Giá thép tăng phi mã, nhà thầu kêu cứu

 Hiệp hội Các nhà thầu xây dựng Việt Nam (VACC) vừa có văn bản kiến nghị gửi Văn phòng Chính phủ có những biện pháp quyết liệt nhằm bảo vệ các nhà thầu xây dựng Việt Nam trước nguy cơ vỡ trận, phá sản do tình trạng giá thép tăng đột biến, đặc biệt là trong tháng 4 này.

“Đau đầu” vì giá thép tăng phi mã

Phản ánh về tình hình giá thép tăng phi mã, VACC cho biết, nếu như giá thép Việt Mỹ phi 6 ở thời điểm tháng 4/2020 có giá 13.145 đồng/kg thì hiện nay giá bán loại thép này ở TP. Đà Nẵng lên tới 18.370 kg, tăng 40%. Trong khi đó, giá thép công bố của Sở Xây dựng TP. Đà Nẵng thông báo cho các nhà thầu áp dụng trong thanh quyết toán chỉ là 13.805 đồng/kg.

“Không riêng thép Việt Mỹ mà tất cả các thương hiệu thép đã đồng loạt tăng giá từ 30 - 40% so với cuối quý I/2020”, VACC nhấn mạnh.

Hiệp hội Thép Việt Nam (VSA) cho biết, giá thép xây dựng trong nước tăng cao do ảnh hưởng của giá nguyên liệu trên thế giới tăng. Theo đó, thép xây dựng tại thị trường trong nước trong quý I/2021 cũng như từ đầu tháng 4 đến nay đã được điều chỉnh tăng giá bán. “Tại thời điểm đầu tháng 4/2021, giá thép xây dựng bình quân ở mức 15.500 - 16.000 đồng/kg (chưa bao gồm thuế VAT, giao tại nhà máy) tùy thuộc vào chủng loại thép và từng doanh nghiệp. Trong khi đó, tại thời điểm tháng 12/2020, giá thép xây dựng khoảng 12.200 - 12.500 đồng/kg”, VSA cho hay.

Trước tình hình giá thép tăng cao đột biến như trên, VACC nhấn mạnh, các nhà thầu Việt Nam đều vấp phải những khó khăn không có cách nào tháo gỡ vì đa số chủ đầu tư các công trình không sử dụng vốn nhà nước đều sử dụng các hợp đồng có đơn giá cố định, không điều chỉnh (trừ trường hợp bất khả kháng) nên các nhà thầu phải tự xoay xở trước tình trạng thâm hụt lớn này. Các dự án đầu tư công thì lại phải áp dụng đơn giá vật liệu theo thông báo của Sở Xây dựng, mà các thông báo này thì không theo kịp biến động của thị trường nên các nhà thầu cũng phải tự xử lý.

Trao đổi với Báo Đấu thầu chiều ngày 26/4, ông Lê Viết Hải, Chủ tịch HĐQT Công ty CP Tập đoàn Xây dựng Hòa Bình chia sẻ: “Hiện giá thép đang tăng quá nhanh và quá cao đang khiến các nhà thầu xây dựng Việt Nam gặp rất nhiều khó khăn”. Theo ông Hải, mặc dù Hòa Bình đã có hợp đồng mua thép giá không đổi với các nhà cung cấp, nhưng cũng giới hạn trong một khoảng phù hợp. Vì thế, ở những công trình chưa kịp mua thép, việc giá thép tăng phi mã như hiện nay ảnh hưởng rất lớn tới Công ty.

Tìm giải pháp gỡ khó cho nhà thầu

Tìm giải pháp tháo gỡ khó khăn cho nhà thầu, VACC kiến nghị Văn Phòng Chính phủ chỉ đạo các bộ, ngành liên quan kiểm tra, xử lý triệt để nguyên nhân làm giá thép tăng đột biến. Mặt khác, với các dự án đầu tư bằng vốn ngân sách, VACC đề nghị, các Sở Xây dựng phải cập nhật kịp thời đơn giá thị trường để có cơ sở áp dụng cho các nhà thầu.

“Mặc dù, từ đầu tháng 1/2021, Văn phòng Chính phủ đã có văn bản nhắc các bộ, ngành xử lý vấn đề này, nhưng đến nay vẫn chưa có phản hồi mà tình hình lại càng phức tạp hơn, giá cả tiếp tục tăng”, VACC thông tin.

Vì vậy, VACC khẩn thiết đề nghị Văn phòng Chính phủ có biện pháp đôn đốc xử lý vấn đề này, giúp các doanh nghiệp xây dựng tồn tại, tránh những tổn thất không đáng có. “Nếu nhà thầu xây dựng bị vỡ trận, phá sản do giá thép tăng cao đột biến thì khả năng tăng trưởng kinh tế đất nước sẽ khó mà đạt được các mục tiêu đã đề ra”, ông Dương Văn Cận, Phó Chủ tịch thường trực kiêm Tổng thư ký VACC lo ngại.

Ông Cận cho rằng, Chính phủ nên giao cho bộ, ngành liên quan xây dựng thông tư hướng dẫn điều chỉnh giá và hợp đồng xây dựng do biến động giá nguyên liệu, nhiên liệu và vật liệu xây dựng áp dụng đối với những gói thầu thực hiện theo hợp đồng trọn gói và hợp đồng theo đơn giá cố định để tháo gỡ khó khăn cho nhà thầu. Cũng tại hướng dẫn này, cần yêu cầu Sở Xây dựng, Sở Tài chính các địa phương có trách nhiệm theo dõi sát diễn biến giá để điều chỉnh phù hợp theo từng tháng/quý.

Về dài hạn, Tổng thư ký VACC đề xuất, tới đây nên có một nghị định hướng dẫn điều chỉnh khi giá vật liệu tăng đột biến. Chẳng hạn như khi giá thép tăng trên 20% trở lên thì nhà thầu được phép điều chỉnh dưới sự hướng dẫn của các cơ quan quản lý nhà nước, còn nếu tăng nhưng ở mức dưới 20% thì nhà thầu phải tính toán để bảo đảm hiệu quả sản xuất, kinh doanh.

Trước một số thông tin cho rằng, việc giá thép xây dựng tăng cao có một phần nguyên nhân do yếu tố đầu cơ, ông Lê Viết Hải cho rằng, nếu như có hiện tượng đầu cơ, ép giá thì cơ quan quản lý cần kịp thời vào cuộc kiểm tra để xử lý kịp thời.