Đằng sau sự nở rộ nhanh chóng của huy động vốn đa cấp

Các dự án huy động vốn, kinh doanh đa cấp trái phép ngày càng nở rộ nhiều hơn, đánh vào lòng tham của nhiều người với những cam kết lợi nhuận “khủng”, với mục tiêu chính là gom tiền nhanh để sớm “bùng”.

Phát triển nhanh chóng và lan rộng

Trong bài viết trước, TBKTSG Online có giới thiệu mô hình MyAladdinz đã lợi dụng hình thức hoàn tiền (cashback) đến 80% để thu hút sự chú ý của người tham gia, nhưng bản chất vẫn là ứng dụng thanh toán, có trả thưởng hoa hồng theo hệ thống đa cấp, theo loại tiền Gem chưa được pháp lý công nhận và bảo vệ.

Tuy nhiên, không chỉ có MyAladdinz mà còn rất nhiều website hay ứng dụng khác cũng có mô hình hoạt động tương tự, dù không rầm rộ bằng. Chẳng hạn như Payback VN, được quảng cáo thậm chí lên đến hoàn vốn 100% và phải giao dịch bằng một loại tiền riêng gọi là Pay.

Trong thời gian gần đây, hàng loạt các dự án với mô hình “bánh vẽ” được lan truyền trên mạng với những lời kêu gọi đầu tư kiểu 4.0 nhưng cũng “đậm mùi” đa cấp.

Chẳng hạn, vào đầu tháng 7 vừa qua, Cục Cạnh tranh & Bảo vệ người tiêu dùng tiếp tục cảnh báo nguy cơ từ các website như Onelinknetwork.com, ChiliMall.net, Vitae.co, Crowd1.com, Tcapital.org, Winvest.io,… Theo đó, những website này có dấu hiệu lợi dụng nền tảng thương mại điện tử để kinh doanh đa cấp trái phép, kêu gọi người tham gia kinh doanh và đầu tư mua cổ phiếu nội bộ với những nguồn thu nhập cực kỳ hấp dẫn.

Lấy ví dụ như Crowd1, được quảng bá là mô hình kinh doanh tiếp thị liên kết chia sẻ đám đông. Dự án này chia ra 4 gói đầu tư, được nhận lại lượng cổ phiếu của 2 công ty con với giá khởi đầu từ 0,5-2 EUR, hoạt động trong lĩnh vực trò chơi và casino. Hoa hồng chi trả theo mô hình đa cấp với 80% là tiền EUR và 20% là cổ phiếu.

Trong khi đó, Onelinknetwork.com được giới thiệu là một công ty đầu tư tài chính trực tuyến được thành lập ở Dubai, có chi nhánh ở Singapore và Macao, kêu gọi người tham gia đăng ký mua tiền mã hóa mang tên OneLink Coin (OLX) với giá ban đầu là 0,4 đô la và vạch ra lộ trình lên đến 10 đô la trong vòng 4 năm. Còn hệ thống hoa hồng nhận từ tuyến dưới có thể lên đến tổng 45%.

Hồi tháng 7, Bộ công an cũng đưa ra cảnh báo về WinsBank, một sản phẩm của Công ty World Blockchain Holdings Limited (trước đây là Winsfun, trụ sở nước ngoài), hoạt động đầu tư casino, cá độ, xổ số, cho vay thế chấp tài sản số. tiền ảo WinCoin (Win) Hệ thống này có dấu hiệu sử dụng tiền ảo làm phương tiện huy động vốn là WinCoin (Win) và phát hành cổ phiếu số Eshare (ESR), kinh doanh theo phương thức đa cấp trái phép, thanh toán bất hợp pháp.

Ngoài ra, theo những ghi nhận từ báo chí thì gần đây lại rộ lên các chiêu lừa đảo tham gia hệ thống khác. Theo đó, nhiều doanh nghiệp rao tuyển dụng nhân sự (đối tượng chủ yếu là sinh viên) với lời rao việc làm thêm lương cao. Lúc tuyển dụng thì đửa ra các tiêu chí chung chung cho vị trí “cộng tác viên online”, nhưng khi đến nơi thì nhóm tuyển dụng bằng nhiều biện pháp, từ dụ dỗ đến ép buộc người xin việc phải nộp tiền lớn để tham gia (như phí đào tạo kỹ năng, tiền mua hàng, tài liệu,…) để tham gia vào hệ thống.

Đổ vỡ chỉ là vấn đề về thời gian

Mới gần đây, thông tin cho biết ông chủ và một số “tuyến trên” của tập đoàn Gold Time đang bị tạm giữ để điều tra về công ty này.

Được biết Gold Time không có sản phẩm mua bán, mà kêu gọi người tham gia mua thương hiệu cà phê Gold Time với giá 3 triệu đồng và được tặng cổ phần, hưởng cổ tức hàng tháng. Theo đó, cổ phiếu có thể được giao dịch tại sàn nội bộ. Hoa hồng chia thưởng theo đa cấp khi giới thiệu thành viên mới.

Sau gần 2 năm hoạt động, Gold Time được quảng cáo đã có mạng lưới 400.000 thành viên tham gia, về đến tận làng quê ở các tỉnh thành.

Một vụ việc cũng nóng không kém gần đây là một nhóm nhà đầu tư tiền ảo bắt cóc tống tiền cả gia đình doanh nhân để cướp 35 tỉ đồng. Nhóm gây án đã từng là nhà đầu tư của “doanh nhân” này với dự án tiền ảo Pincoin. Sau vài tháng vận hành thì hệ thống này bị sập với thông tin lan truyền bị hacker tấn công, nhưng nhiều nhà đầu tư cho rằng đây là thủ đoạn để chiếm đoạt tiền của nhà đầu tư. Đáng chú ý, nạn nhân vụ cướp cũng được xác định là một trong những “tuyến trên” của dự áo tiền ảo Bitkingdom từng một thời đình đám.

Cuối năm ngoái, công an TP Hà Nội cũng đưa ra cảnh báo về hoạt động của Ví điện tử Payasian có mặt tại Việt Nam từ đầu năm 2019. Ví này được quảng cáo có chức năng thanh toán trực tuyến mọi loại tiền tệ của các quốc gia trên thế giới nhưng thực tế có dấu hiệu huy động vốn, kinh doanh đa cấp trái phép và lừa đảo chiếm đoạt tài sản.

Trước đó, cơ quan điều tra Công an hà Nội cũng phanh phui đường dây lừa đảo đa cấp núp bóng đầu tư tài chính, trong đó các đối tượng phạm tội có cả người nước ngoài. Thủ đoạn là mạo danh tập đoàn tài chính nước ngoài, đưa ra các gói đầu tư tài chính lãi suất cao, sau khi thu được khoản tiền lớn thì các đối tượng nước ngoài tháo chạy về nước.

Trên thực tế, với các hoạt động huy động vốn đa cấp mang tính lừa đảo, thì việc đổ vỡ hệ thống chỉ là vấn đề thời gian.

“Những kiểu lừa đảo này vốn không thể tồn tại lâu, thông thường chỉ được vài tháng tới tối đa 1-2 năm. Do đó, họ sẽ luôn cố gắng tìm mọi cách đưa ra những lợi nhuận cao nhất, với những lời lẽ hoa mỹ nhất đánh vào lòng tham, khiến nhiều người nộp tiền vào nhanh nhất có thể, với thời gian sớm nhất để dự án có thể…bùng sớm”, ông Phan Dũng Khánh, chuyên gia đầu tư trên thị trường chứng khoán, vàng, forex và tiền mã hóa nhìn nhận.