bảo ổn định hàng năm cho mạng lưới xe buýt khi chuyển dần sang xe buýt điện, nhằm ổn định chất lượng dịch vụ mạng lưới vận tải hành khách công cộng.

Transerco cũng đề nghị Sở GTVT báo cáo đề xuất UBND TP Hà Nội xem xét cơ chế, chính sách hỗ trợ doanh nghiệp, cụ thể là bố trí ngân sách hỗ trợ cho xe buýt công cộng và ban hành chính sách hỗ trợ vay vốn, lãi vay đầu tư xe buýt điện, hạ tầng phục vụ xe buýt điện; chỉ đạo các công ty điện lực hỗ trợ phương án cung cấp nguồn điện công suất lớn vận hành các trạm nạp xe điện tại Depot, nhất là các điểm khẩn cấp trên đường.