Dòng tiền và độ rộng thị trường có còn ủng hộ đà tăng?

Phân tích dòng tiền và độ rộng là yếu tố rất quan trọng trong phân tích kỹ thuật. Đây được xem là động lực chính cho sự dịch chuyển của chỉ số thị trường.

Một xu hướng vững chắc phải có sự đồng thuận của khối lượng và độ rộng thị trường

Một xu hướng tăng được xác định khi giá tạo các đỉnh mới và đáy mới cao hơn (higher high, higher low). Một cách khác, xu hướng tăng có thể được xác định khi giá lần lượt vượt lên trên các đường MA quan trọng (đường SMA 50 ngày, đường SMA 100 ngày, đường SMA 200 ngày,…) cũng như sự xuất hiện của điểm giao cắt vàng (golden cross). Tuy nhiên, để nhận biết và đánh giá xu hướng đó có bền vững hay không thì nhà đầu tư cần thêm những yếu tố quan trọng khác như khối lượng giao dịch (volume), dòng tiền thông minh và độ rộng thị trường/sức mạnh thị trường (market breadth).

Khối lượng giao dịch có thể giúp chúng ta xác định sức mạnh của xu hướng hiện tại. Một xu hướng tăng mạnh thường sẽ có khối lượng giao dịch cao khi giá tăng và giảm xuống khi giá xuất hiện điều chỉnh. Điều này cho thấy dòng tiền đang dồi dào và tâm lý nhà đầu tư đang rất tích cực. Ngược lại, một xu hướng giảm mạnh thường có khối lượng giao dịch tăng khi giá giảm và giảm khi giá tăng trở lại.

Khối lượng đang yếu dần

Hiện tại, VN-Index vẫn đang duy trì xu hướng tăng và đang tiến lên những mức cao mới. Tuy nhiên, một điều đáng lưu ý là khối lượng giao dịch đang sụt giảm rõ rệt so với đỉnh cũ trước đó (khoảng thời gian đầu tháng 06/2021). Điều này cho thấy tâm lý nhà đầu tư đang dần trở nên thận trọng khi chỉ số đã tiến gần vùng kháng cự 1,390-1,410 điểm (ngưỡng Fibonacci Projection 100%).

Khối lượng giao dịch duy trì ổn định ở mức cao (vượt lên trên mức trung bình 20 phiên gần nhất) là yếu tố tiên quyết để VN-Index có thể tăng trưởng bền vững và vượt hoàn toàn vùng kháng cự trên. Khối lượng giao dịch tăng khi chỉ số vượt kháng cự cho thấy nhà đầu tư, đặc biệt là những nhà đầu tư lớn cũng đồng thuận và tự tin về việc tiếp tục xu hướng của chỉ số. Khi đó, VN-Index sẽ tiếp tục hướng đến mục tiêu xa hơn, có thể là vùng 1,530-1,550 (ngưỡng Fibonacci Retracement 161.8%). Hiện tại, điều kiện này chưa được đáp ứng.

Chỉ báo “dòng tiền thông minh” vẫn tích cực

Negative Volume Index (NVI) là một chỉ báo tích lũy sử dụng sự thay đổi về khối lượng để quyết định sự dịch chuyển của “dòng tiền thông minh”. NVI hoạt động theo giả định: dòng tiền thông minh sẽ dịch chuyển ở những ngày có khối lượng giảm và không thay đổi ở những ngày có khối lượng tăng.

NVI được phát triển bởi Paul Dysart vào những năm 1930 và trở nên nổi tiếng vào những năm 1970 sau khi xuất hiện trong cuốn sách của Norman Fosback có tựa đề "Stock Market Logic".

Chỉ báo này chỉ mới được công nhận và sử dụng rộng rãi kể từ năm 1990 đến nay nhưng hiệu quả của nó là rất đáng kể. NVI hiệu quả cả ở các thị trường phát triển (Mỹ, Nhật Bản, Châu Âu…) cũng như các thị trường mới nổi (Thái Lan, Ấn Độ, Indonesia…). Vì vậy, việc ứng dụng NVI trong phân tích là hết sức cần thiết đối với các nhà đầu tư Việt Nam.

NVI giả định rằng vào những ngày có khối lượng giao dịch tăng, những nhà đầu tư theo đám đông (uninformed investor) đang tham gia thị trường. Ngược lại, vào những ngày có khối lượng giao dịch giảm thì “dòng tiền thông minh” lại dịch chuyển một cách lặng lẽ trên thị trường. Vì vậy, NVI cho thấy sự dịch chuyển của “dòng tiền thông minh”. Ở đây, người viết sử dụng chỉ báo NVI và đường EMA 20 ngày để dự báo trong ngắn hạn.

Chỉ báo Negative Volume Index thường xuyên nằm trên đường EMA 20 ngày cho thấy dòng tiền vẫn đang dồi dào. Nếu tín hiệu này vẫn được duy trì trong thời gian tới thì khả năng chỉ số xuất hiện những đợt điều chỉnh mạnh bất ngờ (thrust down) sẽ được giảm thiểu.

Độ rộng thị trường đang khá tiêu cực

Chỉ số VS-A/D VN (số mã tăng chia cho số mã giảm tính cho hai sàn HOSE và HNX) thường xuyên duy trì dưới mức 1 kể từ ngày 15/04/2021 đến nay (30 phiên trong tổng số 49 phiên). Điều này cho thấy bên bán phần nào đang chiếm ưu thế trong giai đoạn này dù chỉ số đi lên khá đều.

Chỉ số VS-ADL VN (Advance-Decline Line tính cho hai sàn HOSE và HNX) đã rơi xuống dưới đường trung bình 50 ngày(*) kể từ cuối tháng 04/2021.

(*) Người viết sử dụng đường trung bình 50 ngày đi kèm với ADL mô phỏng theo cách của David Keller, cựu Chủ tịch Hiệp hội PTKT Hoa Kỳ.