Giảm dự trữ bắt buộc sẽ "giải phóng" một nguồn tín dụng lớn ra thị trường

Viêc hạ dự trữ bắt buộc (DTBB) có thể giải phóng ra thị trường một nguồn tín dụng mới để cho vay. Theo Công ty Chứng khoán Bảo Việt (BVSC), sẽ có khoảng 40 ngàn tỉ đồng được giải phóng khỏi tài khoản DTBB của các ngân hàng tham gia tái cơ cấu tại các ngân hàng 0 đồng.

Ngân hàng Nhà nước (NHNN) mới đây đã ban hành Thông tư 30/2019/TT-NHNN quy định về thực hiện dự trữ bắt buộc (DTBB) của các tổ chức tín dụng (TCTD), chi nhanh ngân hàng nước ngoài và sẽ có hiệu lực từ ngày 1-3.

Theo đó, thông tư này quy định rõ ba nhóm các TCTD không thực hiện dự trữ bắt buộc, bao gồm các TCTD được kiểm soát đặc biệt, chưa khai trương hoạt động và được chấp thuận giải thể hoặc có quyết định mở thủ tục phá sản hoặc có quyết định thu hồi Giấy phép của cơ quan có thẩm quyền.

Trong đó, các TCTD được kiểm soát đặc biệt gồm có DongABank và 3 ngân hàng thương mại (NHTM) mà NHNN mua lại giá 0 đồng là OceanBank, GPBank và VNCB (CBBank).

Theo Thông tư 30, TCTD tham gia hỗ trợ tái cơ cấu hệ thống (quy định tại Luật Các tổ chức tín dụng đã được sửa đổi, bổ sung năm 2017) được giảm 50% tỷ lệ DTBB. Được biết, Vietcombank và VietinBank là 2 ngân hàng có vốn nhà nước đã tham gia hỗ trợ tái cơ cấu tại 3 ngân hàng 0 đồng theo chỉ định của NHNN, thông qua hỗ trợ thanh khoản, cử nhân sự quản trị điều hành, hợp tác kinh doanh.

Theo tính toán của BVSC, dựa trên báo cáo quí 3-2019, số tiền gửi dự trữ bắt buộc của khối ngân hàng quốc doanh (Vietcombank, BIDV và Vietinbank) tại NHNN là 83 nghìn tỉ đồng. Giả sử cả 3 ngân hàng trên được giảm 50% tỷ lệ dự trữ bắt buộc thì sẽ có khoảng hơn 40 nghìn tỉ đồng được "giải phóng" khỏi tài khoản DTBB nếu áp dụng theo Thông tư 30. Đồng nghĩa với việc chi phí sử dụng vốn của các ngân hàng này sẽ giảm xuống, tạo điều kiện để các ngân hàng này giảm lãi suất cho vay.

“Tuy vậy, cần lưu ý là vào cuối quý 3-2019, cả Vietcombank và BIDV đều đang có tiền gửi vượt mức DTBB tại NHNN (lần lượt 15% và 26%) nên việc được giải phóng thêm DTBB có thể sẽ chưa tác động tích cực đến hai ngân hàng này trong thời điểm hiện tại. Ngoài ra, chúng tôi cũng nhấn mạnh việc xác định liệu các ngân hàng trên có được giảm 50% tỷ lệ DTBB hay không sẽ phải chờ chính sách cụ thể từ NHNN trong thời gian tới”, BVSC đưa ra nhận định.

Mức dự trữ bắt buộc của các NHTM hiện nay là 3%, với mức lãi suất huy động 6%/năm, như vậy cứ huy động được 100 đồng thì ngân hàng được cho vay 97 đồng và dành 3 đồng cho dự trữ bắt buộc. Theo chia sẻ của một số chuyên gia, nếu giảm mức dự trữ bắt buộc thì chi phí huy động sẽ giảm và tăng khả năng cho vay của ngân hàng khi các ngân hàng có thêm vốn để rót vào nền kinh tế.

Trước đó, vào đầu năm 2019, NHNN đã lấy ý kiến cho dự thảo Thông tư quy định về thực hiện DTBB của các tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài.

Vào đầu tháng 12, NHNN đã công bố loạt quyết định mới về việc điều chỉnh lãi suất tiền gửi dự trữ bắt buộc của các TCTD. Theo đó, từ 1-12-2019, lãi suất đối với tiền gửi dự trữ bắt buộc bằng tiền đồng của các TCTD giảm 0,4 điểm phần trăm về mức 0,8%/năm và tiếp tục không trả lãi đối với khoản tiền gửi vượt dự trữ bắt buộc bằng tiền đồng.

Với tiền gửi ngoại tệ, NHNN tiếp tục không tính lãi đối với khoản DTBB, còn lãi suất tiền gửi vượt DTBB bằng ngoại tệ giảm từ 0,5% xuống 0,05%/năm. Việc giảm lãi suất tiền gửi vượt DTBB bằng ngoại tệ sẽ làm giảm động lực gửi tiền của các NHTM tại NHNN có thể giúp thúc đẩy vay mượn ngoại tệ trên thị trường liên ngân hàng.

Trên thị trường quốc tế, hôm qua (1-1) Ngân hàng Nhân dân Trung Quốc (PBOC) đưa ra quyết định hạ tỷ lệ DTBB với các ngân hàng thương mại của nước này thêm 50 điểm cơ bản từ ngày 6-1 nhằm kéo lãi suất cho vay xuống. Tỷ lệ dự trữ bắt buộc hiện tại là 13% với các ngân hàng lớn và 11% với các tổ chức cho vay nhỏ hơn.

Động thái này của PBOC đồng nghĩa với việc bơm vào hệ thống tài chính của nước này khoảng 800 tỉ Nhân dân tệ, tương đương gần 115 tỉ đô la - một nỗ lực để duy trì thanh khoản trong nước ở mức hỗ trợ trong bối cảnh chính phủ Trung Quốc tăng cường thúc đẩy phát triển khu vực tư nhân.