Doanh nghiệp Việt năm 2021: Nắm bắt cơ hội từ đại dịch

Theo nhận định chung của nhiều DN, đại dịch Covid-19 đã gây nhiều khó khăn cho hoạt động sản xuất kinh doanh của các DN. Tuy nhiên song hành với thách thức cũng là những cơ hội để cộng đồng DN vươn lên, làm mới mình và bứt phá trong năm 2021.

Doanh nghiệp lạc quan về tăng trưởng

Khảo sát HSBC Navigator do ngân hàng HSBC thực hiện mới đây cho thấy, 55% trong số 200 DN Việt được khảo sát tỏ ra lạc quan về tỷ lệ tăng trưởng trong năm 2021, cao hơn mức trung bình toàn cầu (29%). Đồng thời, 59% (so với 45% trên toàn cầu) kỳ vọng có thể đạt được mức lợi nhuận ở thời điểm trước dịch vào cuối năm 2021 và 86% kỳ vọng vào cuối năm 2022. Ngoài lạc quan trong hoạt động kinh doanh, 91% DN Việt cho biết họ lạc quan về thương mại quốc tế trong 1-2 năm tới, cao hơn con số trung bình 71% ở khu vực APAC và 72% trên toàn cầu.

Theo PGS-TS. Nguyễn Anh Thu - Phó hiệu trưởng trường Đại học Kinh tế, Đại học Quốc gia Hà Nội, tuy đại dịch Covid-19 đã khiến hoạt động của các DN bị ảnh hưởng nghiêm trọng, tuy nhiên có thể nhìn thấy nhiều điểm sáng trong giai đoạn tới đến từ các hiệp định Thương mại tự do, đặc biệt là Hiệp định Thương mại tự do Việt Nam - EU (EVFTA). Cụ thể, chúng ta đã chứng kiến sự tăng trưởng mạnh về kim ngạch xuất khẩu các mặt hàng xuất khẩu như cà phê, nông sản, thủy sản…; có những mặt hàng lên tới 25 - 30%. Vì vậy, theo bà Thu, chắc chắn EVFTA sẽ mang nhiều cơ hội về thị trường EU và quốc tế với Việt Nam.

Đồng thời, dòng đầu tư chuyển dịch khỏi Trung Quốc sang các nước, trong đó có Việt Nam sẽ là những điểm sáng trong ngắn hạn cho DN Việt.

Từ phía DN, ông Trần Văn Lê - CEO Công ty TNHH Sản xuất cơ điện và Thương mại Phương Linh chia sẻ, hiện DN cũng đang chịu ảnh hưởng lớn bởi dịch bệnh. So với giai đoạn trước dịch, tình hình kinh doanh có giai đoạn giảm sút 50%. Nhưng DN vẫn đang cố gắng duy trì nhờ vào nguồn ngân sách dự phòng chuẩn bị tốt và mong muốn có thể sống tốt hơn trong giai đoạn tới.

Ông Lê cũng cho biết, DN có thể vượt qua khó khăn một phần cũng nhờ đã tiến hành chuyển đổi số từ năm 2010. “Tư duy của chủ DN rất quan trọng, cần nhận ra giá trị của việc chuyển đổi số cũng như nâng cao chất lượng nguồn nhân lực. Từ đó mới có thể nâng cao tính cạnh tranh và khả năng chống chịu trước khó khăn của DN”.

Còn theo bà Đinh Thị Thúy - Tổng Giám đốc Misa, Covid-19 như một chất xúc tác để các nhà hàng, DN, trường học… quyết tâm đầu tư cho những giải pháp về công nghệ số, giúp họ làm việc online mọi lúc mọi nơi, giúp cho DN phát triển mạnh mẽ hơn. Chính vì vậy, tuy khó khăn từ đại dịch vẫn hiện hữu nhưng Misa đã nhìn thấy những cơ hội để tiếp tục cung cấp những giải pháp chuyển đổi số cho các DN, hộ kinh doanh, trường học…

Ở thị trường nông sản, bà Nguyễn Thị Bảo Hiền - Chủ tịch HĐQT kiêm Tổng Giám đốc Tập đoàn Hiền Lê cũng bày tỏ lạc quan: “Năm 2020 có nhiều khó khăn nhưng dù thế nào người ta vẫn phải ăn để tồn tại. Chính vì vậy, tôi tin tình hình sẽ khởi sắc”. Bà Hiền chia sẻ, trong năm 2021, Hiền Lê đang nghiên cứu để xây dựng nhà máy có công suất gấp 7 lần nhà máy hiện tại cùng với đó là thu hút thêm nhiều nguồn lực để phục vụ cho ngành nông nghiệp. “Hy vọng đến hết năm 2022, chúng tôi sẽ có nhà máy mới và các sản phẩm mới”, bà Hiền cho biết.

Nhanh chóng nắm bắt cơ hội

Theo PGS-TS. Nguyễn Anh Thu, tuy có nhiều điểm sáng tạo điều kiện cho tăng trưởng kinh tế trong giai đoạn tới nhưng chúng ta cũng không thể bỏ qua những rủi ro có thể xảy ra trong dài hạn.

Theo đó việc Bộ Tài chính Mỹ gắn mác thao túng tiền tệ đối với Việt Nam có thể khiến hàng hóa Việt Nam sang Mỹ sẽ bị kiểm tra nghiêm ngặt hơn và có thể có những cuộc điều tra, đơn cử như mặt hàng gỗ hiện đang bị điều tra. Đồng thời, yêu cầu về chất lượng hàng hóa của các thị trường như EU ngày càng cao, đặc biệt là mặt hàng nông sản. Đây là khó khăn, thách thức trong dài hạn của DN Việt, buộc DN phải tự làm mới mình, nâng cao chất lượng hàng hóa để đáp ứng. Đồng thời, nhu cầu chuyển đổi số, sáng tạo trong mô hình kinh doanh cũng là một trong xu hướng tiếp theo của cộng đồng DN Việt trong thời gian kế tiếp. Ngoài ra, bà Thu cũng nhấn mạnh đến việc cần nâng cao chất lượng nguồn nhân lực của Việt Nam, đó là vấn đề cần giải quyết.

Còn theo PGS-TS. Phan Chí Anh - Giám đốc Trung tâm nghiên cứu Quản trị kinh doanh, trường Đại học Kinh tế, Đại học Quốc gia Hà Nội, DN tư nhân Việt trong thời gian tới cần giải quyết bài toán lớn nhất là hấp thụ công nghệ để đưa vào Việt Nam, tham gia vào chuỗi giá trị trên toàn thế giới. “Các DN cần công nghệ để tạo đột phá trong phát triển. Đã đến giai đoạn các DN tự xây dựng tượng đài cho mình, có những chuỗi cung ứng riêng. Thị trường sẽ tiếp tục khó đoán, ai có chuỗi cung ứng riêng sẽ tồn tại”, ông Chí Anh nhấn mạnh.

Tổng Giám đốc HSBC Việt Nam Tim Evans cũng đưa ra một số lưu ý đến với nền kinh tế Việt Nam. Mặc dù Việt Nam là một ngôi sao sáng về tăng trưởng, song vẫn có một số rủi ro cho Việt Nam nếu chúng ta không kịp thời hành động và nắm bắt thời cơ. Theo đó, cuộc khủng hoảng Covid-19 sẽ tiếp tục có tác động tiêu cực đến nền kinh tế toàn cầu, có thể hình dung được sức ép lên tài chính công sẽ gia tăng do thu ngân sách giảm xuống trong khi chi ngân sách tăng lên do Chính phủ gia tăng gói kích cầu để giảm thiểu tác động của đại dịch đối với các hộ gia đình và DN.

Cụ thể theo World Bank, đầu tư cơ sở vật chất tính theo phần trăm GDP của Việt Nam nằm trong nhóm thấp nhất trong khu vực ASEAN. Điều này tạo ra những thách thức đối với sự phát triển liên tục của các dịch vụ cơ sở hạ tầng hiện đại cần thiết cho giai đoạn tăng trưởng tiếp theo.

Cùng với đó, FDI tăng trưởng bền vững là một trong những điểm đáng tự hào, nhưng Tổng Giám đốc HSBC cho rằng sẽ tốt hơn rất nhiều nếu chúng ta cải thiện được các thủ tục thuế quan và hành chính vốn đang là yếu tố cản trở sự phát triển của khu vực này.