Giấc mơ có nhà xa vời với người thu nhập thấp khi giá đất tăng cao

Khi khung giá đất mới từ 2020 – 2024 dự kiến tăng cao sẽ tác động trực tiếp đẩy giá nhà đất tăng chóng mặt, điều này khiến giấc mơ có nhà của người thu nhập thấp ngày càng xa vời hơn.

Tăng giá đất, khó cho người nghèo

Theo quy định của Luật Đất đai 2013, định kỳ 5 năm một lần, UBND các tỉnh, thành phố xây dựng và công khai bảng giá đất các loại vào ngày 1/1 của năm đầu kỳ. Bảng giá đất của các địa phương hiện nay sẽ hết hiệu lực vào ngày 31/12/2019. Nếu không có khung giá đất mới thì các địa phương không có căn cứ để ban hành bảng giá đất mới và công tác thu ngân sách Nhà nước từ đất sẽ gặp trở ngại vì thiếu cơ sở pháp lý.

Hiện nay, nhiều địa phương trên cả nước đã xây dựng và ban hành bảng giá đất cho giai đoạn 2020-2024. Tại TP.HCM, bảng giá đất giai đoạn 2020 - 2024 đang xây dựng dự thảo chưa được công bố. Còn tại Hà Nội, trước đó Chủ tịch UBND thành phố Nguyễn Đức Chung đã ký tờ trình gửi HĐND thành phố xem xét ban hành nghị quyết về giá các loại đất trên địa bàn, áp dụng từ ngày 1/1/2020 đến 31/12/2024.

Theo đó, UBND thành phố Hà Nội thống nhất chỉ đề xuất giá đất giai đoạn 2020-2024 tăng bình quân 15% so với giai đoạn 2014-2019 thay vì mức 30% như tính toán ban đầu. Tuy nhiên, mới đây HĐND TP.Hà Nội đã quyết định rút nội dung điều chỉnh giá các loại đất trên địa bàn thành phố khỏi chương trình. Như vậy, tạm thời khung giá đất Hà Nội chưa biến động.

Tại tỉnh Bình Dương, UBND tỉnh đã đã đưa ra dự kiến bảng giá đất mới có mức tăng từ 45 - 95% so với hiện nay. Theo đó, khu vực TP.Thủ Dầu Một sẽ tăng bình quân 50% so với bảng giá hiện hành; thị xã Thuận An và Dĩ An tăng bình quân 95% so với hiện hành; thị xã Bến Cát và Tân Uyên tăng bình quân 60%; huyện Bàu Bàng và Bắc Tân Uyên tăng bình quân 80%; huyện Phú Giáo và Dầu Tiếng tăng bình quân 45% so với bảng giá hiện hành.

Nhiều chuyên gia lo ngại khung giá đất tăng cao, giấc mơ có nhà của người thu nhập thấp càng xa vời. Việc khung giá đất tăng cao khiến nhiều người dân cho rằng giá đất tăng chi phí đầu vào sản phẩm bất động sản đương nhiên tăng theo, kéo theo giá nhà tăng theo, giấc mơ có được ngôi nhà của họ ngày càng xa vời.

Vào Bình Dương lập nghiệp đã hơn 5 năm với công việc lao động phổ thông mức thu nhập hơn 5 triệu mỗi tháng, vợ chồng anh Nguyễn Văn Hoàng (quê Thanh Hoá) chi tiêu tằn tiện để tích góp tiền mua miếng đất cất nhà ở. Thế nhưng, trước dự kiến khung giá đất tăng đến 95%, giấc mơ có nhà của vợ chồng anh Hoàng càng thêm xa vời hơn.

Cùng cảnh ngộ, vợ chồng anh Nguyễn Tùng Lâm (quê Hà Tĩnh) dành dụm được 300 triệu sau gần 8 năm lao động vất vả ở Bình Dương. Thế nhưng, giá đất sắp tới tăng cao khiến dự định mua đất xây nhà của anh chị đành phải gác lại.

Kiến nghị không tăng giá đất để bình ổn thị trường

Đánh giá về việc khung giá đất tăng cao, ông Lê Hoàng Châu, Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản TP.HCM (HoREA) cho biết, giá thành nhà ở bao gồm nhiều thành tố, trong đó, có chi phí thực hiện nghĩa vụ tài chính về đất đai đối với Nhà nước. Tiền sử dụng đất chiếm khoảng trên dưới 10% giá thành căn hộ nhà chung cư, trên dưới 30% giá thành nhà phố, trên dưới 50% giá thành biệt thự. Giá thành là căn cứ để chủ đầu tư quyết định giá bán sản phẩm nhà ở ra thị trường. Do vậy, khung giá đất, bảng giá đất tăng, tất yếu sẽ tác động trực tiếp làm cho giá nhà đất tăng, dẫn đến khả năng người có thu nhập trung bình và người có thu nhập thấp đô thị khó tạo lập nhà ở hơn.

“Hiện nay, căn hộ nhà ở thương mại 2 phòng ngủ có giá vừa túi tiền khoảng trên dưới 2 tỷ đồng. Với cặp vợ chồng (có 1 con) có tiền lương khoảng 20 triệu đồng/tháng, tằn tiện lắm chỉ có thể tiết kiệm được khoảng 5-6 triệu đồng/tháng (60-70 triệu đồng/năm), thì giấc mơ tạo lập nhà ở càng xa vời, nếu không được hỗ trợ ưu đãi tín dụng nhà ở xã hội”, Chủ tịch HoREA dẫn chứng.

Cũng theo ông Châu, khi khung giá đất, bảng giá đất có mức giá quá cao, sẽ tác động đẩy giá thị trường bất động sản lên rất cao, đặc biệt là đẩy giá đất của các dự án (trên thị trường sơ cấp), tác động tiêu cực đến các doanh nghiệp, các ngành kinh tế khác và môi trường đầu tư, kể cả trong việc thu hút dòng vốn FDI.

Trước những lo ngại trên, Hiệp hội Bất động sản TP.HCM mới đây có văn bản gửi Chính phủ và các bộ ngành, đề nghị sớm ban hành khung giá đất giai đoạn 2020-2024 tốt nhất là giữa tháng 12/2019 để các tỉnh và thành phố có căn cứ pháp luật và đủ thời gian để xây dựng, ban hành giá đất áp dụng kể từ ngày 1/1/2020.

Để việc tăng khung giá đất không tác động đến thị trường bất động sản, HoREA đề xuất 2 phương án cho giai đoạn 2020-2024. Trong đó, phương án đầu tiên HoREA mong muốn Chính phủ xem xét, ban hành khung giá đất giai đoạn 2020-2024 trên cơ sở giữ nguyên mức giá của khung giá đất giai đoạn 2014-2019.

Phương án thứ 2, trong trường hợp buộc phải tăng khung giá đất giai đoạn 2020-2024 thì Chính phủ xem xét quyết định mức giá chỉ tăng khoảng 15% để không tác động nhiều đến thu hút đầu tư và nghĩa vụ của các cá nhân, hộ gia đình.