Fed có thể sớm thu hẹp QE vì lạm phát

Việc lạm phát tại Mỹ tăng nóng hơn dự kiến của Fed có thể khiến cơ quan này đẩy nhanh hơn thời gian thảo luận về việc thu hẹp chương trình mua trái phiếu khổng lồ của mình.

Lạm phát tăng vọt

Số liệu vừa được công bố hôm thứ Sáu tuần trước cho thấy, chỉ số giá tiêu dùng cá nhân (CPE) - một thước đo lạm phát ưa thích của Fed - tăng tới 3,6% trong tháng 4 so với một năm trước đó, mức tăng lớn nhất kể từ năm 2008. Số liệu được công bố trước đó cũng cho thấy, chỉ số giá sản xuất tăng 6,2% trong tháng 4 so với một năm trước, mức cao nhất trong dữ liệu từ năm 2010.

Trên thực tế các quan chức Fed cũng đã cảnh báo về việc giá cả có thể bật tăng sau khi nền kinh tế được mở cửa trở lại do nhu cầu phục hồi mạnh sau quá trình bị kìm hãm, trong khi nguồn cung không theo kịp. Mặc dù cho rằng tình trạng này chỉ là tạm thời, tuy nhiên các quan chức của Fed cũng lo ngại những phản ứng chậm chạp từ phía cung của nền kinh tế có thể dẫn đến việc lạm phát tăng cao trong vài quý và điều đó có thể ảnh hưởng đến tâm lý lạm phát của người tiêu dùng.

Trong khi nhiều nhà sản xuất cũng thừa nhận do không rõ ràng về tương lai nên việc bổ sung thêm năng lực mới là không có ý nghĩa. Đơn cử như các nhà sản xuất thép của Mỹ đang hưởng lợi nhuận khủng nhờ giá thép ở mức cao kỷ lục. Nhưng điều này không khuyến khích các công ty công bố kế hoạch xây dựng thêm nhà máy và thuê thêm công nhân.

Các dấu hiệu về áp lực chi phí đang nổi lên cũng đang phát triển ở khía cạnh lao động. Báo cáo chỉ số chi phí việc làm quý đầu tiên của Bộ Lao động cho thấy mức tăng lương hàng quý lớn nhất cho công nhân tại các công ty kể từ năm 2003.

Đáng quan ngại hơn, Michael Weber - nhà kinh tế của Trường Kinh doanh Booth thuộc Đại học Chicago cũng cho biết, đối với các hộ gia đình, tác động của việc giảm bớt tâm lý lạm phát ít rõ ràng hơn nhiều.

Weber cho biết, các hộ gia đình thường cảm nhận về giá tăng hơn là khi chúng giảm. Cho đến khi đại dịch xảy ra, lạm phát ở mức thấp và ổn định đến mức các hộ gia đình đơn giản là không chú ý nhiều. Bây giờ, với giá cả hàng hóa và dịch vụ tăng lên, họ có thông tin mới và rủi ro là họ bắt đầu hình thành những kỳ vọng mới. “Nếu trong trường hợp các công ty và hộ gia đình tăng kỳ vọng lạm phát, thì lạm phát thực tế sẽ theo đó”, Weber nói.

Sớm thu hẹp QE

“Lạm phát sẽ ở mức 2,5% hoặc cao hơn trong năm nay - chủ yếu là tạm thời - nhưng lạm phát cũng có thể trên 2% trong năm tới”, cựu Thống đốc Fed Laurence Meyer cho biết. Các nhà kinh tế tham gia cuộc khảo sát của Bloomberg ước tính PCE sẽ tăng 2,5% vào năm 2021 - cao hơn khoảng một điểm phần trăm so với các quan chức Fed ước tính một năm trước.

Theo Meyer, các nhà quản lý cần tránh để kỳ vọng lạm phát tăng cao bởi nếu điều đó xảy ra, việc đảo ngược là không hề dễ dàng.

Lạm phát tăng nóng hơn dự kiến của Fed có thể khiến cơ quan này đẩy nhanh hơn thời điểm thảo luận về việc thu hẹp chương trình mua tài sản khổng lồ của mình. Cả hai Phó chủ tịch Fed là Randal Quarles và Richard Clarida đều tuyên bố trong tuần trước rằng, các nhà hoạch định chính sách có thể bắt đầu cuộc thảo luận về vấn đề này tại “các cuộc họp sắp tới”. Phó chủ tịch Fed Richard Clarida gọi báo cáo giá tiêu dùng của tháng Tư là một “bất ngờ khó chịu”.

“Chúng tôi sẽ thảo luận về việc thu hẹp (chính sách nới lỏng)”, Chủ tịch Fed San Francisco Mary Daly cho biết trong một cuộc phỏng vấn với CNBC vào ngày 25/5 nhưng ông cũng cảnh báo rằng Fed không có kế hoạch làm bất cứ điều gì hiện tại.

Việc các quan chức Fed công khai nói về việc thu hẹp chương trình mua tài sản là một sự thay đổi đáng ngạc nhiên bởi vì chỉ một tháng trước, Powell còn nghi ngờ rằng lạm phát thực tế hoặc lạm phát kỳ vọng rất khó có thể tăng cao do “thị trường lao động vẫn có sự sụt giảm đáng kể”.

Theo các nhà phân tích, sự chuyển hướng nhanh chóng của các quan chức Fed đang chứng minh quan điểm của cựu Chủ tịch Alan Greenspan rằng quản lý rủi ro là điều cần thiết vì cấu trúc của nền kinh tế luôn thay đổi. Mua tài sản là công cụ linh hoạt nhất mà Fed có hiện tại vì chúng có thể được điều chỉnh dần dần khi cần thiết. Trong khi tăng lãi suất, hiện đang gần bằng 0, là một quyết định quan trọng hơn nhiều.

Cựu Thống đốc Fed Laurence Meyer cho biết sẽ có một “cuộc thảo luận nghiêm túc” về thời gian thu hẹp chương trình mua tài sản. “Họ không thể tăng lãi suất trước trong khuôn khổ mới, nhưng họ có thể thu hẹp chương trình mua tài sản trước”, ông nói, đề cập đến sự thay đổi chính sách của Fed sang mục tiêu lạm phát trung bình 2% và cam kết tập trung nhiều hơn vào thị trường lao động vốn đang bị tổn thương nghiêm trọng vì đại dịch.