GILIMEX - Cuộc chiến với gã khổng lồ Amazon

1. Ngược dòng khó khăn (dịch Covid)

Trái ngược với nhiều doanh nghiệp khác, giai đoạn năm 2020-2021 GIL đạt kết quả kinh doanh đáng kinh ngạc trong khi phần lớn các doanh nghiệp đều có lợi nhuận thấp do chịu ảnh hưởng nặng nề bởi dịch bệnh Covid.

Cụ thể hơn:

Trước năm 2018, doanh thu của GIL cao nhất mới đạt 2.254 tỷ đồng, lợi nhuận sau thuế chỉ quanh mức vài chục tỷ đồng, nhưng từ năm 2019 doanh thu đã vượt mốc 2.500 tỷ đồng và bứt phá mạnh mẽ vào chính hai năm đại dịch.

Doanh số xuất khẩu của GIL cũng đạt đỉnh trong năm 2021 với 170 triệu USD, tăng 68% so với năm cao nhất trước dịch là năm 2019. Mức lợi nhuận 330 tỷ đồng trong năm 2021 cũng là mức lợi nhuận cao nhất mà GIL đạt được.

*Nguyên do để đạt được kết quả kinh doanh đáng kinh ngạc:

Thứ nhất, hợp tác với đối tác “Amazon”

Nhờ đơn hàng online vẫn đều đặn, thậm chí tăng, Gilimex vẫn thu về mức doanh thu lợi nhuận ổn định trong lúc chuỗi cung ứng đứt gãy, loạt công ty đóng cửa “ngủ đông”.

Thứ 2, mặt hàng sản xuất

Mặt hàng, ngành hàng chính của GIL là hàng gia dụng sử dụng vải và vải kết hợp với kim loại, vải kết hợp với nhựa.

Nhu cầu về hàng gia dụng sử dụng vải không giống với mặt hàng quần áo thời trang, thể thao,... vốn bị ảnh hưởng rõ rệt bởi những hạn chế về đi lại, di chuyển và cách ly. Nhiều khi còn mang tính tích cực hơn bởi khi ở nhà nhiều hơn trong đại dịch có thể khiến nhu cầu tiêu thụ đồ gia dụng để trang trí, dọn dẹp, sắp xếp,... cho căn nhà có xu hướng tăng lên nếu việc mua online không bị cản trở.

2. GIL khởi kiện Amazon

a, Nguyên do của vụ kiện

Một doanh nghiệp đi kiện chính đối tác lớn nhất của mình?

Theo hồ sơ vụ kiện giữa GIL và Amazon, Amazon là khách hàng lớn nhất của Gilimex, với các đơn đặt hàng trị giá 146,6 triệu USD vào năm 2021. Như vậy, nếu so với doanh số xuất khẩu năm 2021 mà GIL công bố là 170 triệu USD thì Amazon là khách hàng rất lớn, chiếm đến khoảng 86% doanh thu.

Ngoài ra, Gilimex đã từ chối các khách hàng lớn khác bao gồm IKEA và Columbia Sportswear để đáp ứng nhu cầu của Amazon.

Nhà sản xuất của Việt Nam cáo buộc Amazon vi phạm cam kết mà hai bên đã thoả thuận, gây ảnh hưởng đến hoạt động sản xuất - kinh doanh. Cụ thể, từ tháng 5/2022, Amazon chấm dứt thỏa thuận hợp tác, thu hẹp các đơn đặt hàng, khiến Công ty gánh chịu tình trạng dư thừa năng lực sản xuất và nguyên liệu thô. Gilimex yêu cầu bồi thường thiệt hại để bù đắp chi phí, bao gồm chi phí cho các thùng chứa mà Công ty đã sản xuất, nguyên liệu thô đã mua và các khoản đầu tư vào các cơ sở sản xuất.

3. Giá trị vụ kiện: 280 triệu USD???

Con số 280 triệu USD mà GIL đòi bồi thường khi quy đổi ra đồng Việt Nam tương đương với khoảng 6.580 tỷ đồng, nghĩa là bằng 1,5 lần tổng giá trị tài sản của GIL theo BCTC hợp nhất cuối quý 3/2022 (4.268 tỷ đồng) và gần gấp đôi giá trị đơn hàng của Amazon đặt GIL trong 2021.

Nếu đem con số này so sánh với doanh thu của GIL, nó thậm chí gấp 1,6 lần doanh thu kế hoạch cả năm 2022 của công ty (4.000 tỷ đồng).

Việc Amazon đột ngột giảm đơn đặt hàng tất nhiên là doanh thu giảm, nhưng đằng sau đó còn là nhiều hệ lụy về việc tăng chi phí không đi kèm tăng doanh thu. Chẳng hạn doanh nghiệp mở rộng nhà xưởng, đầu tư máy móc... dẫn đến chi phí khấu hao trong kỳ tăng; tuyển dụng, đào tạo lượng lớn công nhân để tăng chuyền sản xuất,... dẫn đến chi phí lao động tăng; dự trữ hàng tồn kho, nguyên vật liệu để đảm bảo sản xuất... dẫn đến chi phí vốn tăng.

Và theo hồ sơ vụ kiện, GIL cho biết thỏa thuận lâu dài với Amazon về tính minh bạch về nhu cầu dự kiến để có thể mua nguyên liệu, điều chỉnh công suất nhà máy và sắp xếp nhân viên nhằm đáp ứng sự tăng trưởng của Amazon.

Cụ thể, số lượng chuyền may của GIL đã tăng gấp đôi chỉ trong 2 năm 2020-2021. Đến hết 2021, ngoài 02 nhà máy may chính là nhà máy Bình Thạnh và Thạnh Mỹ, GIL còn có các nhà máy may gia công cùng 01 nhà máy sản xuất kim loại; 01 nhà máy sản xuất thiết bị chiếu sáng tại Vũng Tàu.

Từ năm 2019 đến hết quý 3/2022, tổng cộng GIL đã đầu tư 41,8 tỷ đồng cho việc tăng mới máy móc, thiết bị.

Vòng quay hàng tồn kho của GIL liên tục tăng từ 2018 đến nay, đặc biệt tăng mạnh từ 3.41 lên mức 6 vòng năm 2020

=> Trong thời gian tới, khi Gil đối mặt với tình trạng lượng tồn kho tăng đi kèm với doanh thu giảm, vòng quay hàng tồn kho sẽ có xu hướng ngắn lại, tức là tốc độ luân chuyển hàng tồn kho đang chậm lại.

Thách thức chi phí vốn lưu động tăng khi số ngày tồn kho bình quân tăng, doanh nghiệp còn phải đối mặt với những rủi ro về việc giảm giá hàng tồn kho do lỗi thời, hư hỏng, giảm chất lượng hoặc biến động giá nguyên vật liệu trên thế giới...

Về phía Amazon, hãng này hiện chưa lên tiếng về vụ kiện cần chờ thêm những thông tin cập nhật về sự việc để tường minh hơn nhưng điều mà chúng ta thấy rõ đó là ảnh hưởng ngắn hạn đến giá cổ phiếu GIL.

Sẽ khó cho một doanh nghiệp nội địa Việt Nam đối đầu với ông lớn sừng sỏ của sàn thương mại điện tử Mỹ Amazon