Giá sầu riêng giảm, người dân bắt đầu lo khủng hoảng thừa

Dù mức giá sầu riêng vẫn đảm bảo cho thu nhập cao, lợi nhuận lớn nhưng vẫn khiến nông dân cảm thấy nguy cơ khủng hoảng thừa.

Kể từ cuối tháng 8, sầu riêng xuất khẩu ở Đăk Lăk bước vào chính vụ. Từ khi vươn lên thành ngành hàng nghìn tỷ, sầu riêng đã trở thành hướng phát triển mới của bà con nơi đây.

Cũng chính vì được mùa, được giá, những năm qua khi sầu riêng liên tục phá kỷ lục về giá bán, đạt đến hơn 90.000 đồng/kg vào cuối vụ năm ngoái. Nhưng đến năm nay, những lo âu đã bắt đầu xuất hiện khi quy mô diện tích vườn tăng, giá bán lại giảm chỉ còn bằng một nửa, thấp hơn nhiều so với cùng kỳ 2018.

Dù trời mưa, những chuyến xe công nông, máy cày, xe máy 2 sọt chở sầu riêng vẫn kìn kìn chở tới các cơ sở thu mua, được mở dọc theo Quốc lộ 26, địa phận xã Ea Kênh và Ea Yông, huyện Krông Păk. Phía trong các cơ sở, các nhân viên chia thành từng tốp, người thì cầm cán dao, gõ từng trái sầu riêng để thẩm định độ già của trái, người thì cầm bình sơn, bút sơn đánh dấu, rồi mới chuyển vào khu vực chờ cân.

Anh Nguyễn Đình Toàn một thương lái mang sầu riêng đến nhập cho đại lý cho biết, giá sầu riêng vụ này thấp hơn năm ngoái rất nhiều mà việc thu mua, tuyển lựa cũng rất khắt khe.

“Loại sầu riêng da xanh giá cao nhất năm nay cũng chỉ được 42.000 đồng/kg hoặc hơn chút đỉnh. Sầu riêng loại da lút không phun thuốc giá có 39.000 đồng/kg và sầu riêng nào phun thuốc họ không mua. Mọi năm bao nhiêu sầu riêng đưa đến họ mua hết bấy nhiêu, năm nay họ xem xét kĩ càng và muốn bán được rất khó khăn”, anh Toàn cho hay.

Chính vì giá bán sầu riêng năm nay chưa bằng 60% trung bình vụ trước và chỉ bằng 40% giai đoạn cuối vụ, đa số nông dân ở vùng trọng điểm sầu riêng Ea Kênh và Ea Yông, huyện Krông Păk vẫn đang niêm vườn cây.

Anh Y Vem Niê ở buôn Yông 1, xã Ea Yông cho biết, năm ngoái gia đình bán ngay từ đầu vụ với giá 60.000 đồng/kg, sau đó đó đã phải hối tiếc vì giá lên tới 70.000 rồi cao nhất là 97.000 đồng/kg. Bởi vậy năm nay, anh sẽ cố đợi đến khi giá cao hơn mới bán, dù khi trái chuyển sang giai đoạn chín cây sẽ bị giảm trọng lượng.

“Năm ngoái sầu riêng nhà trồng bán được hơn 10 tấn với giá 60.000 đồng/kg. Năm nay cũng đã có thương lái đến vườn hỏi mua nhưng họ chỉ trả giá có 42.000 đồng/kg nên gia đình chưa bán. Gia đình sẽ đợi đến cuối tuần hoặc tuần sau chờ giá lên, trái nào chín đành bán hàng chín và như thế sẽ thiệt vì hàng chín so với cắt trên cây giá giảm hơn”, anh Nie chia sẻ.

Theo ông Trần Thành Vinh, Chủ tịch UBND xã Ea Kênh, huyện Krông Pắk, năm nay diện tích sầu riêng kinh doanh ở xã tăng gấp 5 lần so với vụ 2018, do có 400 ha nữa bắt đầu cho thu hoạch. Ông Vinh cho rằng, việc giá sầu riêng khá thấp ở thời điểm hiện tại không phải do vấn đề cung cầu.

Thực tế theo ông Vinh, thương lái luôn nêu khó khăn ở thị trường Trung Quốc để mua giá thấp ở đầu vụ. Như năm ngoái, giá khởi điểm chỉ có 55.000 - 60.000 đồng/kg nhưng cuối vụ tăng tới 91.000 đồng/kg. Để người trồng sầu riêng không bị ép giá, các xã có sầu riêng ở Krông Păk đều có những tổ công tác liên ngành, trực suốt ngày đêm xử lý kịp thời các biểu hiện tiêu cực.

“Những năm trước đã có tình trạng ép cấp, ép giá, đầu gấu, bảo kê thu mua sầu riêng nhưng sau đó xã đã báo cáo lên huyện và phối hợp với lực lượng công an thành lập các tổ công tác, thông báo tới tất cả các hộ trồng sầu riêng. Nếu thấy biểu hiện tiêu cực, người dân sẽ gọi theo đường dây nóng cho lực lượng công an. Từ năm 2017 đến hết năm 2018, tình trạng ép cấp, ép giá, đầu gấu, bảo kê đã tuyệt đối không còn. Năm nay xã vẫn tiếp tục lên kế hoạch kiểm soát về nhân hộ khẩu, đăng ký kinh doanh… nếu có bất kỳ dấu hiệu nào về ép cấp, ép giá, đầu gấu, bảo kê… xã sẽ xử lý kịp thời”, ông Vinh khẳng định.

Krông Păk là huyện có nhiều sầu riêng đang kinh doanh nhất tỉnh Đắk Lắk. Năm ngoái, diện tích này khoảng 1.000 ha nhưng năm nay tăng thêm khoảng 500 ha, cho tổng sản lượng hơn 20.000 tấn. Cùng với tăng diện tích, sầu riêng ở Đắk Lắk còn liên tục tăng giá trong những năm qua, từ mức chỉ dưới 30.000 đồng/kg đã tăng lên tới hơn 90.000 đồng/kg vào cuối vụ 2018.

Vụ sầu riêng 2019 này là lần đầu tiên trái sầu riêng quay đầu giảm giá. Dù mức giá hiện tại vẫn đảm bảo cho thu nhập cao, lợi nhuận lớn nhưng vẫn khiến nông dân cảm nhận được nguy cơ khủng hoảng thừa. Cảm nhận này càng rõ ràng khi ở tỉnh rộ lên phong trào nhà nhà trồng sầu riêng; tốc độ tăng diện tích sầu riêng từ 2017 trở lại đây, cao gấp 3 lần so với giai đoạn trước đó.