Góc nhìn chứng khoán: Giảm nhanh sẽ bớt “đau”?

Các hợp đồng tương lai chỉ số chứng khoán Mỹ giảm mạnh ngay trong phiên đầu tuần đã khiến thị trường trong nước chảo đảo. Khả năng cầm cự chỉ gói gọn trong buổi sáng, đến buổi chiều quá nhiều nhà đầu tư bán tháo đã dìm VN-Index bốc hơi trên 31 điểm.

Trừ số ít cổ phiếu đầu cơ quá khỏe, đại đa số cổ phiếu đều giảm nặng. Vì vậy rất khó nói nhà đầu tư cảm thấy lạc quan ở thời điểm hiện tại.

Phiên hôm nay cũng chứng kiến một kỷ lục chưa từng có trên thị trường chứng khoán Việt Nam khi tổng giá trị giao dịch vượt quá con số 23.500 tỷ đồng. Nhìn ở khía cạnh tích cực thì đã có một lượng lớn tiền được đưa vào thị trường. Tuy nhiên giao dịch thỏa thuận VHM tới trên 15.000 tỷ thì đó cũng chỉ là các thương vụ riêng lẻ mà thôi.

Các thương vụ kiểu này đều là do các tổ chức sang tay cho nhau và không có tác động gì đến thị trường hàng ngày. Kể cả lượng vốn lớn chi cho thương vụ cũng sẽ bị đóng băng chứ không được luân chuyển trên thị trường để giúp các cổ phiếu khác hưởng lợi. VHM, MSN, VRE... cũng đã nhiều lần sang tay hàng chục triệu cổ phiếu nhưng đều chìm nghỉm sau đó.

Riêng với giao dịch khớp lệnh, thanh khoản vẫn tiếp tục giảm 6,5% so với phiên trước, chỉ đạt hơn 7.100 tỷ đồng. Đây cũng vẫn là con số lớn cho thấy tâm lý bắt đáy vẫn còn mạnh. Các mã giao dịch lớn nhất hầu hết là giảm rất sâu phiên này, trừ STB hay ITA. STB đang gặp lại đỉnh cao nhất 2020 và đã có 4 phiên liên tục thanh khoản rất lớn. Hôm nay giá trước khi tụt về chiều còn tăng kịch trần. Do đó có thể mã này cũng đang bị xả hàng.

Cổ phiên hôm nay chủ yếu là giảm giá, số ít tăng phụ thuộc vào năng lực đầu cơ của phe đánh lên. Trong số hai chục mã kịch trần ở sàn HSX thì cũng có khoảng chục mã thanh khoản tốt như FIT, SJF, EVG, TSC, DAH, DLG, HQC. Tuy vậy số lượng cổ phiếu giảm giá hôm nay gấp 3 lần số tăng giá thì nguy cơ nhà đầu tư nhìn thấy danh mục lỗ là cao hơn.

Hôm nay là phiên biến động lớn thứ hai sau khi thị trường đạt đỉnh ngắn hạn tuần trước. Khi tăng thì mức tăng rất chậm, VN-Index trung bình chỉ đi lên vài ba điểm mỗi ngày. Khi giảm tốc độ rơi cực mạnh, chỉ số mất hàng chục điểm. Điều này vẫn xuất phát từ tâm lý muốn bảo toàn lợi nhuận.

Mức giảm quá nhanh cũng có hai mặt. Mặt tích cực là nhiều nhà đầu tư không kịp cảm thấy “đau” và thua lỗ quá nhanh, quá lớn nên có tâm lý giữ cổ phiếu lại chờ giá phục hồi. Các nhà đầu tư mới tham gia thị trường sẽ phải trải qua thời gian nhất định mới học được bài cắt lỗ hợp lý. Mặt tiêu cực là giá rơi thẳng đứng thì những ai sử dụng margin cũng chịu sức ép rất lớn. Việc sử dụng margin cũng là một bài học không dễ dàng.

Đến hôm nay thì tâm lý chấp nhận rằng thị trường đã đạt đỉnh ngắn hạn trở nên phổ biến hơn. Đây có thể chỉ là nhịp điều chỉnh thông thường để tăng tiếp, nhưng với mức độ lợi nhuận rất lớn trong chiều tăng, mức điều chỉnh cũng có thể không nhỏ. Đặc biệt là với thanh khoản cực cao tại đỉnh ngắn hạn, lần lượt sẽ có khối lượng hàng khổng lồ về tài khoản và cần phải có lực mua rất mạnh mới đỡ được. Ngày mai sẽ là phiên mà trên 10.000 tỷ đồng giao dịch hôm thứ Năm tuần trước có thể bán được. Mức lỗ là tương đối nặng tùy từng mã.

Hiện các thị trường chứng khoán trên thế giới cũng giống Việt Nam, đang đứng trước thời điểm so sánh giữa kỳ vọng và thực tế. Các thị trường đều tăng rất mạnh gần 3 tháng qua với kỳ vọng mọi thứ sẽ tốt lên hoặc trở lại bình thường. Mức tăng đó cần được xác nhận bằng các con số thống kê cụ thể chứ không chỉ là suy luận nữa. Ảnh hưởng của các thị trường quốc tế, nhất là thị trường Mỹ, sẽ có tác động đến thị trường trong nước. Phiên cuối tuần trước thị trường tương lai Mỹ tăng, thị trường trong nước đảo chiều khá tốt. Hôm nay thị trường tương lai báo hiệu rủi ro giảm sâu, thị trường trong nước tháo chạy. Nguy cơ thị trường chứng khoán Mỹ đạt đỉnh cũng không khác gì thị trường Việt Nam và nếu một đợt sụt giảm mạnh diễn ra, thị trường Việt Nam cũng có nguy cơ giảm tương tự.

Đối với thị trường trong nước, khả năng duy trì dòng tiền ở quy mô lớn một cách liên tục cũng không phải là dễ dàng. Hiện tại các nhà đầu tư bắt đáy rất nhiều và tạo thanh khoản rất tốt. Tuy nhiên các nhà đầu tư thoát khỏi thị trường sẽ dần trở nên do dự hơn khi mua trở lại vì chưa biết điều chỉnh lúc nào sẽ kết thúc. Liệu trong tháng 6 này có lại xuất hiện thêm vài chục ngàn tài khoản mới hay không cũng khó đoán. Rất có thể quy mô khớp lệnh hơn 10.000 tỷ đồng đã là đạt ngưỡng đỉnh của khả năng mua ở thời điểm hiện tại, bao gồm cả tiền thịt lẫn mức độ chấp nhận margin của từng tài khoản.