Hạ lãi suất tiền gửi dự trữ bắt buộc: hơn 8,4 triệu tỉ đồng bị ảnh hưởng

Ngân hàng Nhà nước giảm mạnh lãi suất tiền gửi dự trữ bắt buộc của các ngân hàng sau 14 năm duy trì, với lý do đưa ra là "nhằm điều chỉnh phù hợp với diễn biến kinh tế vĩ mô và mặt bằng lãi suất trên thị trường".

Trong thông cáo báo chí phát đi chiều tối ngày 2-12, Ngân hàng Nhà nước (NHNN) cho biết giảm lãi suất áp dụng với tiền gửi dự trữ bắt buộc và tiền gửi vượt dự trữ bắt buộc của tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài (TCTD), tiền gửi bằng đồng Việt Nam (VND) của Ngân hàng Phát triển Việt Nam, Ngân hàng Chính sách Xã hội, quỹ tín dụng nhân dân, tổ chức tài chính vi mô, tiền gửi của Kho bạc Nhà nước, Bảo hiểm Tiền gửi Việt Nam. Thời điểm áp dụng ngay từ đầu tháng 12 này.

Cụ thể, tại Quyết định số 2497/QĐ – NHNN ngày 29/11/2019 về mức lãi suất tiền gửi dự trữ bắt buộc và tiền gửi vượt dự trữ bắt buộc của tổ chức tín dụng tại NHNN quy định, lãi suất đối với tiền gửi dự trữ bắt buộc bằng VND là 0,8%/năm, lãi suất đối với tiền gửi vượt dự trữ bắt buộc bằng VND là 0%/năm; lãi suất đối với tiền gửi dự trữ bắt buộc bằng ngoại tệ là 0%/năm, lãi suất đối với tiền gửi vượt dự trữ bắt buộc bằng ngoại tệ là 0,05%/năm.

Theo đó, lãi suất đối với tiền gửi dự trữ bắt buộc bằng VND của các tổ chức tín dụng là 0,8%/năm, giảm so với mức 1,2% được công bố theo Quyết định 1716 của NHNN năm 2005.

Trong khi đó, lãi suất đối với tiền gửi vượt mức dự trữ bắt buộc bằng VND giữ nguyên là 0%; lãi suất đối với tiền gửi dự trữ bắt buộc bằng ngoại tệ của các TCTD là 0%; lãi suất đối với tiền gửi vượt dự trữ bắt buộc bằng ngoại tệ là 0,05%/năm.

NHNN cũng ban hành Quyết định số 2498/QĐ – NHNN ngày 29/11/2019, mức lãi suất tiền gửi bằng VND của Ngân hàng Phát triển Việt Nam, Ngân hàng Chính sách xã hội, quỹ tín dụng nhân dân, tổ chức tài chính vi mô là 0,8%/năm. Ngoài ra, Quyết định số 2499/QĐ – NHNN quy định mức lãi suất tiền gửi của Kho bạc Nhà nước, Bảo hiểm tiền gửi Việt Nam tại Ngân hàng Nhà nước, đối với tiền gửi bằng VND của Kho bạc Nhà nước là 1%, lãi suất đối với tiền gửi bằng ngoại tệ của Kho bạc Nhà nước là 0,05%, lãi suất đối với tiền gửi bằng VND của Bảo hiểm tiền gửi Việt Nam là 0,8%/năm.

Theo quy định, các tổ chức tín dụng hoạt động phải có khoản tiền ký gửi cho cơ quan quản lý các tổ chức tín dụng, gọi là dự trữ bắt buộc và ngân sách nhà nước trả lãi cho khoản tiền này.

Vì vậy, lần điều chỉnh này mang ý nghĩa giảm lượng tiền lãi mà NHNN phải trả cho các tổ chức tín dụng ký gửi, mang lại một nguồn thu bổ sung cho ngân sách, hoặc cũng có thể tăng quy mô cho vay của cơ quan quản lý tiền tệ trên thị trường mở với các ngân hàng thương mại.

Tuy nhiên, có thể thấy tác động không lớn lắm vì tổng số tiền khá thấp nếu tính theo tỷ lệ dự trữ bắt buộc hiện nay (khoảng 3% với khoản tiền gửi có kỳ hạn dưới 12 tháng và 1% với kỳ hạn 12 tháng trở lên).

Số liệu của NHNN tính đến tháng 9-2019 cho thấy có khoảng gần 3,65 triệu tỉ đồng tiền gửi của của tổ chức kinh tế và 4,77 triệu tỉ đồng tiền gửi của khu vực dân cư. Trong đó, 3 ngân hàng BIDV, Vietcombank và Vietinbank chiếm 40% tiền gửi toàn hệ thống, theo SSI Research.