Dự án Vinamit ở Bình Dương, Phó Giám đốc Sở TNMT nói “không “mưu toan”, không “xóa sổ”...

Nhằm thông tin đa chiều, PV báo Dân Việt đã làm việc với Phó Giám đốc Sở TNMT tỉnh Bình Dương, về vụ 'toan tính', 'xóa sổ' dự án nông nghiệp của Công ty Vinamit, ở xã Phước Sang, huyện Phú Giáo.

Ngày 8/6, báo Dân Việt đã đăng bài "Bình Dương: Có toan tính "xóa sổ" dự án nông nghiệp ?". Bài báo phản ánh lo lắng của Công ty cổ phần Vinamit, trước việc Sở Tài nguyên – Môi trường (TNMT) tỉnh Bình Dương kiểm tra và đề nghị thanh tra "toàn diện" dự án của doanh nghiệp ở xã Phước Sang, huyện Phú Giáo, tiến đến thu hồi đất dự án để làm khu dân cư...

"Không có gì là "mưu toan", "xóa sổ"...

Trả lời PV Dân Việt, bà Nguyễn Ngọc Thúy, Phó Giám đốc Sở TNMT tỉnh Bình Dương, cho rằng: "Việc kiểm tra, thanh tra một doanh nghiệp trên địa bàn là bình thường. Xuất phát từ ý kiến của một cử tri đề nghị thu hồi đất (152 ha – PV) của Vinamit để làm khu dân cư. Nên Sở đã cho kiểm tra dự án.

Tôi xin thẳng thắn trao đổi, ngay từ đầu, không có gì là "mưu toan", "xóa sổ", hay xây dựng khu dân cư ở đây hết. Bởi quy trình xây dựng một khu dân cư, phải có chủ trương, có quy hoạch...

Vùng nguyên liệu mít của Vinamit rộng khoảng 70 ha . Ảnh: C.H

Ở đây, khu đất dự án đang làm nông nghiệp, đúng quy hoạch. Chúng tôi đã trả lời cử tri rằng, đề nghị "thu hồi" đất của dự án là không có cơ sở. Vì thu hồi đất phải rơi vào điều 64 – Luật Đất đai. Đất dự án của Vinamit không nằm trong trường hợp thu hồi đất để làm khu dân cư".

Nhưng tại sao, sau đợt kiểm tra không thấy sai phạm, Sở TNMT Bình Dương lại đề xuất UBND tỉnh lập đoàn thanh tra để "kiểm tra toàn diện" dự án ?

Phải nói rõ, ý kiến của cử tri có 2 phần: "thu hồi đất" và "làm khu dân cư". Chúng tôi đã trả lời "thu hồi đất" là không có cơ sở. Nhưng, để thuyết phục cử tri hơn, nên Sở TNMT đã đề nghị UBND tỉnh giao Thanh tra tỉnh lập đoàn "kiểm tra toàn diện" dự án, hiệu quả dự án ra sao; sau đó tính phương án quy hoạch đất đai... Quy hoạch cái gì, hiện chưa biết, nhưng cái này cần kiểm tra lại"

Khu vực canh tác rau, quả của dự án Vinamit hoàn toàn bằng phương pháp hữu cơ. Ảnh: C.H

Có điều lạ là chỉ với ý kiến của một cử tri, phát biểu ngẫu hứng, Sở phải lập cả đoàn kiểm tra. Kiểm tra không thấy sai phạm về đất đai, thay vì khép lại, Sở lại tiếp tục kiến nghị thanh tra, liệu có nhằm thu hồi đất bằng được ?

Đất đai thuộc sở hữu toàn dân, người dân được quyền sử dụng, Nhà nước đặt ra quy hoạch để sử dụng đất là bình thường. Hàng năm, Sở phải trình "danh mục" thu hồi đất, mà việc thu hồi đất phải do HĐND; có khi thẩm quyền thuộc Chính phủ hoặc Quốc hội... Chứ đâu phải làm khu dân cư là băng ngang, băng tắt... Quy hoạch chung phải có một quy trình, kế hoạch.

Nhà nước được quyền thu hồi đất. Việc thu hồi, bồi thường là theo quy định, trình tự, thủ tục. Nếu thu hồi sai thì cũng phải ra tòa... Không phải chỗ này Nhà nước không thể thu hồi; chỗ nào Nhà nước cũng được thu hồi, nếu đúng quy định. Đó là thực hiện cái quyền quản lý, sở hữu của Nhà nước về đất đai.

Vườn khóm và một phần các nhà kính trồng rau sạch của trang trại Vinamit. Ảnh: C.H

Còn người dân và doanh nghiệp, chỉ được quyền sử dụng đất thôi. Trong chế định có quyền sở hữu và quyền định đoạt. Anh sử dụng thì anh đâu có quyền định đoạt. Nên không có chuyện cái chỗ này không thu hồi được".

Theo bà Thúy, việc Sở TNMT đề nghị thanh tra là để trả lời vế thứ 2 trong ý kiến của cử tri là "chuyển sang làm khu dân cư". Hiện tại, dự án không có trong quy hoạch, kế hoạch làm khu dân cư. Dự án đang làm nông nghiệp là phù hợp với quy hoạch.

"Muốn làm khu dân cư, phải chứng minh là dự án không hiệu quả. Khi không hiệu quả, thì dự án nông nghiệp phải định hướng lại bằng quy hoạch mới, phải làm lại quy hoạch. Cái này Thanh tra tỉnh đang làm, Sở TNMT chỉ tham gia là thành viên đoàn thanh tra.

Sở đề xuất theo hướng đó, chứ không phải Sở kiểm tra thấy đúng rồi, về tiếp tục đề xuất thanh tra, tiếp tục thu hồi đất của doanh nghiệp. Không phải vậy" - bà Thúy nói.

Công nhân thu hoạch các loại rau, quả tại trang trại. Ảnh: C.H

"Hiệu quả", "chưa đóng góp ngân sách" – do doanh nghiệp nói

Bà Thúy cho biết, Sở TNMT chỉ kiểm tra dự án của Vinamit "một cách bình thường thôi", dự án sử dụng đúng mục đích đất nông nghiệp, không có cơ sở thu hồi đất...

Tuy nhiên, tại phần "nhận xét, kết luận" của Kết luận kiểm tra số 102/KL-STNMT ngày 8/1/2020, do Sở TNMT tỉnh Bình Dương ban hành, lại kết luận: "... hiệu quả sử dụng đất sản xuất nông nghiệp chưa đóng góp vào ngân sách để phát triển kinh tế - xã hội tại địa phương".

Từ đó, Sở TNMT mới đề xuất UBND tỉnh "kiểm tra toàn diện" dự án, để có cơ sở đánh giá hiệu quả của dự án sản xuất nông nghiệp và đóng góp vào ngân sách địa phương của Vinamit.

Một góc hồ chứa nước và nhà thí nghiệm, nuôi cấy vi sinh hữu cơ, đặt tại trang trại. Ảnh: C.H

PV Dân Việt chất vấn "dựa vào cơ sở nào mà Sở TNMT kết luận hiệu quả sử dụng đất của dự án chưa đóng góp ngân sách cho địa phương ?". Trong khi, trên thực tế, Vinamit nộp thuế cho Nhà nước hàng chục tỷ đồng mỗi năm...

Trả lời câu hỏi trên, ông Nguyễn Huy Phong - Phó Chánh thanh tra Sở TNMT kiêm Trưởng đoàn kiểm tra - cho rằng: "Cái này là do ông Hoàng - đại diện Vinamit nói".

Thật kỳ lạ, kết luận – nhận xét đươc ghi rõ ràng trên Kết luận kiểm tra số 102, phải được hiểu là kết luận – nhận xét của Sở TNMT, thì ở đây, lãnh đạo Sở lại đổ cho ... đại diện doanh nghiệp "nhận xét, kết luận" (?!).

Có manh nha "quy hoạch 2 điểm dân cư..."

Trong khi đó, tại Biên bản kiểm tra lập ngày 23/8/2019, do Đoàn kiểm tra 970 (thuộc Sở TNMT) ghi nhận, thì ông Nguyễn Thanh Hoàng - đại diện cho Vinamit, không một lời phát biểu nào về "hiệu quả" hay việc "chưa đóng góp vào ngân sách" cho địa phương.

Ông Hoàng chỉ ý kiến: "Hiện Công ty CP Vinamit đang xây dựng trang trại hữu cơ theo tiêu chuẩn quốc tế và cam kết tuân thủ đầy đủ các yêu cầu, quy định của pháp luật trong phạm vi hoạt động của mình. Công ty sẽ có báo cáo cụ thể về quá trình sử dụng đất từ năm 2004 đến nay, phương án sử dụng đất trong thời gian tới và nghĩa vụ tài chính đã thực hiện trong thời gian qua...".

Một nhà kính trồng rau dền sạch, với hệ thống tưới tiêu tự động hiện đại. Ảnh: C.H

Mặt dù bà Nguyễn Ngọc Thúy cho rằng, "không có "mưu toan", không "xóa sổ" dự án của Vinamit. Thế nhưng, bà Võ Thị Thu Sương - Phó Chủ tịch UBND xã Phước Sang - lại thừa nhận:

"Theo đồ án quy hoạch xã Phước Sang đã được UBND huyện Phú Giáo phê duyệt tại Quyết định số 250/QĐ-UBND ngày 17/10/2012 và Tờ trình về việc rà soát, đánh giá kiến nghị điều chỉnh quá trình thực hiện quy hoạch..., thì UBND xã Phước Sang có đề nghị quy hoạch 2 điểm dân cư và Trường THCS, thuộc khu đất của Vinamit đang quản lý, sử dụng.

Hiện UBND xã Phước Sang đã có báo cáo gửi UBND huyện Phú Giáo, nhưng do chưa đủ hồ sơ, thủ tục nên chưa được phê duyệt".

Rõ ràng, còn quá nhiều tréo ngoe, mà lãnh đạo Sở TNMT tỉnh Bình Dương cần phải trả lời cho công luận xung quanh sự vụ này.