Giá đấu thầu thuốc là 'ác mộng của bệnh viện'

Theo một số đại biểu Quốc hội ngành Y, đấu thầu thuốc là cơn ác mộng của các bệnh viện vì phải chọn sản phẩm có giá rẻ nhất, chứ không phải chất lượng tốt nhất.

Chiều 7/11, Quốc hội thảo luận tại tổ về dự thảo Luật Đấu thầu sửa đổi. Ở tổ TP HCM, Tiến sĩ Dược học, đại biểu Phạm Khánh Phong Lan (nguyên phó giám đốc Sở Y tế TP HCM) đề xuất dự luật thiết kế chương riêng về đấu thầu thuốc, vật tư, trang thiết bị y tế theo hướng đơn giản, đảm bảo chất lượng.

Theo bà Phong Lan, bác sĩ chắc chắn biết chọn thuốc nào tốt nhất cho bệnh nhân, bao gồm tác dụng tốt và giá hợp lý. Nhưng khi các bệnh viện đấu thầu, thì thường phải lấy giá rẻ nhất. "Thậm chí, có nơi đã đấu thầu xong thuốc bảo hiểm y tế với mức giá rất rẻ. Nhưng một hai tháng sau, có nơi mua được thuốc giá rẻ hơn, thì bên bảo hiểm quay ngoắt, thanh toán giá rẻ nhất đó", bà Lan nói.

Vì vậy, bà đề nghị cơ quan soạn thảo khi sửa Luật Đấu thầu cần quy định các cơ quan tôn trọng kết quả đấu thầu; không lấy giá trúng thầu thuốc của năm trước làm giá kế hoạch cho năm sau. Chính phủ cũng cần làm rõ tại sao "đấu thầu đang là cơn ác mộng chung của các bệnh viện".

Chung quan điểm, bác sĩ Nguyễn Tri Thức (Giám đốc Bệnh viện Chợ Rẫy TP HCM) kể, có lần bệnh viện đấu thầu túi nước tiểu, một đơn vị hồ sơ đẹp, giá rẻ, nhưng khi dùng thông tiểu bệnh nhân thì bị hỏng. Sau đó, bệnh viện phải lập hội đồng để xác định túi đó không dùng được, và phải đấu thầu lại 4-5 lần mới chọn được đơn vị mới.

"Cần có quy định lấy ý kiến của hội đồng thuốc điều trị và hội đồng khoa học kỹ thuật khi đấu thầu", bác sĩ Nguyễn Tri Thức đề xuất.

Ông nói, ngành y có ba danh mục chính là thuốc, vật tư tiêu hao, trang thiết bị y tế. Nhóm vật tư tiêu hao gồm các loại vật tư đi theo máy móc hoặc găng tay, que dẫn đường cho các ca mổ... cần số lượng rất lớn, nhưng quy định hiện hành về mua sắm, đấu thầu chưa cụ thể.

Bộ Y tế đang nghiên cứu xây dựng Luật đấu thầu trang thiết bị y tế, nhưng cần thời gian. Vì vậy, bác sĩ Thức đề nghị khi sửa Luật Đấu thầu, Chính phủ nên thiết kế chương riêng về đấu thầu thuốc, trang thiết bị y tế và vật tư tiêu hao để giải quyết kịp thời khó khăn cho ngành y.

Bác sĩ Nguyễn Tri Thức phát biểu tại tổ TP HCM. Ảnh: Media Quốc hội

Theo Giám đốc Bệnh viện Chợ Rẫy, quy định hình thức chỉ định thầu càng chi tiết càng tốt. Hình thức này cũng cần mở rộng, không chỉ lúc bất khả kháng, cấp cứu mà còn với trường hợp cấp bách. Ví dụ, qua dịch Covid-19, năng lực nhiều công ty vệ sinh bệnh viện đi xuống nên bị rớt thầu. Trong khi bệnh viện không thể một ngày không dọn dẹp, lau chùi. Trường hợp này cũng phải coi là cấp bách, được chỉ định thầu.

Hiệu trưởng Cao đẳng Y tế Thái Bình, đại biểu Nguyễn Thu Dung cũng cho rằng, thuốc - vật tư y tế nếu coi mặt hàng thông thường, áp dụng Luật Đấu thầu sẽ khó thực hiện, vì thuốc giá tốt chưa chắc đã tốt. Trong khi bệnh nhân nếu không được điều trị thuốc tốt ngay từ đầu sẽ kéo dài thời gian điều trị, và có thể kháng thuốc. "Nên coi thuốc, vật tư y tế là hàng hóa đặc biệt trong áp dụng luật đấu thầu", bà Dung nói.

Theo đại biểu Lê Hữu Trí (Phó đoàn Khánh Hòa), nếu chỉ quy định chỉ định thầu cho mua sắm thuốc, vật tư y tế phòng chống dịch trong trường hợp khẩn cấp thì chưa bao quát. Thực tế nhiều loại thuốc chờ đấu thầu sẽ không đáp ứng nhu cầu khám chữa bệnh. Vì vậy, ông cũng cho rằng cần mở rộng chỉ định thầu để ngành y mua đủ thuốc, hóa chất điều trị.

Đại biểu Lê Văn Khảm (Thường trực Ủy ban Xã hội) gợi ý, để mua được thuốc với chất lượng tốt, trong hồ sơ mời thầu có thể quy định về xuất xứ hàng hóa là quốc gia, vùng lãnh thổ, hoặc theo khu vực như ASEAN, OECD hoặc G7.

"Cần có một số trường hợp đặc biệt, như thuốc chỉ có một hãng sản xuất, hoặc thuốc có rất ít nhà sản xuất mà cần mua với số lượng lớn, thì cần đàm phán được giá tốt nhất", ông nói.

Dự án luật Đấu thầu sửa đổi được Chính phủ trình xin ý kiến Quốc hội lần đầu tại kỳ họp thứ 4 đang diễn ra. Dự kiến, Quốc hội sẽ xem xét thông qua luật vào kỳ họp thứ 5 giữa năm sau.