Góc khuất nghề môi giới chứng khoán

Nói đến nghề môi giới tư vấn chứng khoán (MG-TV CK), nhiều người hình dung đây là một nghề "hái ra tiền", ăn mặc đẹp đẽ, ngồi phòng lạnh, chủ yếu dùng chất xám và "nước bọt" để kiếm tiền. Quả cũng có phần đúng, khi có một số MG-TV CK đã giàu có lên nhờ nghề này. Tuy nhiên đa số khách hàng không hiểu được bên cạnh sự thành công, vẻ hào nhoáng, nghề MG-TV CK còn ẩn chứa rất nhiều nỗi niềm, những góc tối, mà không ai biết...

Cách đây khoảng 4 năm, có một bạn MG huyền thoại của CTCK S..., đã từng có thu nhập từ nghề, đều đặn khoảng 300 triệu/tháng. Rất tiếc là bạn không may mất sớm vì bệnh đột ngột.

1. Cực nhọc

Đại đa số các bạn khi bước chân vào nghề này đều có nền tảng học vấn khá tốt. Hầu như không ai nghĩ, sẽ có lúc khổ hơn "công nhân may", cơ cực và nhục như con cờ hó. Thật vậy, đầu tiên phải đi kiếm khách. Đã mất rất nhiều công sức, thời gian, kiếm được 1 ông khách. Dù đêm hay ngày, luôn phải trao đổi, giao tiếp với họ. Khách tế nhị không sao, chứ gặp loại khách coi mình là "bố thiên hạ", thì cực nhọc vô cùng, họ gọi điện réo hỏi suốt ngày, có khi nửa đêm đang ngủ cũng bị réo hỏi hết cái này đến cái khác. Con trai thì phải đi nhậu, rồi tăng 2, tăng 3 với khách. Con gái có chút nhan sắc, trẻ trung 1 tý, thì bị mời gọi, gạ gẫm. Mà căng quá, nó bỏ, sống bằng gì.

Có khách rồi, lại phải lo cho khách giao dịch. Cơ chế hầu hết ở các CTCK của bộ phận MG là buộc phải có doanh số GD, bất chấp TT thế nào. Lúc TT tốt không sao, gặp lúc TT xấu, thanh khoản khó, là vô cùng áp lực. Không GD thì không có lương, không có hoa hồng. Mà ép khách GD, quay khách, vắt kiệt khách, thì lâu dài lại mất hết, bị họ bỏ đi sang giao dịch ở công ty khác. Tôi từng chứng kiến có những giai đoạn MG-TV CK chỉ dám ăn mì gói.

2. Cay đắng

Nghề này cũng đầy tủi nhục, đắng cay. Tôi đã thấy bao giọt nước mắt của nhiều bạn MG, đặc biệt là các bạn gái. Họ bị khách chửi không ra gì. Vô tình đặt lệnh sai, nhiều khi là do lỗi phần mềm công ty, nhưng khách đâu biết, cứ nhè MG chửi. Không "phím hàng" cũng bị chửi, mà "phím" sai thì chết. Có một chân lý trong nghề này, khi thắng thì là khách giỏi, khi thua thì là do MG dốt.

Sự cay đắng không chỉ đến từ phía khách, mà còn từ phía công ty mình làm. Muốn khách GD, xin room, xin nguồn, như đứa "ăn mày". Thích ai thì cho, không thích, quên đi. Không kể phải có "lót tay", chi %, cho đám có quyền. Nhiều MG có HH cao, nhưng cũng phải chia sẻ, chung chi, quà cáp cho đủ mọi bộ phận từ DVTC, các Sếp, cho đến Team leader. Nếu không "biết điều", sẽ khó mà được hỗ trợ.

3. Nghiệt ngã

Nhiều MG-TV có nghề, có kinh nghiệm, thường tham gia vào các forum. Hồi xưa có F319 rất nổi tiếng, ngày nay thì Fb, Zalo. Có những người rất có tâm, chỉ mong muốn chia sẻ kiến thức, view về xu hướng cổ phiếu. Sự tư vấn khá công khai, hầu hết là vô tư, không vụ lợi. Thế nhưng họ nhận lại được điều gì? Nếu nói đúng, đám mua theo, ăn được có cảm ơn câu nào không? Còn nếu chẳng may sai, thì nhận biết bao "gạch đá", những lời chửi rủa thô tục.

Một vài nhân vật có chút tiếng tăm, khi được hỏi về thị trường, về một vài mã cổ phiếu cụ thể, đã trả lời chân thành. Sau đó, có thể mã đó tăng nhanh do hiệu ứng đám đông. Nhưng vì nhiều lý do khác nhau, có thể từ phía DN không hoạt động như kỳ vọng, dòng tiền tham gia dẫn dắt không đủ mạnh, mã cổ phiếu lao dốc. Lúc đó hùa vào chửi. Không chỉ chửi, mà còn có thể cay nghiệt hơn, qui kết là "làm giá", "thổi bong bóng", "úp sọt". Từ đó có những trường hợp hiểu lầm nặng nề, sử dụng vũ lực, để "nói chuyện" với người tư vấn. Họ quên rằng tại thời điểm tư vấn, giá cp là bao nhiêu. Cổ phiếu là một loại hàng hóa, nó chỉ tốt khi ở một vùng giá nào đó. Gần đây nhất là một số bạn MG của CTCK V... có tư vấn khách mua F..., T.... Khách cũng đã thắng lợi to, nhưng sau khi các cổ này giảm, thì dư luận đồng thanh hô họ làm giá. Thật bất công.

Thua lỗ

Sinh nghề tử nghiệp, ai làm MG-TV mà không chơi CK chứ. Dành dụm được một tý đồng lương, hoa hồng, đều dốc vào mua CK. Mà thường các bạn MG ít tiền, cho nên luôn dùng Margin tối đa. Gặp lúc thị trường xấu triền miên như năm 2019 vừa qua, việc thua lỗ, cháy tài khoản là đương nhiên.

Không chỉ tự doanh, một số bạn còn nhận ủy thác. Khi nhận thì rất tự tin, cam kết 15-20% này nọ. Đến khi thua lỗ, khách bắt đền, phải bán cả nhà đi để trả. Cũng dễ hiểu thôi, trình thì yếu, nhưng vì cuộc sống, phải cố khoác lên mình chiếc áo rộng hơn, thua lỗ cũng là phải.

Tôi biết rằng, bài viết này sẽ đụng chạm rất nhiều. Thế nhưng tự đáy lòng, tôi xin xã hội hãy thật cảm thông, chia sẻ, với nghề MG-TV CK này. Các bạn ấy hầu hết đều rất trong sáng, khóc khi khách thua, vui khi khách thắng. Đó là tấm lòng thanh sạch của các bạn MG. Nhưng một khi cơ chế MG còn chưa rõ ràng, các con đường còn chưa thông sáng, thì nỗi oan ức của người làm Tư vấn CK còn tồn tại. Hy vọng, sẽ xuất hiện những tổ chức tài chính, CTCK, biết xây dựng theo mô hình mới, mang lại giá trị đích thực cho khách hàng, cũng như đặt lại vai trò của người làm chứng khoán.