Duy tình & lãnh đạo

Chỉ số cảm xúc (EQ) quan trọng đối với lãnh đạo. EQ là vừa hiểu vừa thấu. Nhận biết nhạy cảm với thay đổi cảm xúc của mình, của người. Đặc biệt nhận biết cảm xúc xong sau đó xử lý, ứng xử phù hợp theo ngữ cảnh, theo con người. Biết lắng nghe cảm xúc người khác là một năng lực quý giá.

Khó nhất đối với lãnh đạo là ra quyết định & xử lý các mối quan hệ người với người. Cả hai kỹ năng quan trọng nhất của một vị sếp sẽ bị ảnh hưởng nghiêm trọng khi ông ta bị chi phối quá nhiều bởi cảm xúc. Khi bị chi phối bởi cảm xúc lãnh đạo sẽ rơi vào hai trạng thái là định kiến & thiên vị. Định kiến là ấn tượng tiêu cực về một ai đó. Từ định kiến sinh ra cảm giác không thoải mái, tệ hơn nữa là ghét. Đáng nói là ghét vô lý nhưng vẫn ghét. Còn thiên vị ngược lại. Khi boss thiên vị, ông ta ưu ái nhân viên một cách vô lý. Biết vô lý nhưng vẫn thiên vị.

Trong quản lý hai chữ “ghét” và “yêu” là một cái bẫy. Vì đây là hai trạng thái cảm xúc cực kỳ mất cân bằng & thiếu kiểm soát. Khi đã mất cân bằng, thiếu kiểm soát sẽ dẫn đến lộn xộn trong đối nhân xử thế, gây bất bình mất đoàn kết. Ở các tổ chức lớn hay nhỏ, mỗi khi lãnh đạo bị cảm xúc yêu & ghét chi phối, nội bộ dễ có sóng ngầm chuyện đương nhiên. Văn hoá yêu ghét là nguyên nhân của mọi sự đi xuống. Không sớm thì muộn.

Có ai đó đã nói rằng người Việt là một dân tộc duy tình. Ý kiến cá nhân tôi thấy đúng. Tôi không bàn đến cuộc sống, vì yêu ghét là chuyện con người khó nói. Nhưng trong quản lý và công việc, duy tình là một điểm yếu. Tôi từng gặp khá nhiều ở doanh nghiệp Việt Nam các ông chủ rất hay dính bẫy duy tình. Chính vì bị yêu ghét chi phối nên họ thường rơi vào hai mẫu người lãnh đạo phổ biến là hoặc người độc tài & hoặc người luỵ tình. Các quản lý cấp trung phía dưới họ, kể cả những người được yêu, cũng bị cảm giác lo lắng, thiếu tự tin khi làm việc với boss. Đơn giản là khi luỵ tình, cảm xúc lên xuống bất thường khó định đoán trước được.

Boss nào đang yêu ai và ghét ai thì cũng xem chuyện đó là bình thường thôi. Đừng xua đuổi hay lảng tránh cực đoan với cảm xúc. Nhưng cũng đừng để nó lũng loạn ảnh hưởng đến công việc. Nhận biết cảm xúc và điều chỉnh mới là điều cần làm. Sống tình cảm. Nhưng không duy tình.