Dư thanh khoản, có thể sẽ thêm “làn sóng” cắt giảm lãi suất ngân hàng

Việc điều chỉnh lãi suất huy động là để giảm chi phí đầu vào, rất có thể thời gian tới sẽ có thêm làn sóng cắt giảm lãi suất cho vay trên diện rộng.

Từ đầu tháng 7, một loạt các ngân hàng lớn không chỉ hạ lãi suất huy động mà còn giảm mạnh lãi suất cho vay. Trong đó, một số ngân hàng thương mại Nhà nước đã đồng loạt giảm tiếp lãi suất cho vay ở mức từ 0,2-0,5%, đối với 5 lĩnh vực ưu tiên theo quy định tại Thông tư 39/2016/TT-NHNN của Ngân hàng Nhà nước (NHNN). Lãi suất huy động cũng được giảm đối với tất cả các kỳ hạn, mức giảm từ 0,1 - 0,5%/năm.

Bên cạnh đó, các ngân hàng thương mại cổ phần lớn nhỏ trong hệ thống, kể cả những ngân hàng có "truyền thống" lãi suất cao trước đó cũng điều chỉnh giảm lãi suất huy động từ đầu tháng 7, mức giảm áp dụng với cả đồng Việt Nam lẫn ngoại tệ.

Theo Công ty Cổ phần chứng khoán KB Việt Nam (KBSV), việc cả hệ thống ngân hàng đồng loạt điều chỉnh giảm lãi suất huy động khi không có hiệu lệnh chung của Ngân hàng Nhà nước (NHNN) được lý giải là do thanh khoản tiếp tục duy trì trạng thái dư thừa mạnh.

Đơn vị này cũng cho rằng, vốn đầu ra bị tắc nghẽn do tín dụng trong 6 tháng đầu năm tăng trưởng thấp dưới ảnh hưởng của dịch Covid-19, trong khi từ tháng 4 đến nay có một lượng lớn tín phiếu NHNN đáo hạn. Do đó, lãi suất liên ngân hàng trong tháng 6 đã giảm tiệm cận về 0% trong khi dòng tiền chuyển hướng sang đầu tư trái phiếu chính phủ (TPCP) giúp lượng phát hành TPCP của Kho bạc Nhà nước trong tháng 6 lớn nhất trong 1 năm gần đây.

Động thái này cũng giúp cho ngân hàng cắt giảm chi phí vốn để hỗ trợ doanh thu, đồng thời, bảo vệ biên lãi thuần (NIM) khỏi sự suy giảm mạnh khi lãi suất cho vay bị áp lực giảm để hỗ trợ khách hàng vượt qua khó khăn do ảnh hưởng của dịch bệnh Covid-19.

Cũng theo KBSV, xu hướng mặt bằng lãi suất huy động trong thời gian tới nhiều khả năng sẽ tăng nhẹ nếu tín dụng hồi phục. Điều này phụ thuộc vào 3 yếu tố chính: tốc độ tăng trưởng tín dụng trong 6 tháng cuối năm; chính sách điều hành của NHNN; lộ trình siết tỉ lệ huy động ngắn cho vay trung và dài hạn có hiệu lực vào tháng 10/2020.

Trong kịch bản cơ sở, KBSV cho hay, lãi suất huy động vẫn sẽ tăng nhẹ trong nửa cuối năm khi tăng trưởng tín dụng được kỳ vọng sẽ hồi phục và lộ trình siết tỉ lệ huy động ngắn cho vay trung và dài hạn có hiệu lực vào tháng 10/2020, có thể sẽ đẩy mạnh mức độ cạnh tranh về tiền gửi và làm đảo chiều xu hướng lãi suất tiền gửi đang giảm.

Theo nhận định của chuyên gia tài chính – ngân hàng Nguyễn Trí Hiếu, trong thời gian này, các ngân hàng dư thừa thanh khoản vốn huy động vào cao hơn là tăng trưởng tín dụng. Sở dĩ tỷ lệ cho vay thấp là vì các ngân hàng hiện tại rất cẩn thận trong vấn đề cho vay, rất nhiều doanh nghiệp đang gặp khó khăn nên việc tăng trưởng tín dụng thấp hơn là tăng trưởng huy động. Do đó, các ngân hàng không cần huy động vốn với lãi suất cao nữa. Động thái đương nhiên phải làm của họ là giảm lãi suất. Khi lãi suất huy động giảm thì mới kỳ vọng có thể giảm được lãi suất cho vay.

Tình hình dịch bệnh hiện tại trên thế giới vẫn diễn biến rất phức tạp, đặc biệt ở Mỹ. Chính vì vậy, tình hình kinh tế thế giới có thể giảm về mức âm 5%, TS. Nguyễn Trí Hiếu phân tích thêm.

Xuất nhập khẩu của Việt Nam sẽ giảm, điều này tác động mạnh tới nền kinh tế của Việt Nam. Từ đó tác động tới ngành ngân hàng, tăng trưởng tín dụng giảm thấp thấp hơn so với năm ngoái là điều đương nhiên và lãi suất có thể tiếp tục giảm từ nay cho đến cuối năm.

Theo đại diện các ngân hàng, việc điều chỉnh lãi suất huy động là để giảm chi phí đầu vào và có thêm cơ hội giảm lãi suất cho vay hỗ trợ nền kinh tế. Bởi vậy rất có thể thời gian tới sẽ có thêm làn sóng cắt giảm lãi suất cho vay trên diện rộng của hệ thống ngân hàng./.