Đường sắt Cát Linh - Hà Đông đội vốn, chậm tiến độ, xấu, mất thẩm mỹ

Trong suốt nhiều năm qua, chúng ta đã liên tục chê (chửi, lên án) tuyến đường sắt Cát Linh - Hà Đông đội vốn, chậm tiến độ, xấu, “chỉ có 13 km đường sắt trên cao mà làm mất 10 năm”, “ai đời 12 lần lỡ hẹn”, “đội vốn lên gấp 2 lần”, “tôi không tin Trung Quốc, đừng bao giờ giao dự án nào cho Trung Quốc, hãy giao cho Nhật, Châu Âu, đắt gấp đôi cũng được”…. Tôi tạm trích một số lời chê dự án Cát Linh - Hà Đông”.

Các lời chê đó đều đúng cả, chả chật tý nào. Tuy nhiên để có cái nhìn rộng mở hơn, tôi xin mời các bạn xem bảng thống kê về 3 dự án đường sắt đô thị (metro) Cát Linh - Hà Đông, Nhổn - Ga Hà Nội và Bến Thành - Suối Tiên ở dưới bài viết này.

Chậm tiến độ

Đúng, Cát Linh - Hà Đông chậm tiến độ, thời hạn đưa vào vận hành bị lùi đi lùi lại 12 lần, thời gian thi công và đưa vào vận hành chính thức là 10 năm. Chê rất trúng. Thế nhưng tuyến Nhổn - Ga Hà Nội lại mất những 15 năm (theo kế hoạch dự kiến tháng 7 này vận hành chính thức), còn tuyến Bến Thành - Suối Tiên lại mất những 17 năm (theo kế hoạch dự kiến tháng 10 này vận hành chính thức).

Riêng Nhổn - Ga Hà Nội mới thi công 8,5 km đi nổi, còn 4 km đi ngầm chưa hề thi công nên thời gian chắc chắn phải thêm dăm bẩy năm nữa.

Vậy là Đức, Pháp, Nhật cũng chậm tiến độ, cũng lỡ hẹn nhiều lần, cũng thi công lâu, mà tính chi tiết thì còn chậm hơn, lâu hơn cơ.

Đội vốn

Đúng, Cát Linh Hà Đông đội vốn, đội từ 8.770 tỷ đồng lên 18.002 tỷ đồng, số vốn đội lên là 9.232 tỷ đồng (đội vốn 105,3%). Chê rất trúng. Thế nhưng tuyến Nhổn - Ga Hà Nội cũng đội vốn từ 18.408 tỷ đồng lên 34.826 tỷ đồng, số vốn đội lên là 16.418 tỷ đồng (đội 89,2%), còn tuyến Bến Thành - Suối Tiên đội vốn từ 17.000 tỷ đồng kên 47.000 tỷ đồng, số vốn đội lên là 30.000 tỷ đồng (đội 176.5%).

Riêng Nhổn - Ga Hà Nội vì tuyến ngầm chưa thi công lên số vốn đội khả năng lớn là chưa phải con số cuối cùng.

Vậy là Đức, Pháp, Nhật cũng đội vốn, mà tính chi tiết thì còn đội vốn nhiều hơn nhiều đấy.

Xấu, đẹp

Riêng về thẩm mỹ, xấu đẹp thì rõ ràng tuyến Cát Linh - Hà Đông rất xấu, nhìn rất mất thẩm mỹ, rất nhức mắt, làm xấu đi bộ mặt đô thị Hà Nội, rất khó để khắc phục hoặc muốn khắc phục cho đẹp lên một chút thì cũng tốn cũng kha khá tiền.

Vậy bài học rút ra là gì?

Nhật, Đức, Pháp, Trung Quốc đều chậm tiến độ và đội vốn, thậm chí Nhật, Đức, Pháp còn chậm tiến độ nhiều hơn, đội vốn nhiều hơn. Vậy phải chăng lỗi là ở người Việt chúng ta, chúng ta chưa được chuẩn bị kỹ kiến thức về đường sắt đô thị, về metro để đủ kiến thức phê duyệt dự án, phê duyệt thiết kế; năng lực quản lý dự án của chúng ta chưa tốt, chưa chuyên nghiệp?

Nếu vậy thì việc phê phán, chấn chỉnh các nhà thầu thôi chưa đủ, chúng ta phải xem lại chính chúng ta để các dự án đường sắt đô thị sau chúng ta làm tốt hơn, tiến độ nhanh hơn, vốn đội ít hơn, chất lượng và thẩm mỹ tốt hơn.

Tạm dừng ở đây. Bài tiếp theo sẽ bàn về thẩm mỹ của tuyến Cát Linh - Hà Đông.