Giá hành tím tăng sốc ở châu Á

Từ Kathmandu (Nepal) cho đến Colombo (Sri Lanka), giá hành tím đang tăng sốc sau khi Ấn Độ cấm xuất khẩu loại củ gia vị này.

Theo hãng tin Reuters, lệnh cấm xuất khẩu hành tím của Ấn Độ được áp dụng từ ngày 29-9 do sản lượng hành tím của nước này giảm mạnh vì những thiệt hại nặng nề bởi lượng mưa quá lớn đến muộn vào cuối mùa mưa. Ấn Độ là nước xuất khẩu hàng tím lớn nhất thế giới, cung cấp cho thị trường toàn cầu hơn 2,4 triệu tấn với giá trị 514,3 triệu đô la Mỹ vào năm ngoái.

Trong tuần qua, giá hành tím tăng chóng mặt tại Ấn Độ cũng như ở nhiều nước châu Á vốn đang phụ thuộc vào nguồn cung hành tím từ Ấn Độ như Bangladesh, Sri Lanka, Nepal, Pakistan... Các món ăn truyền thống như cà ri gà của Pakistan, cơm gà biryani của Bangladesh hay món sambar (súp đậu lăng) của Ấn Độ đều sử dụng nhiều hành tím.

Giá hành tím ở nhiều thành phố tại Ấn Độ đã tăng gấp đôi, gấp ba trong vài tuần qua, từ mức 60 rupee lên 100 rupee (32.500 đồng)/kg.

Đối với nhiều người tiêu dùng Ấn Độ, giá hành tím tăng cao là vấn đề nhạy cảm giữa lúc nền kinh tế Ấn Độ đang trong cơn khó khăn.

Người tiêu dùng ở Nepal, nước nhập khẩu 168.000 tấn hành tím từ Ấn Độ trong năm ngoái, cũng đang méo mặt vì giá hành tím tăng quá cao. Chị Seema Pokharel, một người nội trợ ở Kathmandu, thủ đô Nepal, nói: “Giá hành tím tăng nhanh khủng khiếp, tăng hơn gấp đôi trong tháng qua”.

Nhiều nước ở khu vực Nam Á bao gồm Bangladesh đang phải chuyển sang mua hành tím từ Myanmar, Ai Cập, Thổ Nhĩ Kỳ và Trung Quốc để bổ sung nguồn cung bị thiếu hụt. Song những nỗ lực này vẫn không thể lấp khoảng trống nguồn cung từ Ấn Độ.

Mohammad Idris, một thương nhân buôn hành tím ở Dhaka, thủ đô của Bangladesh, cho biết tìm kiếm nguồn cung hành tím thay thế từ những nơi khác cũng khiến các nhà nhập khẩu đau đầu vì chắc chắn chi phí sẽ cao hơn do khoảng cách vận chuyển xa hơn so với Ấn Độ.

“Hành tím đang tăng giá ở châu Á và châu Âu. Các nước xuất khẩu hành tím khác đang tận dụng lệnh cấm xuất khẩu của Ấn Độ để chào giá bán cao hơn”, Mohammad Idris nói.

Người dân xếp hàng mua hành tím trợ giá ở Dhaka, Bangladesh hôm 2-10. Ảnh: AFP

Tại Dhaka, người tiêu dùng giờ đây phải trả 120-130 taka (33.000-36.000 đồng) để mua một kg hành tím, cao gấp đôi so với cách đây nửa tháng và tăng 700% so với cách vài tháng.

Một người buôn bán rau củ trên đường phố Dhaka cho biết nhiều người tiêu dùng đang giận dữ vì giá hành tím tăng quá sốc, đến mức một vài người vì quá nóng giận đã gọi người bán rau củ là “quân ăn cướp”. Để tránh cơn thịnh nộ của người tiêu dùng, nhiều người bán rau củ phải ngưng bán hành tím.

Để giải quyết cơn khủng hoảng nguồn cung hành tím, chính phủ Bangladesh đã bán hành tím trợ giá thông qua Công ty Thương mại nhà nước Bangladesh (TCB) nhưng vẫn không đáp ứng đủ nhu cầu.

“Chúng tôi đang cân nhắc tất cả các phương án khả dĩ để nhập khẩu hành tím. Mục tiêu của chúng tôi là nhập khẩu trong thời gian ngắn nhất có thể”, Humayun Kabir, người phát ngôn TCB nói.

Nếu Bangladesh mua hành tím từ các nhà cung cấp khác như Ai Cập và Trung Quốc, thời gian vận chuyển sẽ mất từ 25-30 ngày so với thời gian chỉ vài ngày nếu nhập khẩu từ Ấn Độ.

G Rajendran, Chủ tịch Hiệp hội Các nhà kinh doanh và nhập khẩu thực phẩm thiết yếu của Sri Lanka cho biết nhu cầu tìm kiếm nguồn cung hành tím thay thế rất lớn và Sri Lanka đã đặt hàng mua hành tím từ Ai Cập và Trung Quốc. Tại Sri Lanka, giá hành tím tăng 50% trong tuần qua, lên mức 280-300 rupee Sri Lanka (36.000-38.000 đồng)/kg.

Một số nước khác như Malaysia, nước nhập khẩu hành tím lớn thứ hai của Ấn Độ, không có nhiều phương án để đối phó. Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp Malaysia, Sim Tze Tzin, hy vọng lệnh cấm xuất khẩu của Ấn Độ chỉ là tạm thời.

Tuy nhiên, ngay cả Ấn Độ cũng đang nhập khẩu hành tím từ Ai Cập để bình ổn giá trong nước. Vì vậy, Ajit Shah, Chủ tịch Hiệp hội Các nhà xuất khẩu hành tím ở Mumbai (Ấn Độ), cho rằng giá hành tím sẽ khó giảm trước khi vụ mùa gieo trồng từ mùa hè được thu hoạch vào giữa tháng 11 này.

Ajit Shah nói: “Nguồn cung hành tím sẽ vẫn hạn chế ở châu Á cho đến khi Ấn Độ nối lại xuất khẩu”.

Nhiều người tiêu dùng ở các nước châu Á buộc phải hạn chế sử dụng hành tím. “Tôi từng mua 5kg hành tím cho cả gia đình 5 người nhưng giờ đây chỉ mua 3kg vì giá cao. Những người buôn đang bán hành tím tồn kho với giá cao gấp đôi. Điều này thật điên rồ”, Afroza Mimi, một người nội trợ ở Dhaka, Bangladesh, nói.