Doanh nghiệp thủy sản sụt giảm 35-50% đơn hàng vì Covid-19

Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu Thủy sản Việt Nam (Vasep) cho biết, do ảnh hưởng của dịch Covid-19, nhất là hai tuần đầu tháng 3/2020 đã khiến các DN thủy sản bị ảnh hưởng nghiêm trọng, hầu hết các DN sụt giảm 35-50% đơn hàng do bị hủy, lùi đơn hàng, hoặc thiếu nguyên liệu.

Theo Vasep, tháng 1/2020, gần toàn như toàn bộ hoạt động xuất khẩu cá tra bị gián đoạn hoặc ngưng trệ sang thị trường lớn nhất là Trung Quốc. Tuy nhiên, kể từ tháng 3 này, khu vực ảnh hưởng bắt đầu lan rộng sang khu vực châu Âu.
Tại một số nước, khách hàng đã tạm dừng mọi giao dịch, nhà hàng và khách sạn đều đã đóng cửa để ngăn chặn nguy cơ đại dịch bùng phát. Đơn hàng mới chưa được ký lại, hàng tồn kho lớn.

Đến giữa tháng 3, nhiều đơn hàng tại Trung Đông, châu Á hay Nam Mỹ cũng bắt đầu ách tắc, hủy hoặc thông báo tạm ngừng mà chưa có thời gian quay trở lại.

Vasep cho biết, đến thời điểm nay phần lớn các DN thủy sản đều bị ảnh hưởng sản xuất do thiếu nguyên liệu (trừ DN cá tra), tuy nhiên các đơn hàng phục vụ cho ngành dịch vụ thực phẩm cũng bị đình trệ, chỉ duy trì đơn hàng cho phân khúc bán lẻ...

Đến nay, có 35-50% đơn hàng xuất khẩu tôm đi Mỹ và EU bị tạm hoãn giao hàng hoặc hủy do khách không bán được.

Lượng hàng tồn kho tại cả nhà xuất khẩu và nhà nhập khẩu đều lớn, kho lạnh đã đầy và không còn đủ sức chứa, cho dù tại nhiều nước nhập khẩu, nhà cung cấp đã linh hoạt giảm giá bán từ 25-30% nhưng cũng không thể kích cầu.

Tuy nhiên, hiện nhiều DN xuất khẩu tôm của Việt Nam vẫn duy trì công ăn việc làm cho công nhân, phân chia lại lịch làm việc cho phù hợp với mức lương giảm tương ứng, đào tại tay nghề cho người lao động để có khả năng làm việc đầy đủ các mặt hàng.

Tình hình tương tự này cũng đang diễn ra đối với các DN xuất khẩu hải sản. Nhiều DN đưa ra nhận định rằng, tháng 1/2020 mới là thời điểm bắt đầu cho giai đoạn ách tắc trong hoạt động thương mại thủy sản. Từ tháng 3 này khi dịch bệnh tăng tốc và lan tỏa ở mức độ chóng mặt sẽ kéo theo những hệ quả nặng nề ngày càng trầm trọng hơn.

Theo Vasep, những ngày gần đây, thông tin về việc nhiều trường hợp đang bị cách ly theo dõi bệnh Covid-19 tại Đồng bằng sông Cửu Long đã gây ảnh hưởng tâm lý, gây hoang hoang cho người lao động và cả DN. Điều này càng tác động lớn hơn tới hoạt động sản xuất của các DN tại nhiều địa phương.

Số liệu của Tổng cục Hải quan cho thấy, đến hết tháng 2/2020, xuất khẩu thủy sản của cả nước đạt trên 990 triệu USD, giảm gần 11% so với cùng kỳ năm ngoái.

Dịch Covid-19 đã khiến khiến kim ngạch xuất khẩu thủy sản của Việt Nam sang thị trường này giảm mạnh 44%, thị trường EU cũng giảm mạnh tới 20%, các thị trường khác như ASEAN, Hàn Quốc giảm lần lượt 4% và 9% so với cùng kỳ năm ngoái.

Ngành hàng cá tra Việt Nam đã gặt hái những thành công đáng tự hào, khẳng định vị thế số 1 thế giới trong nhiều năm, nhưng cũng trải qua không ít thăng trầm. Sau thắng lợi kép của năm 2018, cá tra lại trở về “bơi” trong trạng thái loay hoay. Bên cạnh chấp nhận quy luật của thị trường, cần xem xét một cách toàn diện, khắc phục hạn chế, phát huy lợi thế để phát triển bền vững cho ngành hàng này.