Fed có thể điều chỉnh chính sách để đối phó với sự xáo trộn trên thị trường trái phiếu

Mặc dù Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) có thể không tăng lãi suất chuẩn trong nhiều năm, nhưng kỳ vọng đang gia tăng rằng họ sẽ sớm điều chỉnh chính sách để đối phó với một số biến động gần đây trên thị trường trái phiếu.

Các động thái này có thể xảy ra ngay sau cuộc họp của Ủy ban Thị trường Mở Liên bang (FOMC) diễn ra ngày 16-17/3 sắp tới, theo dự đoán của các nhà đầu tư và nhà kinh tế, những người đang theo dõi chặt chẽ các động thái gần đây và hy vọng ngân hàng trung ương sẽ giải quyết một số bất thường đang diễn ra.

Một động thái có thể xảy ra là chương trình "Operation Twist" (hoán đổi thời hạn trái phiếu) sẽ được áp dụng lần thứ ba trong lịch sử của ngân hàng trung ương này - hành động tương tự Fed đã thực hiện lần gần nhất cách đây khoảng một thập kỷ, trong giai đoạn thị trường náo loạn khi diễn ra cuộc khủng hoảng nợ châu Âu.

Động thái khác có thể là tăng lãi suất các khoản tiền gửi dự trữ bắt buộc, đồng thời Fed cũng có thể điều chỉnh lãi suất đối với hoạt động repo qua đêm trên thị trường trái phiếu.

Cơ chế hoạt động của Operation Twist liên quan đến việc bán các trái phiếu chính phủ kỳ hạn ngắn và mua cùng một lượng tiền đó các trái phiếu có kỳ hạn dài hơn. Mục tiêu là tăng lợi suất ngắn hạn và giảm lợi suất với kỳ hạn dài hơn, do đó làm phẳng đường cong lợi suất.

Fed đã thực hiện chương trình này trong năm 2011 và năm 1961; một thành viên thị trường am tường hoạt động của Fed cho biết các quan chức ngân hàng trung ương đã liên lạc với các thành viên thị trường lớn để đánh giá nhu cầu can thiệp.

'Chính sách hoàn hảo'

Lợi tức trái phiếu kho bạc Mỹ dài hạn đã tăng trong hai tuần qua, lên mức cao chưa từng thấy kể từ trước đại dịch Covid-19. Mặc dù chúng vẫn chưa ở mức đỉnh trong lịch sử, nhưng các thị trường vẫn lo ngại về tốc độ gia tăng.

Việc thực hiện chương trình Operation Twist có thể giúp xoa dịu cảm giác lo lắng trước đợt tăng lãi suất ​​trái phiếu kỳ hạn 5 năm gần đây. Trong khi việc chuyển đổi kỳ hạn trái phiếu nắm giữ với giá trị mua và bán bằng nhau có nghĩa là bảng cân đối kế toán 7,5 nghìn tỷ USD vốn đã cồng kềnh của Fed sẽ không mở rộng thêm.

"Fed đang đồng thời mất kiểm soát cả lợi suất trái phiếu ngắn hạn và dài hạn trên đường cong lợi suất vì những lý do khác nhau”, Mark Cabana, chiến lược gia lãi suất tại Bank of America Global Research, cho biết trong một bản tin gửi khách hàng. “Với Operation Twist, bán trái phiếu kỳ hạn ngắn đồng thời với mua kỳ hạn dài hơn, là đơn thuốc chính sách hoàn hảo cho Fed, theo quan điểm của chúng tôi”.

Cabana cho biết động thái này có thể coi là "giết ba con chim bằng một viên đá". Cụ thể, nó làm tăng lãi suất trái phiếu kỳ hạn ngắn, ổn định lợi suất trái phiếu kỳ hạn dài và không mở rộng bảng cân đối kế toán, và qua đó để các ngân hàng nắm giữ nhiều tiền hơn.

“Chúng tôi tin rằng không có lựa chọn chính sách khác đối với bảng cân đối kế toán hiện nay của Fed mà có thể giải quyết từng vấn đề nói trên một cách hiệu quả”, ông viết. “Chắc chắn là, Fed sẽ hoán đổi để giải quyết các vấn đề của thị trường chứ không phải các thách thức kinh tế”.

Thật vậy, Fed đang đối mặt những áp lực đang tăng lên vì lợi suất trái phiếu tăng phản ánh nền kinh tế đang trên đà phát triển và kỳ vọng lạm phát gia tăng hướng tới mục tiêu 2% của ngân hàng trung ương.

Tuy nhiên, các biến động hiện nay cho thấy một số vấn đề đối với Fed mà phiên đấu thầu trái phiếu kỳ hạn 7 năm yếu kém vào tuần trước đã minh chứng. Fed cần các cuộc đấu giá trái phiếu diễn ra tốt đẹp vì nguồn cung đang tăng vọt do chính phủ liên bang đang đứng trước khả năng ​​sẽ phải chấp nhận thâm hụt ngân sách ít nhất 2,3 nghìn tỷ đô la trong năm nay.

Các nhà đầu tư có xu hướng tránh xa các trái phiếu có thời hạn dài trong thời kỳ lạm phát vì lãi suất của chúng không thể theo kịp đà mất giá và khiến trái chủ bị "ăn vào tiền gốc". Đó là lý do tại sao Cabana kỳ vọng Fed sẽ huy động 80 tỷ đô la mỗi tháng bằng trái phiếu kho bạc và sử dụng số tiền này để mua trái phiếu có thời hạn từ trên 4 năm rưỡi.

Các thành viên FOMC tại cuộc họp tháng 11 đã thảo luận về kỳ vọng của thị trường rằng ngân hàng trung ương sẽ kéo dài thời gian mua tài sản của mình. Các thành viên đã tán thành “việc xem xét cẩn trọng và liên tục” cơ cấu trái phiếu nắm giữ.

“Các thành viên tham dự lưu ý rằng Ủy ban có thể cung cấp thêm room, nếu thích hợp, bằng cách tăng tốc độ mua tài sản hoặc chuyển việc mua trái phiếu kho bạc sang những kỳ hạn dài hơn mà không cần tăng quy mô mua”, biên bản từ cuộc họp đó nêu rõ.

Tăng lãi suất tiền gửi dự trữ và repo

Có những vấn đề khác trên thị trường khiến các hành động của Fed có thể không chỉ giới hạn trong chương trình Operation Twist.

Một động thái khác mà Fed có thể thực thi là tăng lãi suất đối với tỷ lệ dự trữ bắt buộc vượt mức quy định (IOER) từ 0,1% lên 0,15%. Mặc dù về cơ bản hiện tại không có dự trữ dư thừa, do Fed giảm lãi suất dự trữ xuống mức tối thiểu trong giai đoạn cuộc khủng hoảng Covid-19, IOER đóng vai trò như một hàng rào đối với một số lãi suất ngắn hạn khác, điều này quan trọng đối với các khoản ngân quỹ trên thị trường vốn đã đã phải sử dụng để mua trái phiếu với lãi suất thực âm.

“Về cơ bản, Fed phải thiết lập được việc tăng lợi suất sàn trong nền kinh tế Mỹ, để giữ cho những nguồn quỹ cần lợi nhuận có thể tồn tại”, Christopher Whalen, cựu lãnh đạo Fed, Trưởng bộ phận Tư vấn toàn cầu của Whalen, cho biết.

Dù hiểu nguồn cơn của động thái IOER, Whalen cho biết ông ấy hoài nghi về mức độ thành công của Fed với việc triển khai chương trình hoán đổi.

“Bất kể họ có thiện chí đến đâu, những nỗ lực của họ nhằm xắp đặt lại mọi thứ đang dần làm suy yếu hệ thống”, ông nói. “Chúng ta sẽ còn trải qua một hoặc hai cuộc đấu giá tồi tệ nữa”.

Tuy nhiên, Cabana kỳ vọng Fed sẽ bắt đầu thông báo về các động thái bổ sung ngay sau tuần này. Chủ tịch Jerome Powell sẽ phát biểu vào hôm thứ Năm trong một sự kiện của Wall Street Journal và một loạt các quan chức Fed khác cũng sẽ chia sẻ quan điểm của họ trong tuần này.

Vác thị trường đang quan ngại về những điều đang diễn ra và vì vậy có khả năng sẽ hoan nghênh các động thái của Fed.

Ngoài việc thực hiện chương trình hoán đổi và điều chỉnh IOER, Brusuelas cho rằng Fed cũng sẽ tăng lãi suất repo qua đêm từ 0 lên 5 điểm cơ bản.

“Thị trường sẽ hoan nghênh việc nâng IOER cũng như bất kỳ động thái nào cho thấy Fed có ý định làm phẳng đường cong để giữ cho nền kinh tế đi đúng hướng", ông nói thêm.