Doanh nghiệp ngành điều ‘đứng ngồi không yên’ vì đối tác bẻ kèo

Nếu tình trạng bẻ kèo, làm giá của các đối tác châu Phi kéo dài sẽ khiến các doanh nghiệp Việt Nam nguy cơ thiếu hụt nguyên liệu chế biến trong nửa cuối quý 3

Theo Vinacas, trong những tháng đầu năm, chế biến và xuất khẩu điều diễn ra khá thuận lợi. Tuy nhiên, sau khi Hội đồng hạt và quả khô quốc tế (INC) công bố thông tin sản lượng điều thô ở châu Phi giảm sút khoảng 7% do ảnh hưởng bất lợi của thời tiết, một số nhà cung ứng nguyên liệu lấy lý do mất mùa để không giao hàng hoặc yêu cầu tăng giá theo mức tăng hiện tại mới tiếp tục giao.

Trong hơn 1 tháng qua, giá điều thô đã được đẩy lên tới 1.500-1.600 USD/tấn, tăng gần 50% so với trước. Đây là diễn biến từ trước đến nay chưa từng xảy ra.

Lãnh đạo Vinacas cho hay, Việt Nam là nước chế biến, xuất khẩu điều nhân hàng đầu thế giới với năng lực chế biến mỗi năm khoảng 3,5-4 triệu tấn điều thô. Đáng nói, nguồn cung trong nước càng ngày càng sụt giảm và chỉ đáp ứng được khoảng 10% nhu cầu nguyên liệu để chế biến, còn lại phải phụ thuộc vào nhập khẩu.

Đặc biệt, lượng điều thô nhập khẩu từ khu vực Tây Phi chiếm đến 70% tổng lượng điều thô nhập khẩu. Nếu tình trạng bẻ kèo, làm giá kéo dài sẽ dẫn đến nguy cơ thiếu hụt nguyên liệu chế biến trong nửa cuối quý III, quý IV năm nay và ảnh hưởng đến cả quý I/2025.

"Tình trạng bỏ kèo đang khiến các doanh nghiệp chế biến điều của Việt Nam đứng ngồi không yên. Khi doanh nghiệp Việt Nam thiếu nguyên liệu chế biến, nguồn cung điều nhân xuất khẩu ra thế giới cũng sẽ bị đứt gãy, ảnh hưởng đến cả các nhà chiên rang, hệ thống phân phối trên toàn cầu", đại diện Vinacas chia sẻ.

Hiện Vinacas đã gửi văn bản đề nghị Hiệp hội các nhà xuất khẩu điều Bờ Biển Ngà nhắc nhở hội viên thực hiện đúng hợp đồng đã ký, đồng thời cho biết sẽ có văn bản kiến nghị lên Chính phủ, các bộ ngành liên quan để tháo gỡ khó khăn cho ngành điều, trong đó có tác động các nước châu Phi gỡ bỏ lệnh cấm xuất khẩu điều thô.

Theo lãnh đạo Vinacas, trong bối cảnh thị trường còn nhiều diễn biến phức tạp, hiệp hội khuyến cáo các doanh nghiệp nỗ lực để đảm bảo tối đa hoạt động chế biến và giao hàng đúng hợp đồng đã ký kết. Trong trường hợp không có đủ nguyên liệu thì đàm phán, trao đổi với người mua điều nhân để khách hàng nắm rõ tình hình và có sự chia sẻ khó khăn.

Về lâu dài, Hiệp hội cũng kiến nghị Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn phát triển vùng nguyên liệu, chất lượng giống để giảm bớt phụ thuộc nguồn nhập khẩu.