Giá tỏi tăng sốc vì dịch corona

Giá tỏi đang tăng sốc ở Indonesia và Bangladesh, hai nước tiêu thụ nhiều tỏi nhưng phụ thuộc lớn vào nguồn cung Trung Quốc, nơi dịch virus corona chủng mới (hay còn gọi là Covid-19, theo cách đặt tên mới của Tổ chức Y tế Thế giới) đang hoành hành.

Theo hãng tin Bloomberg, giá tỏi ở thủ đô Jakarta, Indonesia đã tăng gần 70% chỉ trong một tuần do các lo ngại về việc Trung Quốc tạm dừng xuất khẩu mặt hàng gia vị này do tác động của dịch Covid-19 đối với các hoạt động vận chuyển hàng hóa. Hiệp hội thương nhân Indonesia (IMTA) cho biết trong vòng vài tuần qua, giá bán lẻ tỏi ở nhiều nơi tại Indonesia đã tăng hơn gấp đôi lên mức 80.000 rupiah (136.000 đồng)/kg .

Trung Quốc chiếm 80% nguồn cung tỏi của thế giới, trong khi đó, 90% giá trị nhập khẩu tỏi của Indonesia phụ thuộc vào Trung Quốc.

Abdullah Mansuri, Chủ tịch IMTA nói: “Virus corona chủng mới đã tác động đến tâm lý thị trường, khiến người bán tỏi đột ngột nâng giá. Diễn biến này xảy ra vì nhập khẩu tỏi của chúng ta phụ thuộc quá lớn vào chỉ một nước”.

Tỏi có thể không mặt hàng không gây nhiều chú ý trên các thị trường của thế giới nhưng nó là thành phần gia vị không thể thiếu trong hầu như mọi món ăn ở Indonesia từ nước sốt cay sambal cho đến món cơm chiên nổi tiếng nasi goring.
Indonesia, nước nhập khẩu tỏi lớn nhất thế giới, nhập hơn 500.000 tấn tỏi mỗi năm, do vậy, nước này có thể bị chịu tác động nặng nề do rủi ro nguồn cung gián đoạn từ Trung Quốc.

Để bình ổn thị trường, Bộ Nông nghiệp Indonesia đã trích xuất 20 tấn tỏi từ kho dự trữ để bán với giá 30.000 rupiah (51.000 đồng)/kg. Hôm 10-2, Bộ Nông nghiệp Indonesia đã đề xuất chính phủ nhập 103.000 tấn tỏi để hạ nhiệt giá tỏi trong nước.

Trong khi đó, IMTA kêu gọi chính phủ nhanh chóng cấp giấy phép nhập khẩu tỏi từ các nước khác như Thái Lan và Lào.

Ông Moeldoko, Chánh văn phòng Phủ tống Tổng Indonesia, thông báo chính phủ sẽ cấp giấy phép nhập khẩu tỏi từ các nước khác ngoài Trung Quốc trong tuần này để hãm đà tăng giá tỏi trong nước.

Theo ông Abdullah Mansuri, Indonesia chỉ còn lượng tỏi dữ trự đủ cung cấp cho nhu cầu của thị trường trong một tháng.

Trung Quốc sản xuất hơn 22 triệu tấn tỏi trong năm 2018, chiếm 80% sản lượng tỏi toàn cầu, theo dữ liệu của Tổ chức Nông lương (FAO) của Liên hiệp quốc.

M. Siddik, một thương nhân tại chợ Medan Petisah ở tỉnh Bắc Sumatra, nơi giá tỏi đã tăng cao gấp đôi so với mức bình thường, nói: “Thiếu nguồn hàng dự trữ khiến giá tỏi tăng lên mức quá cao”. Ông cho biết giá tỏi cao khiến doanh số bán tỏi của ông suy giảm nhưng ông không thể giảm giá vì đang mua tỏi từ các nhà cung cấp với giá cao.

Kể từ khi dịch Covid-19 bùng phát ở TP. Vũ Hán, tỉnh Hồ Bắc, Trung Quốc, nguồn cung tỏi ở các chợ ở tỉnh Bắc Sumatra giảm mạnh. Theo Cục Thống kê Indonesia, Trung Quốc đóng góp đến 70,18 triệu tấn tỏi trong tổng số 70,41 triệu tấn tỏi nhập vào tỉnh Bắc Sumatra trong năm 2018.

Cũng do lo ngại nguồn cung gián đoạn từ Trung Quốc, giá tỏi, hành và gừng ở Bangladesh đều cùng tăng mạnh trong những tuần qua.

Chỉ trong một tháng qua, giá tỏi nhập khẩu ở Bangladesh đã tăng 38% lên mức từ 180-220 taka (49.000-60.000 đồng)/kg. Ngoài ra, giá nhập khẩu hành, ớt khô, gừng cũng tăng đáng kể. Chẳng hạn, giá gừng tăng thêm 40-50 taka (11.000-14.000 đồng) mỗi kg.

Hôm 10-2, ông Tipu Munshi, Bộ trưởng Thương mại Bangladesh, cho biết Bangladesh sẽ tìm kiếm các nguồn cung tỏi và gừng từ các thị trường khác trong trường hợp dịch Covid-19 kéo dài.

Ông cho biết Bangladesh không gặp khó khăn nếu hành nhập khẩu từ Trung Quốc bị ngưng trệ vì Bangladesh có nhiều nguồn cung thay thế.

Theo ông, nguồn cung tỏi và gừng ở Bangladesh không quá thiếu hụt nhưng một bộ phận thương nhân trong nước lợi dụng các lo ngại về nguồn cung đang bị gián đoạn từ Trung Quốc để tăng giá.

Narayan Saha, một người bán sĩ ở chợ Shyam Bazar, thủ đô Dhaka, Bangladesh cho hay hiện tại, nhập khẩu tỏi từ Trung Quốc đang bị đình trệ và các thương nhân tích trữ tỏi từ trước đang bán với giá cao để trục lợi từ tình hình này.
Bangladesh tiêu thụ 600.000 tấn tỏi mỗi năm nhưng chỉ tự sản xuất được 450.000 tấn. Số tỏi còn lại được nhập khẩu chủ yếu từ Trung Quốc.

Khi dịch Covid-19 bắt đầu lan rộng ở Trung Quốc, nhiều thông tin được chia sẻ tràn lan trên các mạng xã hội như Facebook, Twitter và YouTube nói rằng ăn tỏi tươi hoặc uống nước luộc tỏi có thể chữa bệnh viêm phổi cấp do nhiễm virus Covid-19. Tuy nhiên, các tổ chức y tế bao gồm Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) đã bác bỏ các thông tin này. Hồi đầu tháng 2, WHO cho biết: “Tỏi là một thực phẩm lành mạnh và có một số công dụng kháng khuẩn. Tuy nhiên, không có bằng chứng nào cho thấy ăn tỏi giúp mọi bảo vệ mọi người khỏi virus corona chủng mới”.