Để thị trường xăng dầu ngày càng lành mạnh

Bộ Công Thương vừa ban hành quyết định thu hồi giấy xác nhận đủ điều kiện của 4 thương nhân phân phối xăng dầu ở Hải Phòng, TPHCM, Hà Nội và Quảng Nam.

Các doanh nghiệp bị thu hồi giấy phép kinh doanh xăng dầu, bao gồm Công ty TNHH Thương mại và Vận tải xăng dầu Minh Phát (TPHCM), Công ty TNHH Thương mại và Cung ứng Petrolink (Hà Nội), Công ty CP Thương mại và Dịch vụ vận tải Ngọc Khánh (Quảng Nam), Công ty TNHH Đức Hạnh (Hải Phòng).

Đây không phải là những doanh nghiệp hiếm hoi bị cơ quan chức năng thu hồi giấy phép kinh doanh xăng dầu. Ông Nguyễn Tiến Thỏa - nguyên Cục trưởng Cục Quản lý giá (Bộ Tài chính) - cho biết, “nút thắt” nằm ở việc quy định các thương nhân đầu mối, thương nhân phân phối được quyền mua xăng dầu lẫn của nhau. Điều này đã khiến tổng nguồn được tạo ra không chuẩn xác, tạo ra tầng nấc mua qua bán lại, hưởng chênh lệch giá, chiết khấu.

Do vậy, khi sửa đổi nghị định về kinh doanh xăng dầu, tránh việc các doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu lợi dụng kẽ hở chính sách để trục lợi, ông Thỏa cho rằng, phải căn cứ vào năng lực thực sự của doanh nghiệp, ngăn chặn tình trạng doanh nghiệp tăng trưởng nóng về số lượng nhưng yếu về chất. Ngăn chặn tình trạng tiêu cực trong cấp phép; hình thành các doanh nghiệp có tiềm lực mạnh, năng lực quản trị và kinh doanh tốt.

Cần bổ sung những quy định về các điều kiện mà doanh nghiệp phải đáp ứng theo các tiêu chí cụ thể về vốn sở hữu, kinh nghiệm kinh doanh xăng dầu, cơ sở hạ tầng, hệ thống cung ứng; bãi bỏ toàn bộ các quy định hiện hành 17 năm nay không thay đổi về cấp phép thuê kho, bể chứa, hệ thống phân phối cửa hàng bán lẻ, phương tiện vận tải...

Tổ chức lại hệ thống cung ứng xăng dầu theo hệ thống “chiều dọc” là chủ yếu, nhằm tạo ra một hệ thống kinh doanh thống nhất, nối dài, liên kết chặt chẽ và xuyên suốt. Xóa bỏ việc hình thành thị trường ngầm và lợi ích nhóm trong kinh doanh xăng dầu, nhất là ở những thời điểm cung cầu căng thẳng.

Cùng đó, cần bãi bỏ các quy định hiện hành việc tổ chức hệ thống cung ứng xăng dầu theo “chiều ngang” ở những phân khúc cơ bản, phân khúc tạo nguồn xăng dầu từ các thương nhân đầu mối, thương nhân phân phối.

Cấm tuyệt đối các công ty con bán ngược lại xăng dầu cho công ty mẹ, công ty cuối nguồn bán vòng lại cho công ty đầu nguồn…

Vẫn để lọt các doanh nghiệp đầu mối kinh doanh xăng dầu yếu kém

Ông Nguyễn Xuân Thắng - Giám đốc Công ty Xăng dầu Hải Âu Phát cho biết: “Việc để lọt các doanh nghiệp đầu mối kinh doanh xăng dầu yếu kém - một phần do thời điểm nhập nhèm, giao thoa giữa các nghị định, thông tư; và vì lợi trước mắt nên một số cán bộ chuyên trách đã cấp phép cho các thương nhân yếu kém này để hưởng lợi. Phần còn lại, theo tôi là những sai phạm có hệ thống, mang tính lợi ích nhóm”.

Theo đại diện Tổng cục Quản lý thị trường (Bộ Công Thương), qua công tác thanh tra chuyên ngành, phát hiện nhiều thương nhân phân phối xăng dầu vi phạm trong quá trình kinh doanh, các hành vi vi phạm phổ biến gồm: Mua hoặc bán xăng dầu với đối tượng ngoài hệ thống phân phối theo quy định; Ký hợp đồng đại lý xăng dầu với thương nhân kinh doanh xăng dầu trong thời gian thương nhân đó đang là đại lý của thương nhân đầu mối khác hoặc thương nhân phân phối xăng dầu khác hoặc tổng đại lý kinh doanh xăng dầu khác.